Dabo t. Zweden, EHRM 18 januari 2024, nr. 12510/18

Een uit Syrië gevluchte arts heeft in Zweden asiel gekregen. Hij wil graag zijn (eerste) echtgenote en vijf kinderen laten overkomen, maar hij voldoet niet aan de voor gezinshereniging gestelde eis dat hij kan voorzien in hun levensonderhoud. Het EHRM beredeneert dat bij het stellen van gezinsherenigingsvoorwaarden een ruime margin of appreciation  toekomt aan de staten. De eis van kunnen voorzien in levensonderhoud is niet onredelijk. Er was bovendien een gerede kans dat de arts later wel aan de eis zou kunnen voldoen; hij zou dan een nieuw gezinsherenigingsverzoek kunnen indienen. In die omstandigheden is art. 8 EVRM niet geschonden.

Global NRG, HvJ EU 25 januari 2024, zaak C-277/22

Naar Hongaars recht wordt een energiebedrijf dat alleen indirect in een economisch belang wordt geraakt door een bestuursbesluit over het aardgastransmissienet niet gezien als belanghebbende. Daardoor heeft het bedrijf geen mogelijkheid om het besluit aan te vechten. Volgens het HvJ EU is dit in strijd met art. 41 lid 17 van richtlijn 2009/73/EG, gelezen in het licht van art. 47 Hv. Reden hiervoor is dat het gaat om een marktdeelnemer die wegens de inhoud van het besluit en zijn activiteiten door dit besluit in zijn rechten kan worden aangetast. Zo’n marktdeelnemer moet toegang hebben tot een effectieve voorziening in rechte.

Ismayilzade t. Azerbeidzjan, EHRM 18 januari 2024, nr. 17780/18

Ismayilzade heeft verzocht om een bepaalde voornaam voor haar zoon te laten registreren, maar dit werd geweigerd omdat deze naam niet in het voornamenregister stond. Wel werd een andere naam geregistreerd. Bij registratie van voornamen gaat het volgens het EHRM om een onderwerp waarover de regels in Europa sterk uiteenlopen, zodat er een ruime margin of appreciation bestaat. Ismayilzade heeft niet toegelicht welk nadeel zij ondervond van het registreren van de andere voornaam en waarom zij geen gebruik had gemaakt van de procedure tot naamswijziging. Zeker nu de zaak zorgvuldig is beoordeeld, is art. 8 EVRM niet geschonden.

Nafornita t. Moldavië, EHRM 16 januari 2024, nr. 49066/12

In Moldavië was een appartementencomplex in beheer bij een Academie voor Kunsten. De appartementen konden worden bewoond door medewerkers van de Academie. Op zeker moment veranderden echter de toewijzingsregels en werden de bewoners uit hun woningen gezet. Het EHRM oordeelt dat er onvoldoende wettelijke grondslag bestond voor de uitzetting, nu de bewoning niet illegaal was. Ook omdat de bewoners de onderhoudskosten steeds hadden betaald en niet is onderzocht met het oog op welke belangen zij zijn uitgezet, is bovendien een disproportionele inbreuk gemaakt op het recht op respect voor de woning. Daardoor is art. 8 EVRM geschonden.

O.G. e.a. t. Griekenland, EHRM 23 januari 2024, nrs. 71555/12 en 48256/13

In 2012 zijn in Athene verschillende prostituees aangehouden en vervolgens gescreend op seksueel overdraagbare aandoeningen. Toen bleek dat zij HIV-positief waren, heeft de officier van justitie besloten hun namen, foto’s en HIV-status te publiceren; dat trok veel media-aandacht. Het EHRM oordeelt dat de screening zelf onvoldoende was geregeld in duidelijke en voorzienbare wetgeving, in strijd met art. 8 EVRM. De publicatie van de persoonsgegevens was zeer vergaand en stigmatiserend, terwijl met minder vergaande maatregelen had kunnen worden volstaan om volksgezondheidsbelangen te beschermen. Ook dit levert strijd op met art. 8 EVRM.

Parchetul de pe lângă Curtea de Apel Craiova, HvJ EU 25 januari 2024, zaak C-58/22

Tegen NR zijn twee strafklachten ingediend, een over afpersing en een over passieve corruptie. De eerste zaak is geseponeerd, de tweede heeft geleid tot strafvervolging. De vraag is of daarbij sprake is van ‘bis in idem’. Het HvJ EU benadrukt dat bij een sepotbesluit alleen sprake kan zijn van ‘onherroepelijke vrijspraak of veroordeling’ in de zin van art. 50 Hv als de kwestie voldoende ten gronde is onderzocht, net als de strafrechtelijke aansprakelijkheid van NR daarbij. Als de nationale rechter concludeert dat dat niet het geval is, kan alsnog strafvervolging plaatsvinden, al gaat het om dezelfde feiten.

RTL Nederland en RTL Nieuws, HvJ EU 18 januari 2024, zaak C-451/22

In 2018 heeft RTL de bevoegde ministers gevraagd om publicatie van bepaalde informatie over het neerhalen van vlucht MH17 in Oekraïne. Dit is geweigerd omdat er op grond van een EU-verordening voor de gevraagde informatie een geheimhoudingsplicht bestaat. Het HvJ EU oordeelt dat de betreffende verordeningsbepaling weliswaar inbreuk maakt op het recht op vrijheid van meningsuiting en informatie (art. 11 Hv), maar dat hiervoor een rechtvaardiging bestaat. De bepaling tast het wezen van art. 11 Hv niet aan, dient het legitieme doel van bescherming van de veiligheid van het luchtruim, en is proportioneel in het licht van dit doel.

O.R. t. Griekenland, EHRM 23 januari 2024, nr. 24650/19

Een getraumatiseerde, minderjarige Afghaanse asielzoeker heeft in Griekenland vijf maanden op straat moeten leven; daar is hij bovendien seksueel geïntimideerd. Het Hof begrijpt de moeilijke situatie rondom asielopvang in Griekenland, maar benadrukt dat die geen afbreuk doet aan de verplichtingen van de staat onder art. 3 EVRM. In dit geval was sprake van extreme armoede en deprivatie, die samen met de achtergrond van de asielzoeker en de seksuele intimidatie een aantasting vormden van de wezenlijke kern van de menselijke waardigheid. Gelet daarop levert de nalatigheid van Griekenland om hem fatsoenlijk te behandelen een schending op van art. 3 EVRM.

AP Assistenzprofis, HvJ EU 7 december 2023, zaak C-518/22

AP Assistenzprofis verleent diensten aan mensen met een handicap, onder meer door voor hen persoonlijke assistenten te zoeken. Voor studente A. zocht zij een assistent in de leeftijdsgroep 18-30 jaar. Hierover procedeerde een afgewezen kandidaat. Het HvJ EU erkent dat de leeftijdseis direct onderscheid opleverde en onderzoekt of daarvoor een rechtvaardiging bestond. Een persoonlijk assistent kan ervoor zorgen dat mensen met een handicap volwaardiger en autonomer kunnen fungeren. In een geval als het onderhavige is het redelijk om iemand te zoeken die qua leeftijd goed past bij de persoonlijke en sociale omgeving van A. Het onderscheid is dan ook gerechtvaardigd.

Arnold en Marthaler t. Zwitserland, EHRM 19 december 2023, nrs. 77686/16 en 76791/16

Omdat de politie vreesde dat een demonstratie ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid uit de hand zou lopen, ging zij over tot het vormen van cordons (‘kettling’) om verstoring van de openbare orde te voorkomen. Daarnaast werden veel mensen aangehouden en na een eerste identificatie naar een politiebureau overgebracht, waar zij voor nadere identificatie enkele uren werden vastgehouden. Het EHRM acht deze vrijheidsbeneming niet gerechtvaardigd, vooral omdat die noch voor de identificatie, noch voor de bescherming van de openbare orde nodig is gebleken. Voor de bewaring bestond daardoor geen redelijke grond zoals vereist door 5 lid 1 EVRM.