Podchasov t. Rusland, EHRM 13 februari 2024, nr. 33696/19

Elektronische berichtendienst Telegram is in 2017 onder meer verplicht om op verzoek van de veiligheidsdiensten de encryptiesleutel aan te reiken om bepaalde berichten te kunnen ontsluiten. Telegram weigerde dit, omdat dit de encryptie van alle berichten zou verzwakken. Daarop heeft Rusland Telegram geblokkeerd. Het EHRM oordeelt dat het systematisch verzamelen en opslaan van Telegram-data in strijd is met art. 8 EVRM, gelet op het ontbreken van procedurele waarborgen. Encryptie is van groot belang ter bescherming van burgers tegen de staat en tegen criminaliteit. De verplichting leidt tot ondermijning daarvan en is in strijd met art. 8 EVRM.

Shylina t. Oekraïne, EHRM 15 februari 2024, nr. 2412/19

Oekraïners die na de Russische bezetting van de Krim in 2014 naar andere Oekraïense regio’s zijn gevlucht, kunnen de status krijgen van ‘internally displaced person’ (IDP). Die status kwalificeert hen voor een speciale toelage, mits zij beschikken over een rekening bij de staatsbank. Het EHRM acht die eis niet onredelijk, omdat de toelage op een betrouwbare manier moet kunnen worden overgemaakt. Weliswaar zijn er andere manieren om dat te garanderen, maar de gestelde voorwaarde levert geen excessieve individuele last op. Ook is geen sprake van ongerechtvaardigd onderscheid, zodat art. 1 EP EVRM en art. 14 EVRM niet zijn geschonden.

Skoberne t. Slovenië, EHRM 15 februari 2024, nr. 19920/20

De communicatie van een oud-rechter is onderschept in verband met een verdenking van corruptie. Naar geldende wetgeving konden de gegevens veertien maanden worden bewaard ‘in het algemeen belang’. Gelet op deze lange periode en het ontbreken van nadere waarborgen acht het Hof dit niet verenigbaar met art. 8 EVRM, ook in het licht van de uitspraak van het HvJ EU daarover. Dat die uitspraak dateert van na de dataverzameling in deze zaak, doet daaraan volgens het Hof niet af. Het niet horen van twee eerdere medeverdachten als getuigen is verder in strijd met art. 6 EVRM.

U t. Frankrijk, EHRM 15 februari 2024, nr. 53254/20

Een Tsjetsjeense vluchteling heeft in 2009 in Frankrijk asiel gekregen, maar hij is daarna verschillende keren strafrechtelijk veroordeeld vanwege terrorismegerelateerde activiteiten. In verband daarmee wil Frankrijk hem uitzetten naar Rusland. Het EHRM oordeelt dat de Franse autoriteiten zorgvuldig hebben onderzocht of er een actueel, reëel en persoonlijk risico bestaat dat de man bij terugkeer in Rusland gevaar loopt voor zijn veiligheid. De man heeft ook zelf geen bewijs aangedragen waaruit zo’n risico kan blijken. Uitzetting zou dan ook niet in strijd komen met art. 3 EVRM.

Wa Baile t. Zwitserland, EHRM 20 februari 2024, nrs. 43868/18 en 25883/21

Wa Baile is op weg naar huis staande gehouden voor een identiteitscontrole. Volgens hem was daarbij sprake van etnische profilering, maar nationale rechters hebben dat niet aangenomen. Volgens het Hof is daarbij de bewijslast te eenzijdig bij Wa Baile gelegd. Dit is des te onredelijker nu uit diverse rapporten een weerlegbaar vermoeden van etnische profilering in dit soort situaties kan worden afgeleid. Bovendien ontbreekt het blijkens internationale rapporten in Zwitserland aan goede training van politiemensen en aan andere vormen van bescherming tegen etnische profilering. Zwitserland voldoet daarmee niet aan de positieve verplichtingen die uit art. 8 jo. 14 EVRM voortvloeien.

Vlahović t. Montenegro, EHRM 22 februari 2024, nr. 62444/10

In 2005 heeft M.D. illegaal riolering en verharding laten aanbrengen bij een stuk grond waarvan hij mede-eigenaar is. Een rechter heeft verwijdering bevolen, maar dat bevel is nog niet nagekomen, ook doordat M.D. zijn eigendomsdeel tussentijds aan de gemeente heeft verkocht. De gemeente is wel een onteigeningsprocedure gestart, maar die duurt nog steeds voort. Het EHRM heeft er geen vertrouwen in dat Montenegro beloftes over snelle tenuitvoerlegging na gaat komen en wijst een eenzijdige verklaring af. Onder art. 46 EVRM legt het Hof specifieke verplichtingen op om de schendingen van art. 1 EP en art. 6 EVRM alsnog te remediëren.

X t. Griekenland, EHRM 13 februari 2024, nr. 38588/21

X is beweerdelijk in 2019 verkracht door een barman tijdens haar vakantie in Griekenland. De barman is vervolgd, maar de vervolgingsautoriteiten konden uiteindelijk geen bewijs vinden van verkrachting. Het Hof oordeelt dat erg onzorgvuldig is omgesprongen met de aangifte van X en met de psychologische aspecten die daarbij een rol kunnen spelen. Ook haar rechten als slachtoffer van gendergerelateerd geweld zijn onvoldoende gerespecteerd. Gelet daarop oordeelt het Hof dat art. 3 en 8 EVRM zijn geschonden.

Diaconeasa t. Roemenië, EHRM 20 februari 2024, nr. 53162/21

Door een beroerte is klaagster ernstig lichamelijk gehandicapt geraakt; zij kon niet meer goed voor zichzelf zorgen, praten en bewegen. Aanvankelijk hadden de nationale autoriteiten haar daarom persoonlijke assistentie toegekend. Dit besluit werd in 2017 gewijzigd na een herbeoordeling van haar situatie. Het Hof benadrukt dat, mede gelet op het VN-Gehandicaptenverdrag, mensen met een handicap zo goed mogelijk in staat moeten worden gesteld autonoom te leven. Nu bij de herbeoordeling onvoldoende rekening is gehouden met klaagsters zorg- en assistentiebehoefte, zijn haar autonomie en waardigheid aangetast. Daardoor is ongerechtvaardigd inbreuk gemaakt op haar privéleven, in strijd met art. 8 EVRM.

Agentsia „Patna infrastruktura” (Financement européen d’infrastructures routières), HvJ EU 30 januari 2024, zaak C-471/22,

Vanwege fouten in een nationale aanbestedingsprocedure door het Bulgaarse agentschap voor wegeninfrastructuur (API) heeft de Europese Commissie het onderliggende operationele programma nietig verklaard. Daarop is jegens het API een financiële correctiemaatregel getroffen. Het HvJ EU overweegt dat art. 41 Hv in dit soort gevallen een autonome administratieve procedure vergt waarin de betrokkene zijn opmerkingen naar behoren en daadwerkelijk kenbaar heeft kunnen maken. Binding van de nationale rechter aan het besluit van de Europese Commissie is niet in strijd met art. 47 Hv, omdat de rechter bij twijfel over de geldigheid altijd prejudiciële vragen kan voorleggen aan het HvJ EU.

Akhmedniabiyev en Kamalov t. Rusland, EHRM 30 januari 2024, nrs. 34358/16 en 58535/16

Twee mensen zijn in Dagestan doodgeschoten nadat er eerder flyers met bedreigingen jegens journalisten en mensenrechtenactivisten waren verspreid. Voor journalist Akhmedniabiyev geldt dat hij eerder is beschoten, waardoor er bij de autoriteiten kennis kon bestaan van een reële en onmiddellijke bedreiging van zijn leven. Toch hebben zij geen maatregelen getroffen, ondanks het feit dat journalisten extra bescherming moeten krijgen. Dit is in strijd met art. 2 EVRM. Voor Kamalov gold dat er geen aanwijzingen waren dat zijn leven op dezelfde manier werd bedreigd, zodat in zijn geval geen schending van art. 2 EVRM kan worden aangenomen.