Khokhlov t. Cyprus, EHRM 13 juni 2023, nr. 53114/20

In verband met een uitleveringsprocedure zat Khokhlov in voorlopige hechtenis. Hij procedeerde tegen de vrijheidsberoving, maar de procedure liep vertraging op doordat van half maart tot begin juni 2020 de behandeling van zaken werd geschorst vanwege de coronapandemie. Het EHRM toont daar begrip voor, maar overweegt dat er in deze zaak ook andere, niet te rechtvaardigen vertragingen zijn geslopen. Dit maakt dat dat art. 5 lid 1 en art. 5 lid 4 zijn geschonden.

Navalny t. Rusland (nr. 3), EHRM 6 juni 2023, nr. 36418/20

In 2020 is een aanslag gepleegd op het leven van de Russische oppositieleider Navalny door vergiftiging met novitsjok. Het Hof buigt zich over het feit dat Rusland heeft besloten hier geen strafrechtelijk onderzoek naar in te stellen omdat niet was gebleken van vergiftiging van Navalny. Het EHRM concludeert op verschillende gronden dat Rusland daarmee tekort is geschoten in de naleving van zijn verplichtingen onder het EVRM, onder meer nu het Verdrag over chemische wapens ook naar Russisch recht in dit soort gevallen nader onderzoek vergt en de kans dat het ging om een aanslag reëel was. Schending art. 2 EVRM.

Pitsiladi en Vasilellis t. Griekenland, EHRM 6 juni 2023, nrs. 5049/14 en 5122/14

Om de kosten van gespecialiseerde zorg voor een ernstig ziek kindje te betalen is een collectefonds opgericht. Op een speciaal geopende bankrekening op naam van de ouders werd bijna 297.000 euro aan donaties gestort. De ouders konden echter geen gebruik maken van de bankrekening, nu wettelijk alleen rechtspersonen dat konden doen. Het kindje is overleden. Het EHRM benadrukt dat de staat hier niets te verwijten valt, hoe tragisch de gevolgen ook waren. De wetgeving heeft geen causaal verband met het overlijden en is bovendien snel aangepast. Art. 2 EVRM is dan ook niet geschonden.

Presidente del Consiglio dei Ministri, HvJ EU 6 juni 2023, zaak C-700/21

In deze prejudiciële procedure is de vraag voorgelegd of bij de beslissing tot overlevering van een veroordeelde persoon rekening moet worden gehouden met diens persoonlijke, professionele en familiale banden met de staat waar de betrokkene verblijft. Het HvJ EU oordeelt dat dergelijke gewortelde personen zich niet in een wezenlijk andere situatie bevinden dan onderdanen van de betreffende lidstaat. Overlevering is dan nog wel mogelijk, maar niet als is gebleken dat de betrokkene niet zodanige banden heeft met het verblijfsland dat sociale re-integratie na tenuitvoerlegging van de straf goed mogelijk is.

Roccella t. Italië, EHRM 15 juni 2023, nr. 44764/16

Roccella is vervolgd wegens belediging, maar vanwege tegenstrijdige getuigenverklaringen in eerste aanleg niet veroordeeld. In hoger beroep werden de getuigen niet opnieuw gehoord. Roccella werd toen tot civielrechtelijke schadevergoeding veroordeeld. Het EHRM oordeelt dat het hier gaat om art. 6 lid 1 EVRM in zijn civielrechtelijke component; de eisen daarbij zijn minder hoog dan in strafzaken. Dat de getuigen niet opnieuw zijn gehoord is dan ook niet in strijd met art. 6 lid 1 EVRM. Dat nationaal recht dit wel voorschrijft is in het licht van art. 53 EVRM toelaatbaar, maar maakt deze conclusie niet anders.

Sarisu Pehlivan t. Turkije, EHRM 6 juni 2023, nr. 63029/19

De voorzitter van de Turkse vereniging voor de rechtspraak heeft in 2017 in een interview kritische uitspraken gedaan over voorgenomen hervormingen van de rechterlijke macht in Turkije. Daarop is een tuchtprocedure gestart die heeft geleid tot twee dagen salarisaftrek. Het EHRM wijst erop dat het een belangrijke taak is van een voorzitter als deze om kritische uitspraken te doen en overweegt dat alle uitlatingen gingen over een onderwerp van algemeen belang. Ook vanwege het ‘chilling effect’ van een tuchtprocedure en in verband met het ontbreken van effectieve rechtsmiddelen, is art. 10 EVRM geschonden.

Sperisen t. Zwitserland, EHRM 13 juni 2023, nr. 22060/20

De voormalige directeur van de Guatemalteekse nationale burgerpolitie is in Zwitserland – waar hij heen was gevlucht – strafrechtelijk vervolgd wegens betrokkenheid bij verschillende moorden in Guatemala. Na gedeeltelijke vrijspraak wilde hij worden vrijgelaten, maar detentierechter A.C.F.-B oordeelde dat daar geen gronden voor waren. Later presideerde zij over de kamer die A.C.F.-B alsnog strafrechtelijk veroordeelde. Gelet op de overwegingen van A.C.F.-B over de hechtenis oordeelt het Hof dat er redelijke twijfel mogelijk was over haar objectieve onpartijdigheid ten aanzien van de uiteindelijke schuldkwestie. Dit betekent dat art. 6 lid 1 EVRM is geschonden.

UAB Ambercore DC en UAB Arcus Novus t. Litouwen, EHRM 13 juni 2023, nr. 56774/18

Twee ondernemingen die zich bezighouden met de bouw van een datacentrum hebben daarvoor geen toestemming gekregen om redenen van nationale veiligheid. Op basis van een geheim inlichtingenrapport nam een commissie aan dat er banden waren met Rusland en dat er risico’s waren voor onder meer cyberspionage. De ondernemingen kregen geen toegang tot het geheime rapport, maar het EHRM acht dat te billijken omdat er verder voldoende informatie beschikbaar was. Nu er een redelijke afweging is gemaakt tussen procedurele rechten en bescherming van de nationale veiligheid is art. 6 lid 1 EVRM niet geschonden.

Azzaqui t. Nederland, EHRM 30 mei 2023, nr. 8757/20

Azzaqui is in 1982, op tienjarige leeftijd, in Nederland aangekomen en heeft later een vestigingsvergunning gekregen. Hij lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis en zat sinds 1996 in TBS wegens verkrachting. In 2016 is hij voorwaardelijk vrijgekomen, maar in 2018 werd besloten om hem uit te zetten naar Marokko en hem een inreisverbod op te leggen. Het EHRM oordeelt dat daarbij te weinig rekening is gehouden met de psychiatrische stoornis van klager en met diens persoonlijke omstandigheden. De intrekking van de vestigingsvergunning en het inreisverbod berusten op een onvoldoende belangenafweging en zijn in strijd met art. 8 EVRM.

Buhuceanu e.a. t. Roemenië, EHRM 23 mei 2023, nrs. 20081/19 en 20 andere

In Roemenië zijn huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht verboden. Ook zijn er geen andere erkende samenlevingsvormen die voor mensen van gelijk geslacht open staan. Door het ontbreken van een dergelijke samenlevingsvorm hebben mensen van gelijk geslacht bijvoorbeeld geen gelijke toegang tot sociale voorzieningen en geen goede regeling van eigendoms- en erfrechtelijke kwesties, terwijl gehuwden die voordelen wel hebben. Dit gaat tegen de Europese trend in en Roemenië heeft hiervoor geen enkele rechtvaardiging gegeven. Het ontbreken van een juridisch erkende samenlevingsvorm is dan ook in strijd met art. 8 EVRM.