S.M. t. Italië, EHRM 17 oktober 2024, nr. 16310/20

Een gevangene die lijdt aan aids brengt afwisselend zijn detentie door in de gevangenis en in huisarrest. Als hij tijdelijk weer in de gevangenis zit, breekt de covidpandemie uit. Hoewel klager niet geïnfecteerd raakt, stelt hij dat de gevangenisautoriteiten onvoldoende hebben gedaan om hem te beschermen. Het EHRM overweegt dat de gevangenis de nodige medische zorg heeft geboden en daarmee heeft voldaan aan de uit art. 3 EVRM voortvloeiende positieve verplichtingen. De getroffen preventieve maatregelen (mondkapjes, afstand houden etc.) waren eveneens toereikend; met 5 stemmen tegen 2 oordeelt het Hof dat ook daarbij art. 3 EVRM niet is geschonden.

Severin t. Roemenië, EHRM 8 oktober 2024, nr. 20440/18

In 2011 publiceerde The Sunday Times een artikel waaruit bleek dat verschillende Europarlementariërs, waaronder Severin, zich schuldig hadden gemaakt aan corruptie. Severin is daarop strafrechtelijk veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. De veroordeling was in belangrijke mate gebaseerd op het door de onderzoeksjournalisten verzamelde bewijsmateriaal. De onderzoeksjournalisten kunnen niet worden gezien als ‘agents provocateurs’. Het Roemeense Cassatiehof is zorgvuldig omgegaan met het bewijsmateriaal en de verdedigingsrechten van Severin zijn voldoende gerespecteerd. Art. 6 lid 1 en lid 3 (d) EVRM is dan ook niet geschonden.

T.V. t. Spanje, EHRM 10 oktober 2024, nr. 22512/21

T.V. was waarschijnlijk 14 jaar oud toen ze via een mensenhandelaar vanuit Nigeria naar Spanje reisde. Daar is ze gedwongen om in de prostitutie te werken. Nadat ze was gevlucht is er wel onderzoek ingesteld, maar het Hof oordeelt dat dit onderzoek veel tekortkomingen vertoonde. In het bijzonder is te weinig gedaan om een aantal feiten vast te stellen en is ten onrechte aangenomen dat klaagster waarschijnlijk meerderjarig was toen ze naar Spanje kwam. Daardoor heeft Spanje zijn procedurele positieve verplichtingen onder art. 4 EVRM geschonden.

Validity Foundation namens T.J. t. Hongarije, EHRM 10 oktober 2024, nr. 31970/20

T.J. is als kind in een tehuis geplaatst omdat zij niet kon praten en agressief gedrag vertoonde. Zij heeft haar hele leven daar doorgebracht. De NGO Validity Foundation bezocht in 2017 het tehuis en constateerde dat de bewoners ernstig verwaarloosd werden. In 2018 is T.J. aan een longontsteking overleden, waarop de Validity Foundation aangifte heeft gedaan. Het Hof aanvaardt dat de Validity Foundation kan klagen namens T.J. Hongarije kan bovendien verantwoordelijk worden gehouden voor haar overlijden, nu de autoriteiten niets hebben gedaan om de mensonwaardige toestand in het tehuis te verbeteren. Art. 2 EVRM is dan ook geschonden.

Bouskoura, HvJ EU 4 oktober 2024, zaak C-387/24 PPU

C is in vreemdelingenbewaring genomen in afwachting van het besluit op een verzoek tot Dublin-overlevering aan Spanje. Toen de Spaanse autoriteiten het verzoek hadden afgewezen, is C niet vrijgelaten, maar is hij in bewaring gebleven – toen op de grond dat hem een terugkeerbesluit was opgelegd en er een risico van onderduiking was. Het HvJ EU overweegt dat normaal gesproken na wegvallen van de grond voor rechtmatige bewaring iemand moet worden vrijgelaten, maar dat voortzetting in een situatie als deze toch aanvaardbaar is.

Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl e.a., HvJ EU 4 oktober 2024, gev. zaken C-608/22 en C-609/22

Twee Afghaanse vrouwen hebben asiel aangevraagd in Oostenrijk omdat zij vrezen in Afghanistan te worden onderworpen aan onder meer gedwongen huwelijken, gendergerelateerd en huiselijk geweld en tal van vrijheidsbeperkingen. Het HvJ EU oordeelt dat het hierbij gaat om vormen van discriminatie die hetzij evident in strijd zijn met art. 3 en 4 EVRM, hetzij in combinatie beschouwd de menselijke waardigheid aantasten. Het gaat daarmee om ‘vervolgingshandelingen’ in de zin van art. 9 van richtlijn 2011/95/EU. In dat geval is het niet nodig nog andere persoonlijke kenmerken van de asielzoeker te betrekken in de beoordeling van het asielverzoek.

Energotehnica, HvJ EU 26 september 2024, zaak C-792/22

Een elektricien is overleden als gevolg van elektrocutie op het werk. Hierna zijn zowel bestuursrechtelijke als strafrechtelijke procedures gestart, waarbij de strafrechter gebonden is aan de kwalificatie van een ongeval als arbeidsongeval. Het is in een dergelijk geval volgens het HvJ EU noodzakelijk dat nabestaanden die zich civielrechtelijk partij zouden kunnen stellen in de strafzaak de mogelijkheid krijgen om in de bestuursrechtelijke procedure te worden gehoord, zodat zij daarin hun standpunt over de kwalificatie als arbeidsongeval naar voren kunnen brengen. Gebeurt dat niet, dan is dat niet verenigbaar met art. 47 Hv.

Fabbri e.a. t. San Marino, EHRM (GK) 24 september 2024, nrs. 6319/21, 6321/21 en 9227/21

Drie slachtoffers van misdrijven hebben een civiele schadevergoedingsvordering ingediend in het kader van de strafrechtelijke procedure. Nu die procedure voortijdig is beëindigd, zijn de civiele vorderingen niet onderzocht. De Grote Kamer herneemt zijn eerdere rechtspraak over dit onderwerp en formuleert een groot aantal criteria om te onderzoeken of art. 6 EVRM van toepassing is op dit soort civiele vorderingen. Als dat het geval is, zal het nagaan of de beëinding van een strafzaak het gevolg is van systeemfalen en of er een eigen verantwoordelijkheid is van het individu voor het niet volgen van een alternatief.

García Fernández e.a. t. Commissie en GAR, HvJ EU 4 oktober 2024, zaak C-541/22 P

In 2017 kwam de Spaanse Banco Popular in zwaar weer te verkeren en is een afwikkelingsregeling voor deze bank getroffen. Verschillende aandeelhouders en enkele andere belanghebbenden voelen zich door deze regeling benadeeld en hebben ertegen geprocedeerd bij het Gerecht. Hun nietigheidsberoep is ongegrond verklaard. Het HvJ EU bevestigt dit. Voor zover relevant voor het Handvest overweegt het dat de gedeeltelijke vertrouwelijkheid van de regeling en het dossier niet onredelijk is en daarmee niet strijdig met art. 41 Hv. De aandeelhouders konden niet verwachten dat hun eigendomsrechten als zwaarwegendste belangen zouden worden meegewogen; art. 17 Hv is niet geschonden.

Koninklijke Nederlandse Lawn Tennisbond, HvJ EU 4 oktober 2024, zaak C-621/22

De Koninklijke Nederlandse Lawn Tennisbond (KNLTB) heeft persoonsgegevens van de leden van aangesloten tennisverenigingen doorgegeven aan zijn sponsoren (TennisDirect en de Nederlandse Loterij Organisatie NLO), zodat deze ze konden gebruiken voor marketingdoeleinden. De AP heeft in dit verband een boete opgelegd. Het HvJ EU benadrukt dat marketingdoeleinden een gerechtvaardigd belang kunnen vormen. Wel moet de nationale rechter nagaan of de leden van de tennisverenigingen redelijkerwijs konden verwachten dat hun gegevens zouden worden doorgegeven. Ook moet worden onderzocht of de belangen van de leden bij persoonsgegevensbescherming (en bescherming tegen gokverslaving) zwaarder wegen dan de commerciële belangen.