Stichting Landgoed Steenbergen e.a. t. Nederland, EHRM 16 februari 2021, nr. 19732/17

Een landgoedeigenaar en een aantal mensen die in de buurt van een motorcrossbaan woonden wilden opkomen tegen de verlening van een vergunning tot uitbreiding van de activiteiten op die motorcrossbaan. Hun beroep werd niet-ontvankelijk verklaard nu zij geen zienswijzen hadden ingediend naar aanleiding van een eerder op de website van de provincie gepubliceerde kennisgeving; die was aan hun aandacht ontsnapt. Het EHRM oordeelt dat het recht op toegang tot de rechter (art. 6 EVRM) daardoor niet is aangetast, nu het hier weliswaar ging om een elektronische, maar correcte en toegankelijke wijze van bekendmaking.

Stichting Varkens in Nood e.a., HvJ EU 14 januari 2021, zaak C-826/18

Op grond van art. 9 van het Verdrag van Aarhus is het mogelijk om de toegang tot de rechter te beperken tot direct betrokkenen. Dit is anders als naar nationaal recht een ruimer recht op inspraak in het besluitvormingsproces toekomt; dan volgt het recht op toegang tot de rechter deze mogelijkheid. De beperking van het recht op toegang tot de rechter voor non-gouvernementele organisaties tot gevallen waarin zij van een voorbereidingsprocedure gebruik hebben gemaakt is in het licht van art. 52 lid 1 Hv een redelijke beperking van het recht op een effectief rechtsmiddel (art. 47 Hv).

M.A. t. België, EHRM 27 oktober 2020, nr. 19656/18

Een Soedanese vluchteling is onrechtmatig België binnengekomen en is daarop in een centrum voor vreemdelingenbewaring geplaatst. Hoewel een rechter had bevolen dat hij niet mocht worden gedeporteerd voordat de rechtmatigheid van de bewaring was beoordeeld, is de vluchteling onder druk van de autoriteiten in een klaarstaand vliegtuig naar Soedan gestapt. Het EHRM oordeelt dat in dit geval niet alleen de individuele omstandigheden van klager onvoldoende zijn beoordeeld voorafgaand aan het uitzettingsbevel, maar ook de autoriteiten in strijd hebben gehandeld met het tijdelijke uitzettingsverbod van de Belgische rechter. Daardoor zijn art. 3 en 13 EVRM geschonden.

Kirinčić e.a. t. Kroatië, EHRM 30 juli 2020, nr. 31386/17

Een procedure die ruim vijftien jaar heeft geduurd is vanwege overschrijding van de redelijke termijn in strijd met art. 6 EVRM. Onder art. 13 EVRM oordeelt het Hof dat een rechtsmiddel om de procedure te bespoedigen dat pas in het laatste jaar van de procedure kon worden benut, alleen effectief kan zijn in samenhang met een compensatoir rechtsmiddel. Verder moet een rechtsmiddel bij termijnoverschrijdingen steeds uitgaan van de duur van de gehele procedure. Een nieuwe interpretatie van een bestaand rechtsmiddel kan pas effectief worden geacht na zes maanden na de wijziging van de rechtspraaklijn.

Yunusova en Yunusov t. Azerbeidzjan (nr. 2), EHRM 16 juli 2020, nr. 68817/14

Twee mensenrechtenactivisten uit Azerbeidzjan zijn aangehouden op het vliegveld. Daar zijn zij verschillende uren vastgehouden in verband met een strafrechtelijk onderzoek tegen een derde. Ook zijn hun eigendommen, hun woning en hun kantoor doorzocht en zijn hun banktegoeden bevroren. Het Hof stelt een groot aantal schendingen van het EVRM vast, waaronder van art. 5, 6 lid 2, 8 en 1 EP EVRM. Ook oordeelt het op grond van art. 18 EVRM dat het handelen van de staat in deze zaak vooral was gemotiveerd door de wens om klagers tot zwijgen te brengen en hun het functioneren als mensenrechtenactivist onmogelijk te maken.

Dimitar Angelov t. Bulgarije, EHRM 21 juli 2020, nr. 58400/16

Een levenslang gestrafte zit gevangen onder een ‘speciaal regime’, waarbij hij nauwelijks contacten heeft met andere gevangenen en nauwelijks bezigheden heeft. Het Hof verklaart zijn klacht over de detentieomstandigheden grotendeels niet-ontvankelijk omdat er in Bulgarije, naar aanleiding van eerdere EHRM-rechtspraak, nieuwe rechtsmiddelen zijn geïntroduceerd, waardoor iemand gemakkelijker kan opkomen tegen de toepassing van het speciale regime. Voor schade die klager eerder heeft geleden is daarentegen onvoldoende compensatie geboden, terwijl het regime duidelijk in strijd was met art. 3 EVRM. Op dat punt is art. 3 EVRM wel geschonden.

Dikaiou e.a. t. Griekenland, EHRM 16 juli 2020, nr. 77457/13

Enkele hiv-besmette gevangenen en gevangenen met aids werden in een Griekse detentie-inrichting bij elkaar geplaatst. Hoewel zij hebben geklaagd over slechte gevangenisomstandigheden en bovendien over stigmatisering door de gezamenlijke opsluiting, is volgens het Hof geen sprake van een situatie die in strijd is met art. 3 en 14 EVRM. Wel hebben de gevangenen onvoldoende rechtsmiddelen tot hun beschikking gehad om op nationaal niveau rechtsherstel te krijgen, in strijd met art. 13 EVRM.

Facebook Ireland en Schrems, HvJ EU 16 juli 2020, zaak C-311/18

Het HvJ spreekt zich in deze zaak uit over de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de Verenigde Staten. Voor zover daarop de zogenaamde standaardbepalingen van toepassing zijn, is het primair aan de verwerkingsverantwoordelijke om te zorgen voor een passend niveau van persoonsgegevensbescherming; als dat niet lukt, moet de nationale toezichthouder de doorgifte beëindigen. Bij de doorgifte van persoonsgegevens mag niet worden afgegaan op het privacyschildbesluit van de Europese Commissie: dit besluit is ongeldig wegens strijd met art. 7, 8 en 47 Hv, nu daarin ten onrechte is aangenomen dat de rechtsbescherming en waarborgen in de Verenigde Staten toereikend zijn.

Moustahi t. Frankrijk, EHRM 25 juni 2020, nr. 9347/14

Twee kinderen (drie en vijf jaar oud) werden zonder begeleiding op een bootje van de Comoren naar Mayotte gezet. Het bootje werd onderschept en de kinderen werden onder de hoede geplaatst van een andere opvarende, M.A. Samen met M.A. werden zij een nacht in detentie gezet en de dag erna werden zij teruggestuurd naar de Comoren. Het Hof stelt vast dat het onder de hoede van M.A. plaatsen een willekeurige maatregel was en dat de gang van zaken schendingen oplevert van artikelen 3, 5, 8 en art. 4 P4 EVRM; ook was er geen effectief rechtsmiddel onder art. 13 EVRM.

Országos Idegenrendészeti Főigazgatóság Délalföldi Regionális Igazgatóság, HvJ EU 14 mei 2020, gev. zaken C-924/19 en C-925/19 PPU

Verzoekers in het hoofdgeding zijn vluchtelingen die via de Servisch-Hongaarse transitzone Hongarije probeerden binnen te komen om een asielvraag in kunnen te dienen. Zij zijn gedurende langere tijd verplicht geweest om in de transitzone te verblijven. Nadat Servië op basis van een eerder terugkeerbesluit weigerde om de verzoekers toe te laten, heeft Hongarije het terugkeerland gewijzigd naar de herkomstlanden van verzoekers. Het HvJ oordeelt dat de detentie in een transitzone niet langer dan vier weken mag duren en dat er voldoende rechtsbescherming moet zijn. Het wijzigen van het herkomstland impliceert een nieuw terugkeerbesluit waartegen volwaardige rechtsbescherming moet worden geboden.