Anwaltsnotarin, HvJ EU 17 oktober 2024, zaak C-408/23

In Duitsland geldt voor functies van advocaat-notaris een leeftijdsgrens van zestig jaar. Dit levert direct leeftijdsonderscheid op in de zin van richtlijn 2000/78 en art. 21 Hv, maar daarvoor kan een rechtvaardiging worden gevonden onder de richtlijn. Het HvJ EU begrijpt dat die rechtvaardiging bestaat in de wens een goede rechtsbedeling en een behoorlijke uitoefening van notariële bevoegdheden te verzekeren, en in de noodzaak te komen tot een generatievernieuwing in het notariaat. De leeftijd van zestig lijkt daarvoor passend en deze grens is niet onredelijk bezwarend, maar de nationale rechter moet onderzoeken of deze leeftijdseis echt noodzakelijk is.

Central Unitaria de Traballodores/as t. Spanje, EHRM 17 oktober 2024, nr. 49363/20

Tijdens de eerste lockdown vanwege de Covid-19-pandemie wilde een vakbond op de dag van de arbeid een demonstratie houden. Daarvoor werd de toestemming geweigerd vanwege de risico’s van verspreiding van het coronavirus. Het Hof overweegt dat de staat een ruime margin of appreciation toekomt, onder meer omdat het hier niet ging om een algemeen verbod, maar om een concrete weigering vanwege de volksgezondheid. De zaak is door nationale rechters zorgvuldig beoordeeld in het licht van de toen bestaande kennis over het virus. Dit betekent dat art. 11 EVRM niet is geschonden door de weigering.

Cesarano t. Italië, EHRM 17 oktober 2024, nr. 71250/16

Cesarano is vervolgd wegens ernstige misdrijven waarop een levenslange gevangenisstraf in isolatie stond. Na een wetswijziging kreeg hij de mogelijkheid om te kiezen voor een vereenvoudigde behandeling van zijn zaak die zou leiden tot een gevangenisstraf van maximaal dertig jaar. Hij koos daar niet voor en werd veroordeeld tot levenslang. Na hoger beroep heeft hij alsnog gekozen voor vereenvoudigde behandeling, maar dat is toen afgewezen omdat de wet inmiddels weer was aangescherpt. Gelet op de eerder geboden keuzemogelijkheid is dit volgens het EHRM niet in strijd met art. 7 en 6 EVRM.

Ararat, HvJ EU 17 oktober 2024, zaak C-156/23

Vier derdelanders hebben in 2011 in Nederland een asielverzoek ingediend, maar dat is afgewezen en er zijn terugkeerbesluiten genomen. De derdelanders zijn niet teruggekeerd, maar hebben verschillende keren, meest recent in 2019, nieuwe aanvragen gedaan. Zij stellen nu dat er door hun verwestering bij terugkeer een risico van onmenselijke en vernederende behandeling bestaat. Het HvJ EU oordeelt dat de nationale rechter gelet op het zwaarwegende belang van art. 1, 4 en 19 lid 2 Hv altijd – dus ook bij nieuwe aanvragen – en zonodig ambtshalve moet toetsen of er bij uitzetting een reëel risico is van onmenselijke of vernederende behandeling.

Daugaard Sorensen t. Denemarken, EHRM 15 oktober 2024, nr. 25650/22

A werd aanvankelijk vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs van verkrachting. Het slachtoffer stelde hiertegen beroep in, dat via de eenvormige digitale mailbox aan A zou moeten worden genotificeerd. Door een fout in de adressering bereikte het bericht hem niet en ook de daarop verstuurde aangetekende brief bleek onbestelbaar. Hierdoor moest de vervolging van A worden stopgezet. Het Hof oordeelt dat in deze kwestie sprake is van verwijtbare onzorgvuldigheden in het informeren van de verdachte. Dit had grote gevolgen voor klaagster. Denemarken heeft hierdoor zijn procedurele positieve verplichtingen onder art. 3 EVRM geschonden.

Elder Hasanov t. Azerbeidzjan, EHRM 10 oktober 2024, nr. 12058/21

Een oud-ambassadeur is aangehouden en in voorarrest genomen op verdenking van corruptie. Vanwege zijn slechte gezondheidstoestand heeft hij verzocht om overplaatsing naar een ziekenhuis, maar daar werd aanvankelijk geen gehoor aan gegeven. Pas na interimmaatregelen van het Hof kreeg hij de nodige zorg, maar met vertraging. Dit levert schendingen op van art. 3 en 34 EVRM. De verlenging van het voorarrest was in strijd met art. 5 lid 3 EVRM. Het Hof ziet geen reden om aan te nemen dat illegitieme doelstellingen aan de voorlopige hechtenis ten grondslag hebben gelegen; art. 18 EVRM is dan ook niet geschonden.

Gadzhiyev en Gostev t. Rusland, EHRM 15 oktober 2024, nrs. 73585/14 en 51427/18

Een kolonel van de politie en een vakbondsleider hebben beiden op enig moment in de media kritiek geuit op het functioneren van de organisaties waarvoor zij werken. De kolonel heeft daarvoor een waarschuwing gekregen; de vakbondsleider is ontslagen. Het Hof overweegt dat de Russische wetgeving erg inflexibel is als het gaat om het uiten van kritiek op het functioneren van overheidsorganen en geen bescherming aan klokkenluiders geeft. De sancties op het openlijk geven van kritiek zijn bovendien zodanig dat ze een chilling effect kunnen hebben. Art. 10 EVRM is dan ook geschonden.

H.T. t. Duitsland en Griekenland, EHRM 15 oktober 2024, nr. 13337/19

H.T. is een Syrische vluchteling die aanvankelijk in Griekenland asiel heeft aangevraagd, maar na afwijzing van zijn asielverzoek is doorgereisd naar Duitsland. Vervolgens is hij weer teruggestuurd naar Griekenland onder de Dublin III-verordening. Het EHRM oordeelt dat de omstandigheden waaronder H.T. in bewaring heeft gezeten in Griekenland in strijd zijn met art. 3 EVRM. De overlevering vanuit Duitsland heeft te snel plaatsgevonden; de autoriteiten hebben onvoldoende verzekerd dat klager toegang zou hebben tot een goede asielprocedure en tot detentiecondities die niet in strijd zouden zijn met art. 3 EVRM.

Haugen t. Noorwegen, EHRM 15 oktober 2024, nr. 59476/21

Aan X was een TBS-achtige maatregel opgelegd omdat hij onder invloed van een psychose iemand had gedood. Nadat hij in een kliniek nog iemand anders had gedood, werd hij in voorarrest genomen. Door schuldgevoelens en psychiatrische problemen raakte hij daar ernstig suïcidaal. Aanvankelijk werd hij daarom uitgebreid gemonitord, maar later werd de monitoring teruggeschroefd. Uiteindelijk pleegde X toch zelfmoord. Het EHRM oordeelt dat de autoriteiten het suïciderisico onvoldoende hebben onderkend en bestreden, in strijd met art. 2 EVRM. Ook was er onvoldoende effectieve toegang tot een rechtsmiddel om de autoriteiten te laten vervolgen, in strijd met art. 13 EVRM.

İşik t. Turkije, EHRM 8 oktober 2024, nr. 42202/20

İşik raakte als toevallige passant verzeild in een opstootje, waarbij de politie de orde probeerde te herstellen door met plastic kogels te schieten. İşik raakte daardoor gewond. Het inzetten van een verdedigingswapen was volgens het EHRM in dit geval niet noodzakelijk. Het opstootje kon ook bedwongen worden door minder vergaande maatregelen, zoals het inzetten van traangas. In die omstandigheden is het gebruikte geweld in strijd met art. 3 EVRM. Het Hof oordeelt bovendien dat onvoldoende onderzoek is uitgevoerd, zodat ook op dit punt art. 3 EVRM is geschonden.