Sherov e.a. t. Polen, EHRM 4 april 2024, nrs. 54029/17 en 3 andere

Enkele Tadzjiekse asielzoekers hebben verschillende pogingen gedaan om de grens tussen Oekraïne en Polen over te steken. De toegang werd hen echter steeds geweigerd. Het EHRM overweegt dat Oekraïne weliswaar een EVRM-staat is, maar dat ook dan Polen zou moeten onderzoeken of daar een adequate asielprocedure beschikbaar is die beschermt tegen refoulement naar Tadzjikistan. Nu dat niet is gebeurd, is art. 3 EVRM in procedureel opzicht geschonden. Daarnaast leveren de weigeringen een verboden collectieve uitzetting op, in strijd met art. 4 P4 EVRM, en is door het tekort aan rechtsbescherming ook art. 13 EVRM geschonden.

F.S. t. Kroatië, EHRM 5 december 2023, nr. 8857/16

Een in Kroatië woonachtige Bosniër heeft de Kroatische nationaliteit aangevraagd. Die wordt hem geweigerd en hem wordt bovendien een uitzettingsbevel opgelegd om redenen van staatsveiligheid. Welke redenen en feiten hieraan ten grondslag liggen, is de man verder niet bekend. Het Hof oordeelt dat het ontbreken van enige motivering een inbreuk oplevert op art. 1 P7 EVRM. Daar kunnen goede redenen voor zijn, maar in ieder geval moeten voldoende procedurele waarborgen worden geboden om de vertrouwelijkheid te compenseren. In dit geval was er geen inzicht in de redenen en waren er evenmin goede procedurele waarborgen, zodat genoemde bepaling is geschonden.

H.A. t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 5 december 2023, nr. 30919/20

Een Libanese vluchteling is naar het Verenigd Koninkrijk gereisd nadat hij in een vluchtelingenkamp benaderd was door verschillende paramilitaire groepen die hem wilden rekruteren. Volgens de vluchteling zou hij bij terugkeer naar het kamp een reëel risico lopen te worden mishandeld. De nationale autoriteiten schatten op basis van zijn antwoorden op vragen dit risico echter anders in. Het EHRM kan zich in die inschatting vinden en ziet ook op basis van bestudering van actueel bewijsmateriaal geen redenen om aan te nemen dat bij uitzetting de art. 3 EVRM-rechten van de vluchteling zouden worden geschonden.

A.M.A. t. Nederland, EHRM 24 oktober 2023, nr. 23048/19

A.M.A., een asielzoeker uit Bahrein, vreest in dat land vervolging vanwege zijn politieke activiteiten. De IND vindt zijn relaas ongeloofwaardig en besluit tot uitzetting. Bij een last-minute-aanvraag overlegt A.M.A. nieuwe documenten om zijn stellingen te onderbouwen, maar de IND beoordeelt die niet inhoudelijk, onder meer omdat de aanvraag wordt gezien als een bewuste poging om de uitzetting te vertragen. Meteen na uitzetting is A.M.A. tot levenslang veroordeeld. Het EHRM acht de beoordeling van het last-minuteverzoek onzorgvuldig. Ten onrechte is geen goede trouw bij A.M.A. aangenomen en zijn de nieuwe documenten niet bestudeerd. Dit is in strijd met art. 3 EVRM.

S.S. e.a. t. Hongarije, EHRM 12 oktober 2023, nrs. 56417/19 en 44245/20

Verschillende vluchtelingen zijn met vervalste reisdocumenten op de luchthaven van Boedapest staande gehouden. Hoewel zij gemotiveerd asiel aanvroegen, hebben de autoriteiten hen overgebracht naar Servië, met de stelling dat hun asielverzoeken daar konden worden behandeld. Het EHRM oordeelt dat die werkwijze in strijd is met art. 4 P4 EVRM; dat klagers met valse reispapieren reisden, doet daaraan niet af. Daarnaast is het in strijd met art. 3 EVRM dat klagers zijn overgebracht naar Servië, zonder dat is nagegaan of ze daar een goede asielprocedure zouden kunnen krijgen.

Azzaqui t. Nederland, EHRM 30 mei 2023, nr. 8757/20

Azzaqui is in 1982, op tienjarige leeftijd, in Nederland aangekomen en heeft later een vestigingsvergunning gekregen. Hij lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis en zat sinds 1996 in TBS wegens verkrachting. In 2016 is hij voorwaardelijk vrijgekomen, maar in 2018 werd besloten om hem uit te zetten naar Marokko en hem een inreisverbod op te leggen. Het EHRM oordeelt dat daarbij te weinig rekening is gehouden met de psychiatrische stoornis van klager en met diens persoonlijke omstandigheden. De intrekking van de vestigingsvergunning en het inreisverbod berusten op een onvoldoende belangenafweging en zijn in strijd met art. 8 EVRM.

J.A. e.a. t. Italië, EHRM 30 maart 2023, nr. 21329/18

Tien Tunesische bootvluchtelingen zijn in de problemen gekomen op de Middellandse Zee. Na redding zijn zij overgebracht naar hotspotcentrum Lampedusa, waar ze tien dagen vast hebben gezeten. Vervolgens zijn zij gedwongen een document tot weigering van toegang te ondertekenen en zijn ze teruggestuurd naar Tunesië. Volgens het Hof zijn de hotspotcentra niet bedoeld als detentiecentra en is het vasthouden van klagers niet in overeenstemming met nationale wetgeving. Ook zijn de leefomstandigheden er erg slecht. Dit levert schendingen op van art. 3 en 5 EVRM. Verder is sprake geweest van collectieve uitzetting, in strijd met art. 4 P4 EVRM.

​​​​​​​Kogan e.a. t. Rusland, EHRM 7 maart 2023, nr. 54003/20

Een Amerikaanse mensenrechtenactiviste werkt sinds 2009 in Rusland voor organisaties die klagers bijstaan in de procedure bij het EHRM. In 2020 is haar verblijfsvergunning ingetrokken omdat ze een gevaar zou vormen voor de staatsveiligheid. Het Hof oordeelt dat daardoor haar gezinsleven ongerechtvaardigd is belemmerd, onder meer omdat de procedures rondom de intrekking grote tekortkomingen vertoonden. Daarnaast staat voldoende vast dat de intrekking bedoeld was om klaagsters activiteiten in Rusland onmogelijk te maken. Dit is een onaanvaardbaar onderliggend doel voor de beperking van het gezinsleven, zodat ook art. 18 EVRM is geschonden.

Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Éloignement – Cannabis thérapeutique) HvJ EU 22 november 2022, zaak C-69/21

Een derdelander wordt in Nederland behandeld voor leukemie met cannabis als pijnbestrijding. Zijn asielverzoek is afgewezen. De vraag is of hij kan worden verwijderd, nu duidelijk is dat in Rusland dezelfde pijnbestrijding niet beschikbaar is. Volgens het HvJ EU is verwijdering niet mogelijk als er een reëel risico is dat de veroorzaakte pijn bij terugkeer aanzienlijk, op onomkeerbare wijze en snel zal toenemen. Een lidstaat mag geen strikte termijn vaststellen waarbinnen de toename van de pijn moet intreden. Verder moet de lidstaat de gezondheidstoestand en de ontvangen zorg mede in aanmerking nemen bij de beoordeling of de verwijdering aanvaardbaar is.

Otite t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 27 september 2022, nr. 18339/19

Een Nigeriaanse man heeft in het VK een vaste verblijfsvergunning; hij woont in het VK samen met zijn echtgenote en drie kinderen. Na verschillende veroordelingen wegens fraude is een uitzettingsbevel tegen hem uitgevaardigd. Het EHRM overweegt dat de nationale rechter weliswaar een belangenafweging heeft uitgevoerd, maar daarbij niet alle EVRM-criteria heeft meegenomen. Het beoordeelt daarom zelf alle betrokken belangen, maar komt niet tot een ander oordeel dan de nationale rechter: de belangen bij bescherming van het gezinsleven wegen niet op tegen het algemeen belang bij uitzetting. Art. 8 EVRM wordt bij uitzetting dan ook niet geschonden.