De Giorgi t. Italië, EHRM 16 juni 2022, nr. 23735/19

Silvia De Giorgi is slachtoffer geworden van geweld door haar ex-partner. Zij heeft daarover diverse klachten ingediend bij de politie, maar slechts in een geval – waarbij zij in het ziekenhuis was behandeld – is er enig onderzoek uitgevoerd. Preventieve maatregelen zijn niet getroffen. Het EHRM oordeelt dat daarmee in strijd is gehandeld met de positieve verplichtingen om een goede risico-analyse te maken na klachten en waar nodig maatregelen te nemen. Ook het uitgevoerde onderzoek schoot op verschillende punten tekort. Italië heeft dan ook in strijd gehandeld met de uit art. 3 EVRM voortvloeiende positieve verplichtingen.

Ecodefence e.a. t. Rusland, EHRM 14 juni 2022, nr. 9988/13 en 60 andere

In deze zaak klagen 73 Russische NGO’s op het terrein van mensenrechten, rechtsstaat, milieubescherming etc. over de wetgeving die Rusland in 2012 heeft ingevoerd over ‘buitenlandse agenten’. Organisaties die vanuit het buitenland worden gefinancierd en die politieke activiteiten bedrijven moeten daardoor aan veel striktere eisen voldoen dan andere, waarbij hoge boetes kunnen worden opgelegd. Het EHRM acht de wetgeving onvoorspelbaar en in strijd met het legaliteitsvereiste. Daarnaast is de kwalificatie stigmatiserend en leidt die tot zeer vergaande beperkingen voor de activiteiten van NGO’s, terwijl Rusland daarvoor geen draagkrachtige redenen heeft gegeven. Schending art. 11 EVRM.

Algirdas Butkevičius t. Litouwen, EHRM 14 juni 2022, nr. 70489/17

In het kader van een corruptieonderzoek is onder meer een gesprek afgeluisterd tussen een burgemeester en de toenmalige Litouwse minister-president. Hoewel het strafrechtelijk vooronderzoek zonder vervolging werd beëindigd, is naar de kwestie ook een parlementair onderzoek gestart. In het kader daarvan zijn de afgetapte gesprekken openbaar gemaakt en in de media verschenen. Het EHRM ziet daarin geen reputatieaantasting voor de minister-president die zodanig van aard is dat art. 8 EVRM is geschonden. De kwestie is op nationaal niveau zorgvuldig onderzocht en er is een deugdelijke belangenafweging gemaakt tussen het risico van reputatieschade en het belang van openbare discussies.

Goulandris en Vardinogianni t. Griekenland, EHRM 16 juni 2022, nr. 1735/13

Voor het zonder vergunning bouwen van twee muren hebben Goulandris en Vardinogianni eerst een bestuurlijke boete en een dwangsom opgelegd gekregen. Vervolgens zijn zij hiervoor strafrechtelijk veroordeeld tot zeven maanden gevangenisstraf. Het EHRM oordeelt dat zowel de boete als de dwangsom punitief van aard waren. Nu de bestuurlijke sancties en de strafvervolging hetzelfde feitencomplex betroffen en op basis van dezelfde regels werden gevoerd, terwijl er in tijd noch in inhoud enige afstemming heeft plaatsgevonden tussen de procedures, acht het het ne bis in idem-beginsel van art. 4 P7 EVRM geschonden.

I.G.D. t. Bulgarije, EHRM 7 juni 2022, nr. 70139/14

Na een geschiedenis van kindermishandeling wordt een elfjarig kind in een besloten internaat geplaatst. Na nog een geweldsincident door een jeugdwerker wordt hij overgeplaatst naar een ander internaat, op 400 km afstand van zijn moeder. Het EHRM oordeelt dat deze plaatsing neerkomt op een vrijheidsbenemende maatregel. Bij het opleggen daarvan hebben de nationale autoriteiten onvoldoende gekeken naar de belangen van het kind. Ook was er geen tussentijdse rechterlijke beoordeling mogelijk van de plaatsingsmaatregelen. Dit levert strijd op met art. 5 lid 4, 8 en 13 EVRM.

Kutsarovi t. Bulgarije, EHRM 7 juni 22, nr. 47711/19

Op verdenking van betrokkenheid bij ontvoering werd de zoon van de klagers in deze zaak verhoord en onderzocht. Tijdens een transport tussen twee locaties kreeg de zoon een hartaanval, waaraan hij snel daarna overleed. Het EHRM stelt vast dat de nationale autoriteiten zorgvuldig en snel onderzoek hebben gedaan naar de toedracht. Het acht voldoende aangetoond dat de zoon niet door geweldgebruik of nalatigheid om hulp te verlenen om het leven is gekomen. De staat heeft de materiële en procedurele positieve verplichtingen die voortvloeien uit art. 2 EVRM dan ook niet geschonden.

L.B. t. Litouwen, EHRM 14 juni 2022, nr. 38121/20

Een Tsjetsjeense vluchteling verblijft sinds 2001 in Litouwen. Hij heeft daar een vaste verblijfsstatus gekregen en hij heeft een reisdocument voor buitenlanders gekregen bij gebrek aan een Russisch paspoort. In 2018 is geweigerd dit document te verlengen omdat klager alsnog een Russisch paspoort zou kunnen aanvragen. Het Hof oordeelt dat die eis te formeel en te snel is toegepast, zonder te kijken naar de redenen waarom klager moeite zou kunnen hebben bij het aanvragen van zo’n Russisch paspoort. De weigering is daarom in strijd met de door art. 2 P4 EVRM beschermde bewegingsvrijheid.

L.F. t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 24 mei 2022 (ontv.besl.), 19839/21

Een alleenstaand moeder van vier kinderen heeft een betere sociale huurwoning nodig. Zij ontdekt dat leden van de orthodox-joodse gemeenschap soms wel sneller een sociale huurwoning toegekend krijgen vanuit de woningvoorraad van een kleine, particuliere organisatie; zij ziet daarin een ongerechtvaardigd onderscheid. Het EHRM stelt echter vast dat de reden voor het accepteren van dit beleid is gelegen in de aantoonbare moeilijkheden en discriminatie die leden van de orthodox-joodse gemeenschap ervaren. De acceptatie daarvan blijft binnen de ruime beoordelingsvrijheid die staten hebben in woonbeleidzaken.

Maria Azzopardi t. Malta, EHRM 9 juni 2022, nr. 22008/20

Maria Azzopardi was eigenaar van een groot stuk grond dat als landbouwgrond was gekwalificeerd. Na onteigening is het land verder ontwikkeld en bebouwd, waardoor de waarde sterk is gestegen. Conform geldende wetgeving is het aan Azzopardi toegekende compensatiebedrag echter vastgesteld op basis van de veel lagere agrarische waarde, namelijk 4000 euro. Het EHRM acht dat niet onredelijk en ziet niet in waarom Azzopardi aannam dat er een hogere waarde zou moeten zijn. Ook zijn er de nodige procedurele waarborgen geboden en waarborgen tegen dakloosheid. Art. 1 EP EVRM is in deze zaak dan ook niet geschonden.

Patricio Monteiro Telo de Abreu t. Portugal, EHRM 7 juni 2022, nr. 42713/15

In 2008 heeft een politicus op zijn blog drie satirische cartoons geplaatst. Op een daarvan was een politieke tegenstander, E.G., afgebeeld als een zeug met jarretels, netkousen en hoge hakken. Na aangifte wegens smaad is de politicus veroordeeld tot een boete. Het EHRM benadrukt dat de cartoon betreurenswaardige stereotyperingen bevat van vrouwen in machtsposities. Gelet op de context van de serie cartoons – waarin verschillende politici op de hak werden genomen –, de satirische aard en de bijdrage aan het politieke debat is het EHRM niettemin van oordeel dat de veroordeling een schending opleverde van art. 10 EVRM.