Rustamkhanli t. Azerbeidzjan, EHRM 4 juli 2024, nr. 24460/16

De Azerbeidzjaanse belastingautoriteiten besluiten om het uitgeefbedrijf van Rustamkhanli te onderwerpen aan een belastingcontrole. Na een ongeautoriseerde huiszoeking leggen zij het bedrijf een boete op; als die niet betaald kan worden, worden de bankrekeningen bevroren. Omdat Rustamkhanli enig eigenaar is van de onderneming kan hij uit eigen naam bij het EHRM procederen. De huiszoeking was vanwege het ontbreken van iedere waarborg in strijd met art. 8 EVRM. Aan de bevriezing van de tegoeden lag geen kenbaar besluit ten grondslag en er kon ook niet over worden geprocedeerd. Ook vanwege de vergaande gevolgen ervan, is art. 1 EP EVRM geschonden.

FP e.a. (Procès par visioconférence), HvJ EU 4 juli 2024, zaak C-760/22

Een in het Verenigd Koninkrijk wonende beklaagde wil graag via een videoconferentie deelnemen aan de zittingen in een in Bulgarije tegen hem lopende strafzaak. Het HvJ EU overweegt dat richtlijn 2016/343 dat bij uitdrukkelijk verzoek van de beklaagde niet uitsluit, zolang de Handvest- en EVRM-rechten op een eerlijk proces maar gewaarborgd blijven. In lijn met de EHRM-rechtspraak betekent dit in ieder geval dat de betrokkene de procedure goed moet kunnen volgen, dat hij zonder technische belemmeringen moet kunnen worden gehoord en dat hij vertrouwelijk met zijn advocaat moet kunnen communiceren.

B.A. t. Cyprus, EHRM 2 juli 2024, nr. 24607/20

B.A. is een Syrische vluchteling die in 2019 via een irreguliere route Cyprus binnen is gekomen. Omdat wordt vermoed dat hij een ‘foreign fighter’ is, wordt hij vanwege de nationale veiligheid in hechtenis genomen. Het EHRM oordeelt dat de hechtenis niets te maken heeft met de onregelmatige binnenkomst en dus niet gegrond kan worden op art. 5 lid 1 (f), eerste onderdeel, EVRM. De hechtenis heeft bijna drie jaar geduurd en er was veel vertraging bij de beoordeling van zijn verzoek tot vrijlating in hoger beroep. Nu daarvoor geen overtuigende redenen bestonden, is ook art. 5 lid 4 EVRM geschonden.

A.P. t. Armenië, EHRM 18 juni 2024, nr. 58737/14

Een 14-jarig meisje met een geestelijke beperking wordt in 2012 verkracht door een leraar. De leraar wordt veroordeeld, maar de vraag is of niet meer had kunnen worden gedaan om het meisje te beschermen. Het Hof stelt vast dat in Armenië het wettelijk raamwerk om goed op te komen tegen seksueel misbruik van minderjarigen onderontwikkeld is. Daarnaast was het misbruik in dit geval bekend bij andere leraren en het schoolhoofd, maar wisten zij niet wat te doen en hebben zij dus ook niet opgetreden. Daardoor is de staat tekortgeschoten in de naleving van zijn positieve verplichtingen onder art. 8 EVRM.

Andrey Rylkov Foundation e.a. t. Rusland, EHRM 18 juni 2024, nrs. 37949/18 en 84 andere

Verschillende organisaties die zich bezighouden met het trainen van mensenrechtenactivisten of die opkomen voor de democratie zijn in Rusland ‘ongewenst’ verklaard. Daardoor mogen zij geen activiteiten meer ontplooien. Mensen die toch deelnemen aan die activiteiten zijn bovendien strafbaar. Het EHRM overweegt dat de activiteiten waarom het gaat in zichzelf niet illegaal zijn. De criteria om organisaties ongewenst te verklaren zijn uiterst vaag en de maatregelen leveren een sterk chilling effect op. De ongewenstverklaringen en de bestraffingen zijn vanwege hun onvoorzienbaarheid niet voldoende voorzien bij wet en daarmee in strijd met art. 10 en 11 EVRM.

Bechi t. Roemenië, EHRM 25 juni 2024, nr. 45709/20

Een HIV-positieve gevangene zat in een speciale afdeling voor zieke en kwetsbare patiënten. De omstandigheden daar zijn volgens het EHRM niet zodanig problematisch dat ze in strijd komen met art. 3 EVRM. Over de segregatie van HIV-positieve patiënten heeft het CPT zich eerder kritisch uitgelaten. Nu de gezondheidsvoorzieningen in de HIV-vleugels wel iets beter waren, zag het CPT hiervoor echter nog wel een rechtvaardiging. Het EHRM deelt dit oordeel en overweegt dat de gesegregeerde detentie niet in strijd is met art. 3 jo. 14 EVRM.

Boronyák t. Hongarije, EHRM 20 juni 2024, nr. 4110/20

Boronyák heeft als acteur een overeenkomst met een productiemaatschappij gesloten, waarin een geheimhoudingsbeding was opgenomen. Later heeft hij jegens een website verschillende uitspraken gedaan over honoraria die hij ontving. De productiemaatschappij heeft daarover geprocedeerd, waarna Boronyák een hoge boete wegens aantasting van het geheimhoudingsbeding opgelegd kreeg. Het EHRM acht die boete niet onredelijk, omdat Boronyák het beding weloverwogen heeft ondertekend, de gegeven informatie van beperkt publiek belang was, en het belang bij geheimhouding van de productiemaatschappij juist aanzienlijk was. De boete was bovendien niet disproportioneel hoog, zodat art. 10 EVRM niet is geschonden.

Bundesrepublik Deutschland (Effet d’une décision d’octroi du statut de réfugié), HvJ EU (GK) 18 juni 2024, zaak C-753/22

QY is een Syrische vluchteling die in 2018 in Griekenland als zodanig is erkend. Vervolgens heeft zij in Duitsland asiel aangevraagd. Zij kan niet terug naar Griekenland omdat zij daar ernstig risico zou lopen op onmenselijke of vernederende behandeling. Het asielverzoek in Duitsland wordt afgewezen maar verzoekster wordt wel subsidiaire bescherming verleend. In reactie op de prejudiciële vragen die de nationale rechter in verband met de hierop volgende procedure heeft gesteld, benadrukt het HvJ EU dat het Unierecht de lidstaten niet uitdrukkelijk verplicht beslissingen tot toekenning van de vluchtelingenstatus die door een andere lidstaat zijn genomen, automatisch te erkennen. Wel moet de lidstaat in dat geval een verzoek in het kader van een nieuwe asielprocedure voor internationale bescherming opnieuw individueel, volledig en naar de actuele stand van zaken onderzoeken. In het kader van dat onderzoek moet de lidstaat ten volle rekening houden met de beslissing van de andere lidstaat om de aanvrager internationale bescherming te verlenen en met de elementen die deze beslissing ondersteunen.

Büttner en Krebs t. Duitsland, EHRM 4 juni 2024 (ontv.besl.), nr. 27547/18

Büttner en Krebs wonen op resp. 7,5 en 9 kilometer afstand van de nieuwe luchthaven Berlin Brandenburg. In een oorspronkelijk plan werd voorzien in parallelle start- en landingsbanen, maar uiteindelijk werd dit plan herzien om veiligheidsredenen. Daardoor zouden Büttner en Krebs veel meer vliegtuiglawaai ervaren. Volgens hen heeft de overheid hen misleid, omdat van begin af aan al duidelijk kon zijn dat het plan niet haalbaar was. Met de nationale rechters oordeelt het Hof dat van zo’n misleiding geen sprake was en dat een redelijke belangenafweging is gemaakt. De klachten over 6 en 8 EVRM zijn dan ook kennelijk ongegrond.

Conseil National de la Jeunesse de Moldova t. Moldavië, EHRM 25 juni 2024, nr. 15379/13

De Moldavische Jeugdraad maakt onderdeel uit van een nationale non-discriminatiecoalitie. In verband daarmee is een discriminatiehulplijn geïnitieerd. Daarvoor wilde de Jeugdraad reclame maken via een postercampagne met cartoons van onder meer een Roma-stel en een rolstoeler. De nationale rechter verbood de campagne vanwege de stereotyperende afbeeldingen. Het EHRM ziet daarin een schending van art. 10 EVRM. De campagne was juist bedoeld om stereotypen en discriminatie inzichtelijk te maken, riep niet op tot haat of discriminatie en was bedoeld om de hulplijn onder de aandacht te brengen. Van een onverantwoordelijk gebruik van de uitingsvrijheid was daardoor volgens het EHRM geen sprake.