Avagyan t. Rusland, EHRM 29 april 2025, nr. 36911/20

Avagyan heeft in het begin van de coronapandemie een berichtje op Instagram geplaatst waarin zij stelde dat er in haar woonplaats geen besmettingen waren en dat mensen geld konden krijgen als ze corona als doodsoorzaak meldden. Zij heeft vervolgens een boete gekregen wegens verspreiding van onjuiste informatie. Het EHRM acht dat disproportioneel, vooral omdat van Avagyan werd gevraagd dat zij zou bewijzen dat haar stellingen juist waren, in plaats van dat de overheid – in overeenstemming met nationaal recht – moest aantonen dat het ging om valse informatie. De boete is daarom in strijd met de uitingsvrijheid (art. 10 EVRM).

Bogdan Shevchuk t. Oekraïne, EHRM 24 april 2025, nr. 55737/16

Shevchuk is in verband met een strafzaak in voorlopige hechtenis geplaatst. Na zijn definitieve veroordeling heeft hij een klacht bij het EHRM ingediend. Later wilde hij die intrekken onder druk van een rechter die in een andere zaak over hem moest oordelen. Het EHRM acht het niet aanvaardbaar om dergelijke druk uit te oefenen en aanvaardt de intrekking van de klacht dan ook niet. Integendeel: het stelt vast dat het handelen van de rechter strijd oplevert met art. 34 EVRM. Daarnaast is de klacht over het ontbreken van voldoende grond voor het voorarrest gegrond; schending art. 5 lid 1 EVRM.

Jaupi t. Albanië, EHRM 29 april 2025, nr. 23369/16

Jaupi is in absentia veroordeeld vanwege een moordaanslag en later een moord op I.N. De veroordelingen waren mede gebaseerd op verklaringen van twee afwezige getuigen. Volgens het EHRM was de veroordeling in absentia redelijk en zijn klager na uitlevering voldoende waarborgen geboden om alsnog hoger beroep in te stellen. Het gebruik van verklaringen van afwezige getuigen was in de moordzaak aanvaardbaar (want niet doorslaggevend), maar in de zaak over de moordaanslag niet (want wel doorslaggevend en onvoldoende voorzien van procedureel tegenwicht). Art. 6 lid 1 en lid 3 (c) en (d) is daardoor deels niet en deels wel geschonden.

Kavečanský t. Slowakije, EHRM 29 april 2025, nr. 49617/22

Bij een notaris die wordt verdacht van verduistering zijn verschillende huiszoekingen uitgevoerd in zijn kantoor en woonhuis. Slowaakse wetgeving voorziet daarbij niet in een voorafgaande rechterlijke machtiging. Ook is het alleen mogelijk om een huiszoeking aan te vechten in het kader van de eigenlijke strafrechtelijke procedure. Het Hof stelt vast dat de wetgeving daarmee onvoldoende procedurele waarborgen biedt tegen willekeur, zeker nu de openbaar aanklager in Slowakije geen onafhankelijke positie heeft. Daardoor waren de huiszoekingen niet in overeenstemming met de wet en daarmee in strijd met art. 8 EVRM.

L. e.a. t. Frankrijk, EHRM 24 april 2025, nrs. 46949/21, 24989/22 en 39759/22

Drie jonge meisjes stellen dat ze zijn gedwongen tot seksuele handelingen terwijl ze in een situatie van psychologische kwetsbaarheid of ernstige dronkenschap verkeerden. Volgens de nationale rechter is niet gebleken van een gebrek aan instemming, maar volgens het Hof is daarbij geen voldoende contextuele beoordeling uitgevoerd. In het bijzonder zijn de rechters voorbijgegaan aan de jonge leeftijd en kwetsbare positie van de meisjes. Daarnaast zijn in de procedure veel onnodige genderstereotyperende uitlatingen gedaan. Daardoor is het juridische raamwerk tot bescherming tegen non-consensuele seksuele handelingen tekort geschoten en is sprake geweest van discriminatie, in strijd met art. 3 en 14 EVRM.

Mansouri t. Italië, EHRM (GK) 29 april 2025 (ontv.besl.), nr. 63386/16

Mansouri – Tunesisch staatsburger – was aan boord gegaan van een Italiaans cruiseship. Toen de grenspolitie vaststelde dat zijn Italiaanse verblijfsvergunning net verlopen was, gaven zij het schip opdracht Mansouri terug te brengen naar Tunesië. Mansouri heeft vervolgens zeven dagen lang onder bewaking in zijn hut gezeten. De Grote Kamer overweegt dat er verschillende rechtsmiddelen waren geweest om de nationale rechters te laten beoordelen of sprake was van onrechtmatige vrijheidsbeneming. De zaak is dan ook niet-ontvankelijk wegens niet-uitputting van nationale rechtsmiddelen. De klachten over de omstandigheden op het schip zijn kennelijk ongegrond omdat het minimumniveau van ernst niet aantoonbaar is bereikt.

Novel Nutriology, HvJ EU 30 april 2025, zaak C-386/23

Novel Nutriology verkoopt een voedingssuplement met saffraanextract en meloensapextract. Op haar website maakt zij daarvoor reclame waarin een aantal gezondheidsclaims zijn verwerkt. Zij stelt dat de Europese Commissie te lang heeft gedaan over het beoordelen van die gezondheidsclaims en daardoor onder meer de ondernemingsvrijheid (art. 16 Hv) heeft aangetast. Het HvJ EU overweegt dat de beoordeling van gezondheidsclaims erg belangrijk is. Bij een botsing tussen de ondernemingsvrijheid en bescherming van de gezondheid, gaat bovendien dit laatste recht voor.

Sytnyk t. Oekraïne, EHRM 24 april 2025, nr. 16497/20

De directeur van het Oekraïense anticorruptiebureau NABU is in 2019 zelf vervolgd op verdenking van niet-integer gedrag. Hoewel de directeur veel aanwijzingen had dat de vervolging was ingegeven door persoonlijke belangen van een getuige en door de wens tot vergelding voor eerdere NABU-onderzoeken, is hij toch veroordeeld. Het EHRM acht de lezing van de directeur aannemelijk en oordeelt dat hij een oneerlijk proces heeft gekregen dat bovendien primair tot doel had om hem in diskrediet te brengen. Daardoor zijn art. 6, 8 en 18 EVRM geschonden.

Tergek t. Turkije, EHRM 29 april 2025, nr. 39631/20

In Turkije mogen gevangenen niet via de post geprint of gekopieerd materiaal ontvangen. Het EHRM overweegt dat een dergelijke regel inbreuk maakt op het recht om informatie te ontvangen. De rechtvaardiging ervoor is gelegen in de onmogelijkheid voor het gevangenispersoneel om al dit materiaal door te nemen op de aanwezigheid van onoirbare of gevaarlijke informatie. Dat is anders voor tijdschriften of boeken, waar al een zekere toets voorafgaand aan publicatie plaatsvindt. Nu gevangenen tot op zekere hoogte wel toegang hebben tot gepubliceerd materiaal, acht het Hof de beperking niet disproportioneel en daarmee verenigbaar met art. 10 EVRM.

Backović t. Servië (nr. 2), EHRM 8 april 2025, nr. 47600/17

In processtukken in hoger beroep heeft Backović de rechters in eerste aanleg stevig aangevallen. Zo kwalificeerde hij de uitspraak als ‘supreme nonsense’, en zei hij dat, of de uitspraak nu was gedaan uit kwaadaardigheid of onbenul, die in ieder geval onverenigbaar was met de professionaliteit van de rechterlijke macht. Voor deze uitlatingen heeft hij een boete opgelegd gekregen. Het EHRM acht dat niet onredelijk gelet op de gebruikte bewoordingen en de aantasting van de rechterlijke professionaliteit die daaruit blijkt. Art. 10 EVRM is door de boeteoplegging dan ook niet geschonden.