Ferrero Quintana t. Spanje, EHRM 26 november 2024, nr. 2669/19

Ferrero Quintana wilde politieagent worden in Baskenland, maar daarvoor was een leeftijdsgrens van 35 jaar gesteld. Volgens de regering is die grens nodig omdat de operationele taken van de politie een goede fysieke conditie vergen en er steeds nieuwe, jonge agenten nodig zijn om het zwaarste werk te kunnen uitvoeren. Het EHRM ziet voldoende relatie tussen leeftijd en fysieke geschiktheid om deze redenering aanvaardbaar te achten. Daar komt bij dat de staat een ruime margin of appreciation heeft en beter dan het Hof in staat is om de noodzaak van leeftijdsgrenzen te beoordelen. Geen schending van art. 1 P12 EVRM.

Justine t. Frankrijk, EHRM 21 november 2024, nr. 78664/17

In een erfrechtelijk geschil is op zeker moment cassatieberoep ingesteld bij de Franse Hoge Raad, maar daarbij is een verkeerd arrest als het betwiste arrest overgelegd. Op die grond is het cassatieberoep niet-ontvankelijk verklaard. Het Hof overweegt dat het hier gaat om een heel kleine fout die het procesverloop en de goede rechtsbedeling niet heeft belemmerd. Deze fout had bovendien gemakkelijk kunnen worden gerepareerd. Nu ook nog laat in de procedure de niet-ontvankelijkheid is vastgesteld, oordeelt het Hof dat sprake is geweest van onnodig formalisme, in strijd met het recht op toegang tot de rechter (art. 6 lid 1 EVRM).

Klaudia Csikós t. Hongarije, EHRM 28 november 2024, nr. 31091/16

Een journalist heeft ontdekt dat gesprekken zijn afgeluisterd die zij voerde met een bron, T., die vervolgens strafrechtelijk is veroordeeld voor het delen van vertrouwelijke informatie. Zeker omdat deze zaak betrekking heeft op journalistieke bronnen, is de inzet van aftapinstrumenten alleen in zeer uitzonderlijke gevallen toelaatbaar. In dit geval is een aantal procedurele waarborgen (notificatie, rechtsbescherming) niet geboden en is bovendien geen afweging gemaakt waarbij rekening is gehouden met het chilling effect voor de journalistieke vrijheid. Daardoor is art. 10 EVRM geschonden.

Kotov t. Rusland, EHRM 26 november 2024, nrs. 49282/19 en 50346/19

Kotov is veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf (later verlaagd tot anderhalf jaar) omdat hij zich herhaaldelijk schuldig had gemaakt aan het organiseren van niet-geautoriseerde protesten. Het EHRM oordeelt dat hieraan een onvoorzienbaar ruime wetsinterpretatie ten grondslag lag, dat ten onrechte bij de veroordeling geen rekening is gehouden met de demonstratie- en uitingsvrijheid, dat er een groot chilling effect kan zijn, en dat de opgelegde sanctie zeer disproportioneel is in het licht van het nagestreefde doel. Dit schendt art. 11 EVRM. Daarnaast stelt het Hof op grond van in een bijlage opgesomde vaste rechtspraak talrijke andere EVRM-schendingen vast.

Ministerstvo na vatreshnite raboti, HvJ EU 28 november 2024, zaak C-80/23

In het kader van een strafrechtelijk onderzoek wil de bevoegde rechter verdachte V.S. verplichten tot het afgeven van biometrische en DNA-gegevens. Het HvJ EU overweegt dat het opleggen van zo’n verplichting in het licht van art. 47 en 48 Hv gerechtvaardigd kan zijn, maar dat wel moet worden onderzocht of de verwerking van deze bijzondere persoonsgegevens strikt noodzakelijk is. Dat onderzoek moet worden uitgevoerd door de bevoegde autoriteiten; het is niet voldoende dat dit vervangen wordt door een rechterlijke beoordeling in het kader van het onder dwang verzamelen van gegevens.

PT, HvJ EU 28 november 2024, zaak C-432/22

PT heeft geprobeerd een schikking te treffen met het OM, waarbij hij schuld bekende in ruil voor strafvermindering. De rechter weigerde dit omdat niet alle medeverdachten met de schikking hadden ingestemd. Later is een soortgelijk verzoek opnieuw aan hem voorgelegd. Daarbij is de vraag opgekomen of de rechter nog onpartijdig genoeg is om dat te beoordelen. Het HvJ EU ziet in het licht van art. 19 lid 2 VEU en art. 47 Hv aanleiding om die vraag te beantwoorden. Het oordeelt in het licht van de EHRM-rechtspraak dat het in zo’n geval beter is om een ad hoc kamer aan te wijzen.

PT II, HvJ EU 28 november 2024, zaak C-398/23

PT heeft als verdachte in 2020 geprobeerd een schikking te treffen met het openbaar ministerie, waarbij hij schuld bekende in ruil voor strafvermindering. De rechter keurde dit echter af omdat niet alle medeverdachten met de schikking hadden ingestemd. Het Hof overweegt dat deze kwestie merendeels buiten het toepassingsbereik van het Handvest valt. Voor zover dat wel zo is, betreft het alleen het recht om te worden geïnformeerd over de rechten van de verdediging. Dat recht wordt door de instemmingsregel niet geraakt, dus het Handvest en de relevante richtlijn staan niet in de weg aan het hanteren van die regel.

Souroulias Kay en Zannettos t. Griekenland, EHRM 26 november 2024, nr. 1618/18

Souroulias Kay en Zannettos zijn vervolgd en veroordeeld wegens omkoping. In de strafprocedure is veel gebruik gemaakt van verklaringen afgelegd door N.L., een medeplichtige die had besloten als getuige voor het openbaar op te treden. Het Hof overweegt dat die constructie correct is verlopen en dat de procedure als geheel er niet oneerlijk door is geworden. Evenmin heeft de verdediging te weinig toegang gekregen tot documentatie waar zij om had verzocht. Daardoor is er geen schending van art. 6 lid 1 en lid 3 (b).

Vieru t. Moldavië, EHRM 19 november 2024, nr. 17106/18

De zus van Vieru, T., is sinds 2012 herhaaldelijk het slachtoffer geworden van huiselijk geweld door haar echtgenoot, I.C. Weliswaar treffen de Moldavische autoriteiten verschillende beschermingsmaatregelen en wordt er strafrechtelijk onderzoek ingesteld tegen I.C., maar het geweld houdt aan. Uiteindelijk pleegt T. zelfmoord door van het appartementencomplex af te springen waar zij woont. Het EHRM oordeelt dat Moldavië sterk tekort is geschoten in het bieden van bescherming en het doen van onderzoek. Dit houdt verband met de cultuur en een ontbrekend besef van de ernst van geweld tegen vrouwen. Art. 2, 3 en 14 EVRM zijn dan ook geschonden.

Afgan Mammadov t. Azerbeidzjan, EHRM 14 november 2024, nr. 43327/14

Een Azerbeidzjaanse advocaat is uit de balie gezet nadat hij met enkele andere advocaten een integriteitsklacht had ingediend over de directeur van het advocatenkantoor waar hij werkte. Volgens het presidium van de balie was de klacht te kwader trouw ingediend. Het Hof acht dat op geen enkele manier aangetoond. Er was zeker enige feitelijke grond voor de klacht. Zo’n klacht is bovendien een passende manier om verdenkingen aan de kaak te stellen, terwijl de opgelegde disciplinaire sanctie de zwaarst denkbare is. Zeker nu er ook nog te weinig wettelijke waarborgen tegen willekeur bestonden, is art. 10 EVRM hierdoor geschonden.