Gaggl t. Oostenrijk, EHRM 8 november 2022, nr. 63950/19

Een 70-jarige vrouw heeft haar 84-jarige echtgenoot geprobeerd te vermoorden. Zij is daarvoor vervolgd, waarbij de vraag is opgekomen of ze ontoerekeningsvatbaar was. Hiervoor zijn twee deskundigenrapporten ingewonnen, die tegenstrijdig leken maar dat volgens de rechtbank niet waren. Het verzoek om een derde rapport is daarom afgewezen en klaagster is veroordeeld tot een gevangenisstraf. Op basis van een nauwkeurige analyse van de rapporten en de beoordeling door de rechtbank concludeert het Hof dat het equality-of-arms-beginsel is geschonden door het verzoek om een extra deskundigenrapport in te winnen niet te honoreren, in strijd met art. 6 EVRM.

Harman International Industries, HvJ EU 17 november 2022, zaak C-175/21

In het kader van een procedure over een inbreuk op Uniemerken is de vraag opgekomen of de nationale rechter het dictum zo ruim mag formuleren dat het aan de uitvoeringsautoriteit wordt overgelaten om te bepalen op welke waren de beslissing van toepassing is. Zo’n rechterlijke praktijk is volgens het HvJ niet ongeoorloofd en ook niet in strijd met art. 47 Hv. Voorwaarde is wel dat er een mogelijkheid is om effectief beroep in te stellen in de fase van tenuitvoerlegging, zodat een inbreuk of dreigende inbreuk daadwerkelijk kan worden aangevochten.

Hovhannisyan en Nazaryan t. Armenië, EHRM 8 november 2022, nrs. 2169/12 en 29887/14

Een dienstplichtige officier in het Armeense leger is in 2010 dood aangetroffen. Nu bekend was dat hij het slachtoffer was van ernstige pesterijen en mishandelingen door zowel boven- als ondergeschikten in het leger, is aangenomen dat hij zelfmoord heeft gepleegd. Hoewel het Hof begrijpt dat de nabestaanden denken dat er misschien sprake is van een doofpotkwestie, staat onvoldoende vast dat het moord kon zijn. Duidelijk is wel dat de staat ernstig tekort is geschoten in zowel zijn preventieve als zijn procedurele positieve verplichtingen, in strijd met art. 2 EVRM.

I.M. e.a. t. Italië, EHRM 10 november 2022, nr. 25426/20

I.M. is met haar twee kinderen vertrokken vanwege huiselijk geweld en middelenmisbruik door partner G.C. De kinderrechter stelde een omgangsregeling voor G.C. vast, maar de vereiste beschermde omgeving werd niet geboden. Door de contacten met G.C. hebben de kinderen emotionele en psychische schade opgelopen. Niettemin is I.M. tijdelijk de ouderlijke macht ontnomen omdat zij de bezoekregeling zou frustreren. Het EHRM neemt een schending aan van art. 8 EVRM omdat de autoriteiten het welzijn van de kinderen onvoldoende in acht hebben genomen en I.M. niet serieus genoeg hebben genomen. In dit oordeel betrekt het Hof een recent GREVIO-rapport over Italië.

Ilyin e.a. t. Oekraïne, EHRM 17 november 2022, nr. 74852/14

Klagers zijn aanhangers van de Kerk van de Eenmaking (de ‘UC’), die wordt geleid door voorganger Moon. Sinds 2001 proberen zij de UC als religieuze gemeenschap te laten registreren, maar dit is steeds geweigerd. Daarvoor zijn verschillende redenen gegeven. Een ervan is dat de naam van de gemeenschap misleidend kan zijn, omdat die doet vermoeden dat het gaat om een oecumenische christelijke gemeenschap. Het EHRM acht die reden voldoende draagkrachtig om registratieweigering te rechtvaardigen, zodat art. 9 en 11 EVRM niet zijn geschonden.

Kupinskiyy t. Oekraïne, EHRM 10 november 2022, nr. 5084/18

Kupinskiyy is in Hongarije veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, met een mogelijkheid van vervroegde vrijlating na twintig jaar. Nadat hij is overgeleverd aan Oekraïne is daar de straf geconverteerd, maar in Oekraïne is vervroegde vrijlating na twintig jaar niet mogelijk. Het EHRM oordeelt dat het opleggen van een dergelijke niet-verkortbare levenslange gevangenisstraf in strijd is met art. 3 EVRM. Het converteren naar de zwaardere straf kan bovendien worden gezien als een ‘straf’ in de zin van art. 7 EVRM, zodat ook die bepaling is geschonden.

Malagić t. Kroatië, EHRM 17 november 2022, nr. 29417/17

Naar aanleiding van klachten over huiselijk geweld door N.M. zijn verschillende maatregelen tegen N.M. getroffen. Zo mocht hij zich niet binnen een afstand van 50 meter van zijn ex begeven. Toen deze maatregelen zo’n 3,5 jaar van kracht zijn geweest, zijn ze opgeheven, met de motivering dat N.M. ze steeds goed had nageleefd. De ex kon daartegen geen beroep instellen. Het EHRM had graag een sterkere motivering gezien, maar acht het besluit niet onredelijk of kennelijk disproportioneel. De Conventie van Istanboel kent geen beroepsrecht aan het slachtoffer toe in dit soort gevallen. Art. 8 EVRM is dan ook niet geschonden.

Marcinkevičius t. Litouwen, EHRM 15 november 2022, nr. 24919/20

In een interview heeft een oprichter van een grote Baltische onderneming verschillende beschuldigingen geuit jegens de mede-oprichter en rijkste persoon in Litouwen: N.N. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een verplichting tot intrekking van het interview, omdat daarin feitelijk onjuiste informatie zou zijn gegeven. Het Hof overweegt dat de nationale rechters een goede toetsing hebben uitgevoerd, maar een cruciale zin onvoldoende in zijn context hebben gelezen en die onterecht als feitelijk hebben aangemerkt. Zeker nu het ging om een bijdrage aan een publiek debat en N.N. een publiek figuur was, vormde de intrekkingsverplichting een schending van art. 10 EVRM.

Marina Aucanada Group S.L. t. Spanje, EHRM 8 november 2022, nr. 7567/19

De Marina Aucanada Group heeft succesvol deelgenomen aan een aanbestedingsprocedure. Door een geschil tussen de bevoegde havenautoriteit en de gemeenteraad is de procedure later echter vernietigd. Volgens de onderneming heeft zij onvoldoende mogelijkheden gehad om kennis te nemen van en te interveniëren in die bestuursrechtelijke procedure. Het Hof oordeelt echter dat de rechter niet kon weten dat de onderneming belanghebbend was. Het plaatsen van een algemene aankondiging – zoals hier was gebeurd – is dan voldoende; het is een eigen verantwoordelijkheid van de onderneming om dergelijke aankondigingen in de gaten te houden. Geen schending art. 6 lid 1 EVRM.

Mas Gavarro t. Spanje, EHRM 18 oktober 2022 (ontv.besl.), nr. 26111/15

In de Spaanse krant El Mundo verscheen in 2012 een artikel waarin het toenmalige hoofd van de regering van Catalonië werd beschuldigd van het hebben van buitenlandse bankrekeningen om steekpenningen te kunnen incasseren. Het regeringshoofd deed aangifte van laster, maar de zaak is geseponeerd. Het EHRM verklaart zijn klacht over onvoldoende reputatiebescherming kennelijk ongegrond. Het is niet onredelijk dat Spanje alleen ernstige vormen van smaad en laster strafbaar stelt. Bovendien had het regeringshoofd ook mogelijkheden gehad om via de civiele rechter een procedure tegen de krant te voeren.