Hirtu e.a. t. Frankrijk, EHRM 14 mei 2020, nr. 24720/13

Klagers zijn Roma die illegaal op een stuk grond leefden bij La Courneuve in Frankrijk. Zij zijn daar op zeker moment uitgezet en ze stellen voor het EHRM dat deze uitzetting in strijd was met artikel 8 EVRM. Het EHRM stelt hen in het gelijk, nu de gevolgde procedure rondom de uitzetting op een aantal punten beperkte waarborgen bood, in het bijzonder doordat er geen voorafgaande rechterlijke proportionaliteitstoets mogelijk was. Door de beperkte rechtsbeschermingsmogelijkheden stelt het Hof eveneens een schending vast van artikel 13 EVRM.

Korostelev t. Rusland, EHRM 12 mei 2020, nr. 29290/10

Klager zit als praktiserend Moslim in een eenpersoonscel in de gevangenis. Hij bidt – zeker tijdens de Ramadan – vijfmaal per dag; ook ’s nachts. Nadat uit camerabeelden was gebleken dat hij ’s nachts uit bed was gekomen om te bidden, kreeg hij een officiële reprimande: in de gevangenis gold als regel dat gevangenen tussen 22:00u-6:00u moesten slapen. Het Hof ziet hierin een schending van de godsdienstvrijheid (art. 9 EVRM) vanwege de overmatig formalistische manier waarop de regel werd gehandhaafd, zonder dat een proportionaliteitsbeoordeling plaatsvond waarbij rekening werd gehouden met het feit dat klager voor niemand overlast veroorzaakte.

Rodina t. Letland, EHRM 14 mei 2020, nrs. 48534/10 en 19532/15

In een krant en tijdens een televisie-uitzending is uitvoerig gerapporteerd over een familiekwestie waarbij klaagster betrokken was. Klaagster had geen toestemming gegeven voor de publicaties en had uitdrukkelijk bezwaar gemaakt tegen het vermelden van haar naam en foto. Volgens het Hof betroffen de publicaties een pure privékwestie en was klaagster geen publiek persoon. Daarnaast hebben de journalisten zich niet gedragen conform de regels voor verantwoordelijke journalistiek. De nationale rechters hebben volgens het Hof in strijd met artikel 8 EVRM de reputatie en het privéleven van klaagster onvoldoende beschermd door de journalisten in de aangespannen rechtszaken in het gelijk te stellen.

Commissie t. Polen, HvJ EU (GK) 8 april 2020, zaak C 791/19 R

Het Hof besluit tot oplegging van voorlopige maatregelen in de inbreukprocedure tegen Polen. Concreet gaat het om de toepassing van de bepalingen over de bevoegdheden van de tuchtkamer. Verder oordeelt het Hof dat tot aan de uitspraak van het eindarrest bij de tuchtkamer aanhangige zaken niet kunnen worden toegewezen aan een rechtsprekende formatie die niet voldoet aan de vereisten van onafhankelijkheid.

Ignatencu en de Roemeense Communistische Partij (PCR) t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nr. 78635/13

In 2012 hebben klagers geprobeerd de ontbonden Roemeense Communistische Partij (PCR) – die tussen 1947 en 1989 in Roemenië een totalitair bewind voerde – nieuw leven in te blazen. Poging tot registratie van de partij mislukte. Volgens het Hof waren er voldoende en relevante redenen om registratie van de partij te weigeren, vooral in verband met het traumatische verleden van Roemenië en vanwege het feit dat klagers zich niet hebben gedistantieerd van de voormalige PCR. Niet-registratie is dan ook verenigbaar met art. 11 EVRM.

M.N. e.a. t. België, EHRM (GK) 5 maart 2020 (ontv.), nr. 3599/18

Klagers zijn Syrische vluchtelingen die in 2016 bij de Belgische ambassade in Libanon vergeefs hebben geprobeerd een humanitair visum voor België te verkrijgen. Hoewel Belgische rechters de staat een verplichting hebben opgelegd om te voorzien in ‘laissez-passers’, heeft de staat hieraan geen gevolg gegeven. Het Hof oordeelt dat deze kwestie gelet op art. 1 EVRM buiten de rechtsmacht van België en daarmee van het Hof valt. Het enkele feit dat er in een staat is geprocedeerd over de toegang tot die staat, schept niet een zodanige band met de staat dat daaruit effectieve rechtsmacht voortvloeit

Csiszer en Csibi t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nrs. 71314/13 en 68028/14

Op de Roemeense nationale herdenkingsdag waren er verschillende grote evenementen georganiseerd in het centrum van Cluj-Napoca, waaronder een militaire parade en openluchtconcerten. Klagers deden een verzoek om op het centrale plein van de stad aan het eind van de middag een herdenkingsbijeenkomst te organiseren voor het (fascistische) Székely-bataljon. Toestemming daarvoor werd geweigerd en toen het erop leek dat klagers toch wilden gaan demonstreren, werden zij aangehouden. Het Hof ziet gelet op de historische gevoeligheden en de potentiële sociale spanningen die de herdenking met zich zou brengen geen schending van art. 11 EVRM in deze beperking van de demonstratievrijheid.

Kövesi t. Roemenië, EHRM 5 mei 2020, nr. 3594/19

Sinds 2016 heeft Roemenië een regering die vergaande hervormingen door wil voeren in het justitiële stelsel. Klaagster was hoofdaanklaagster bij de nationale anticorruptie-eenheid, die onder haar gezag erg effectief bleek. Zij uitte kritiek op de hervormingen, waarop de minister van justitie voorstelde haar uit haar ambt te ontheffen. Na protest heeft de president daaraan gevolg gegeven. Het EHRM ziet hierin schendingen van de wezenlijke kern van het recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM) en de vrijheid van meningsuiting (art. 10 EVRM); die acht het des te erger vanwege het rechtsstatelijk belang van kritische uitingen door een openbaar aanklager.

Beshiri t. Albanië, EHRM 17 maart 2020, nr. 29026/06

Naar aanleiding van een pilotuitspraak van het EHRM in 2012 heeft het Albanese parlement in 2015 een wet aangenomen waarin wordt voorzien in een systeem voor compensatie bij problemen met restitutie van eigendommen en tenuitvoerlegging van nationale beslissingen daaromtrent. Het Hof toetst de nieuwe wet terughoudend, ook vanwege de complexiteit en omvang van de nationale problematiek. Hoewel het een aantal tekortkomingen constateert, is het van oordeel dat het voorziene rechtsmiddel de toets der kritiek kan doorstaan. In verband daarmee verklaart het de nog aanhangige klachten niet-ontvankelijk; de klagers moeten eerst het nieuwe nationale rechtsmiddel uitputten voor zij terecht kunnen bij het Hof.