O.M. en D.S. t. Oekraïne, EHRM 15 september 2022, nr. 18603/12

Een prominente politica is in 2010 gevlucht uit Kirgizië na een grote politieke opstand en regimewisseling. Zij vluchtte naar Oekraïne, maar werd daar tegengehouden bij de grens en overgebracht naar Georgië. Het EHRM oordeelt dat Oekraïne kon weten van de wens van de politica om asiel aan te vragen en dat Oekraïne in strijd met art. 3 EVRM heeft gehandeld door de eventuele risico’s bij uitzetting niet te beoordelen. Ook heeft Oekraïne zijn verplichtingen onder art. 34 EVRM niet nageleefd door de uitzetting ondanks daartegen gerichte interimmaatregelen van het Hof voort te zetten.

A.B. e.a. t. Polen, EHRM 30 juni 2022, nr. 42907/17

Een groepje Tsjetsjeense vluchtelingen heeft in 2017 vergeefs tot 33 keer toe geprobeerd via Belarus Polen binnen te komen. De groep is stelselmatig teruggestuurd naar Belarus, ook al stelden de vluchtelingen asiel te willen aanvragen uit angst voor mishandeling in Tsjetsjenië. Ook een interimmaatregel van het EHRM leidde niet tot toelating. Het EHRM acht het automatische terugsturen in strijd met het refoulementverbod zoals dat voortvloeit uit art. 13 EVRM en met art. 4 P4 EVRM (verbod op groepsgewijze uitzetting). Het handelen in strijd met de interimmaatregel levert een schending op van art. 34 EVRM.

Johansen t. Denemarken, EHRM 1 februari 2022 (ontv.besl.), nr. 27801/19

Een Syriëganger heeft een dubbele Deense en Tunesische nationaliteit. Bij terugkeer wordt besloten de Deense nationaliteit in te trekken en klager uit te zetten naar Tunesië, met een permanent terugkeerverbod. Het EHRM wijst erop dat de nationale autoriteiten deze kwestie zeer zorgvuldig hebben beoordeeld en dat zij gelegitimeerd zijn om bescherming te bieden tegen terrorisme. De Syriëganger is ook zelf verantwoordelijk voor zijn handelen geweest. In het licht hiervan oordeelt het Hof dat geen onredelijke belangenafweging is gemaakt, zodat art. 8 EVRM duidelijk niet is geschonden. De zaak is dan ook kennelijk ongegrond en daarmee niet-ontvankelijk. 

M.H. e.a. t. Kroatië, EHRM 18 november 2021, nr. 15670/18

Veertien Afghaanse asielzoekers, waaronder zes kinderen, zijn in 2017 gestrand bij de Servisch-Kroatische grens. Toen zij de grens probeerden over te steken werden zij tegengehouden en teruggestuurd door de Kroatische grenspolitie. Op de terugweg overleed een van de kinderen doordat ze onder een trein kwam. Later kwamen de asielzoekers alsnog Kroatië binnen, waar ze aanvankelijk in vreemdelingenbewaring zijn genomen; hun asielverzoeken zijn afgewezen. Het EHRM stelt verschillende EVRM-schendingen vast, vooral vanwege het optreden van de grenspolitie (art. 4 P4), het gebrekkige onderzoek naar het overlijden van het kind (art. 2 EVRM) en de vreemdelingenbewaring (art. 3 EVRM (t.a.v. de kinderen) en 5 EVRM).

Hassine t. Roemenië, EHRM 9 maart 2021, nr. 36328/13

Een man van Tunesische afkomst die een verblijfsvergunning had in Roemenië is in 2012 tot ongewenst vreemdeling verklaard vanwege verdenking van staatsgevaarlijke activiteiten. Hij heeft daartegen geprocedeerd, maar noch hijzelf noch zijn advocaat kreeg gedurende deze procedure toegang tot het volledige dossier waarop de verdenkingen waren gebaseerd. Uit het wel toegankelijke dossier bleek niet waarom er een verdenking van staatsgevaarlijke activiteiten kon bestaan. Deze beperkingen van de procedurele rechten acht het Hof zo substantieel dat het hierin een schending van art. 1 Protocol 7 EVRM ziet.

Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (terugzending van een niet-begeleide minderjarige), HvJ EU 14 januari 2021, zaak C-441/19

Aan een niet-begeleide minderjarige kan volgens het HvJ EU alleen een terugkeerbesluit worden opgelegd als de lidstaat zich er van tevoren terdege van heeft overtuigd dat er in het land van terugkeer adequate opvang is. Daarbij kan de leeftijd van de minderjarige een relevante factor zijn, maar er moet een volledige en op het individuele geval gerichte afweging worden uitgevoerd; een strak onderscheid tussen minderjarigen jonger en ouder dan vijftien is dus niet toelaatbaar. Wachten met de daadwerkelijke verwijdering tot de minderjarige achttien jaar oud is geworden zou in strijd zijn met de richtlijn 2008/115/EG.

Khan t. Denemarken, EHRM 12 januari 2021, nr. 26957/19

Een in Denemarken geboren Pakistaan heeft in Denemarken een lang strafblad opgebouwd. Als hij vervolgd wordt vanwege een relatief licht vergrijp is de maat voor de strafrechters vol: zij leggen hem niet alleen een gevangenisstraf en boete op, maar ook een uitzettingsbevel met een inreisverbod voor zes jaar. Het EHRM acht het niet onredelijk dat bij het opleggen van het uitzettingsbevel naar de hele strafrechtelijke geschiedenis is gekeken. Ook is voldoende rekening gehouden met het feit dat klager zijn hele leven in Denemarken heeft gewoond. Daarom is er geen schending van art. 8 EVRM (recht op respect voor het privéleven).

Moustahi t. Frankrijk, EHRM 25 juni 2020, nr. 9347/14

Twee kinderen (drie en vijf jaar oud) werden zonder begeleiding op een bootje van de Comoren naar Mayotte gezet. Het bootje werd onderschept en de kinderen werden onder de hoede geplaatst van een andere opvarende, M.A. Samen met M.A. werden zij een nacht in detentie gezet en de dag erna werden zij teruggestuurd naar de Comoren. Het Hof stelt vast dat het onder de hoede van M.A. plaatsen een willekeurige maatregel was en dat de gang van zaken schendingen oplevert van artikelen 3, 5, 8 en art. 4 P4 EVRM; ook was er geen effectief rechtsmiddel onder art. 13 EVRM.

Országos Idegenrendészeti Főigazgatóság Délalföldi Regionális Igazgatóság, HvJ EU 14 mei 2020, gev. zaken C-924/19 en C-925/19 PPU

Verzoekers in het hoofdgeding zijn vluchtelingen die via de Servisch-Hongaarse transitzone Hongarije probeerden binnen te komen om een asielvraag in kunnen te dienen. Zij zijn gedurende langere tijd verplicht geweest om in de transitzone te verblijven. Nadat Servië op basis van een eerder terugkeerbesluit weigerde om de verzoekers toe te laten, heeft Hongarije het terugkeerland gewijzigd naar de herkomstlanden van verzoekers. Het HvJ oordeelt dat de detentie in een transitzone niet langer dan vier weken mag duren en dat er voldoende rechtsbescherming moet zijn. Het wijzigen van het herkomstland impliceert een nieuw terugkeerbesluit waartegen volwaardige rechtsbescherming moet worden geboden.

Asady e.a. t. Slowakije, EHRM 24 maart 2020, nr. 24917/15

Een groep Afghaanse asielzoekers is in 2014 aan de Slowaakse grens tegengehouden. Zij zijn verhoord en vervolgens allemaal op dezelfde dag uitgezet. Volgens klagers was daarbij sprake van collectieve uitzetting in strijd met art. 4 van Protocol 4 EVRM. Het EHRM stelt echter vast (met 4 stemmen tegen 3) dat er in dit een voldoende geïndividualiseerde beoordeling van de individuele kwesties heeft plaatsgevonden en stelt geen schending vast. Daardoor is er ook geen ‘arguable claim’ onder art. 13 EVRM, zodat het Hof op de klacht daarover niet in hoeft te gaan.