Belgian Association of Tax Lawyers e.a., HvJ EU 29 juli 2024, zaak C-623/22

Naar aanleiding van een verzoek van de Belgian Association of Tax Lawyers onderzoekt het HvJ EU of een meldingsplicht voor agressieve grensoverschrijdende fiscale planningsconstructies in strijd is met verschillende in het EU-Grondrechtenhandvest opgenomen bepalingen. Het HvJ EU acht de bepalingen van de richtlijn voldoende duidelijk omschreven om te voldoen aan het legaliteitsvereiste van art. 49 Hv. De kennisgevingsplicht is verder niet in strijd met het beroepsgeheim voor zover het andere beroepsbeoefenaren dan advocaten betreft. Tot slot is de meldingsplicht evenmin in strijd met het recht op persoonlijke ontplooiing zoals dat in art. 7 Hv kan worden ingelezen.

B.D. t. België, EHRM 27 augustus 2024, nr. 50058/12

B.D. is in 1999 aangehouden wegens inbraak. Omdat hij psychiatrisch patiënt bleek, is hij vastgehouden in een psychiatrisch bijgebouw van de gevangenis van Gent, in afwachting van definitieve plaatsing in een geschikte psychiatrische inrichting en een behandelplan. In België kan een psychiatrische patiënt alleen opkomen tegen zo’n detentiebeslissing via een advocaat, maar B.D. had geen goede rechtsbijstand. Het EHRM oordeelt dat daardoor geen effectieve toegang tot een rechter is geboden. Dit is des te problematischer omdat het probleem van slechte omgang met psychiatrische patiënten structureel is. Dit levert schendingen op van art. 5 lid 1 en lid 4 EVRM.

Bielau t. Oostenrijk, EHRM 27 augustus 2024, nr. 20007/22

Een holistisch arts heeft op zijn website een stuk geplaatst waarin hij het gevaar van virusinfecties bestrijdt en claimt dat vaccinaties zinloos en schadelijk zijn. Hij heeft daarvoor een voorwaardelijke tuchtrechtelijke boete opgelegd gekregen. Het EHRM overweegt dat de gegeven informatie onjuist en potentieel gevaarlijk was, maar wel een ruim bereik kon hebben door de plaatsing op een openbare website. Gelet daarop acht het de opgelegde sanctie niet in strijd met de door art. 10 EVRM beschermde uitingsvrijheid.

Couso Permuy t. Spanje, EHRM 25 juli 2024, nr. 2327/20

Een Spaanse cameraman is in 2003 gedood tijdens een Amerikaanse raketaanval op een hotel in Irak. Zijn broer wil dat de verantwoordelijke Amerikaanse militairen worden vervolgd. Er is een onderzoek ingesteld, maar de Spaanse wetgeving is later zodanig gewijzigd dat de strafrechter niet langer rechtsmacht heeft. Het Hof acht deze wijziging redelijk om rechterlijke overbelasting te bestrijden. Omdat er nog civiele schadevergoedingsmogelijkheden bestaan en vervolging nog wel mogelijk is als de verdachten zich op Spaans grondgebied bevinden, is ook geen sprake van een disproportionele schending van het recht op toegang tot de rechter. Geen schending van art. 6 EVRM.

CU (Assistance sociale – Discrimination indirecte), HvJ EU 29 juli 2024, gev. zaken C-112/22 en C-223/22

In Italië geldt dat derdelanders die langdurig ingezetene zijn in aanmerking komen voor een basisinkomen, op de voorwaarde dat zij tien jaar in Italië hebben verbleven, waarvan de laatste twee jaar ononderbroken. De nationale rechter heeft gevraagd of dit verenigbaar is met het Europees Sociaal Handvest en het gelijkheidsbeginsel. Het HvJ EU benadrukt dat het niet bevoegd is het ESH uit te leggen. Het overweegt dat de gestelde eis indirecte discriminatie jegens langdurig ingezeten derdelanders oplevert. Deze ongelijke behandeling is in strijd is met art. 11 lid 1 (d) van richtlijn 2003/109.

D.H. e.a. t. Zweden, EHRM 25 juli 2024, nr. 34210/19

De van oorsprong Ethiopische D.H. – die door polio als kind gehandicapt is geraakt – heeft in Zweden asiel gekregen. Haar verzoek tot gezinshereniging is afgewezen omdat zij niet aan een inkomenseis voldeed. Het Hof wijst haar stelling af dat Zweden bij de toepassing van deze eis meer rekening had moeten houden met haar handicap. Zij heeft niet aangetoond dat ze geen werk zou kunnen doen waarvoor ze niet zou hoeven te staan of lopen. Ook heeft Zweden genoeg gedaan om haar te accommoderen. Art. 8 jo. 14 zijn dan ook niet geschonden. Vgl. ook Okubamichael Debru t. Zweden, nr. 49755/18, ECLI:CE:ECHR:2024:0725JUD004975518.

Djeri e.a. t. Letland, EHRM 18 juli 2024, nr. 50942/20

In Letland wordt voorschools onderwijs sinds 2018 alleen in het Lets aangeboden. Dit voorschoolse onderwijs valt alleen binnen het recht op onderwijs van art. 2 EP EVRM en het discriminatieverbod van art. 14 EVRM voor zover het verplicht is. Voor dat onderwijs geldt dat het niet onredelijk is om het alleen in de nationale taal aan te bieden. Dat geldt zeker nu voorzieningen zijn getroffen waardoor kinderen Russisch kunnen leren als minderheidstaal. Art. 2 EP EVRM jo. art. 14 EVRM zijn dan ook niet geschonden.

Hanovs t. Letland, EHRM 18 juli 2024, nr. 40861/22

Toen Hanovs de hond uitliet, gearmd lopend met zijn mannelijke partner, werden zij verbaal aangevallen door een man die bezwaar had tegen hun publieke vertoon van affectie. De politie zag hierin geen haatmisdrijf; de man werd alleen veroordeeld wegens ‘hooliganisme’. Het Hof benadrukt dat ook in een situatie als deze, waarin geen fysieke schade is toegebracht, de menselijke waardigheid kan zijn geraakt. Als staten homofobe uitdrukkingen niet actief bestrijden en bagatelliseren, kan vijandig gedrag jegens LHBTI-personen zelfs worden aangewakkerd. Letland heeft art. 3, 8 en 14 EVRM geschonden door dit onvoldoende te onderkennen en de aanval niet als haatmisdrijf te kwalificeren.

Hrachya Haratyunyan t. Armenië, EHRM 27 augustus 2024, nr. 15028/16

Haratyunyan werkte van 2002 tot 2011 als afdelingshoofd bij een Armeens publiek elektriciteitsbedrijf. Na zijn vertrek riep het bedrijf een procedure in het leven om vermoedens van corruptie vertrouwelijk te melden voor nader onderzoek. Haratyunyan maakte daarvan gebruik, maar werd uiteindelijk beboet omdat hij de reputatie van een collega zou hebben beschadigd. Het EHRM oordeelt dat klokkenluidersbescherming zich kan uitstrekken tot ex-werknemers als deze van meldingen negatieve gevolgen ervaren. De Guja-criteria toepassend concludeert het dat de sanctieoplegging ongerechtvaardigd en strijdig met art. 10 EVRM was.

I.G. t. Turkije, EHRM 27 augustus 2024, nr. 32887/19

I.G. – die fysieke en geestelijke beperkingen heeft – is in 2002 met geweld verkracht door vier minderjarigen. De jongste van hen was nog geen twaalf jaar oud en kon daarom niet strafrechtelijk worden vervolgd. De anderen (waarvan er een overleed) werden aanvankelijk vrijgesproken, maar later werd de zaak teruggewezen. Op zeker moment is de zaak afgesloten vanwege het lange tijdsverloop, al heeft I.G. wel een schadevergoeding gekregen. Het EHRM begrijpt dat de staat heeft geprobeerd rekening te houden met de jonge leeftijd van de beschuldigden, maar ziet in de vertraging een schending van art. 3 EVRM. Deze is niet voldoende gecompenseerd.