Azerkane t. Nederland, EHRM 2 juni 2020, nr. 3138/16

Klager, van Marokkaanse afkomst, woont al zijn hele leven in Nederland. Na veroordelingen voor verschillende strafrechtelijke vergrijpen wordt zijn verblijfsvergunning ingetrokken en wordt hem een inreisverbod opgelegd. Het Hof overweegt dat het privé- en gezinsleven van klager hierdoor worden geraakt, maar acht de beslissingen gerechtvaardigd in het licht van de bescherming van de openbare orde en veiligheid. In zijn oordeel weegt vooral de ernst van de strafbare feiten zwaar mee, net als het feit dat klager ook na afronding van de nationale procedure tegen de litigieuze beslissingen nog verschillende malen is veroordeeld. Geen schending art. 8 EVRM.

Lilliendahl t. IJsland, EHRM 12 mei 2020 (ontv.besl.), nr. 29297/18

In het kader van een discussie over voorlichting over homoseksualiteit op scholen heeft klager in een radio-uitzending zeer denigrerende uitspraken gedaan over homoseksuelen. Daarvoor is hij strafrechtelijk veroordeeld. Het EHRM is van oordeel dat de uitingen hier niet voldoende ernstig waren om als EVRM-waardenondermijnend te worden aangemerkt, zodat ze niet via art. 17 EVRM buiten het bereik van art. 10 EVRM vielen. Wel is het van oordeel dat de uitingen als ‘hate speech’ waren te kwalificeren. Gelet daarop en gelet op de zorgvuldige nationale beoordeling verklaart het de klacht over art. 10 EVRM kennelijk ongegrond.

Erlich en Kastro t. Roemenië, EHRM 9 juni 2020, nrs. 23735/16 en 23740/16

Volgens twee joodse gevangenen is het in een Roemeense gevangenis niet goed mogelijk om koosjere maaltijden te krijgen. Het EHRM stelt vast dat de nationale rechter heeft gezocht naar een maatwerkoplossing door de gevangenis o.a. te bevelen het klagers mogelijk te maken maaltijden te bereiden met koosjere ingrediënten die worden aangeleverd door een joodse stichting of door klagers zelf. Voor zover hieraan extra kosten zijn verbonden kunnen klagers die via een aparte procedure vergoed krijgen; daarvan hebben zij nog geen gebruik gemaakt. Het Hof concludeert dat de autoriteiten voldoende hebben gedaan om klagers tegemoet te komen en stelt geen schending vast van art. 9 EVRM.

Kaman t. Turkije, EHRM 5 mei 2020 (ontv.besl.), nr. 29798/18

Na de mislukte staatsgreep in Turkije in 2016 is klaagster in 2017 gearresteerd op verdenking van banden met de mogelijk verantwoordelijke FETÖ/DPY-beweging. Zij werd in voorarrest geplaatst samen met haar twee kinderen (toen resp. één maand en vier jaar oud). Inmiddels is zij vrijgelaten, maar het onderzoek tegen haar is nog aanhangig. Voor het EHRM heeft zij geklaagd over slechte gevangenisomstandigheden. Het Hof verklaart de zaak niet-ontvankelijk wegens niet-uitputting van rechtsmiddelen. Daarbij houdt het rekening met het feit dat het Turkse constitutionele hof een verzoek om een voorlopige voorziening rondom de gevangenisomstandigheden van klaagster al op inhoudelijke gronden had afgewezen.

N.T. t. Rusland, EHRM 2 juni 2020, nr. 14727/11

Klager zit levenslang gevangen in een Russische strafkolonie. Omdat hij is aangemerkt als gevaarlijke gevangene zit hij hetzij volledig geïsoleerd opgesloten (voor 22,5 uur per dag, zonder activiteiten), hetzij met één andere gevangene. Daarnaast moet hij standaard handboeien dragen. Het EHRM overweegt dat een dergelijk beleid ernstige (mentale en sociale) schade tot gevolg kan hebben. Noch voor de solitaire opsluiting, noch voor het dragen van handboeien is bovendien enige andere reden gegeven dan dat klager op de lijst van gevaarlijke gevangenen stond. Dat is volgens het Hof onvoldoende als rechtvaardiging. Schending art. 3 EVRM.

P.N. t. Duitsland, EHRM 11 juni 2020, nr. 74440/17

Klager is aangemerkt als veelpleger met een hoog recidiverisico. Daarom heeft de politie opdracht gegeven om een aantal identificatiegegevens te verzamelen, waaronder vingerafdrukken, palmafdrukken en foto’s. Dat zou het gemakkelijker maken om hem in de toekomst op te sporen bij strafbare feiten. Het EHRM stelt vast dat klager zich in het verleden inderdaad schuldig heeft gemaakt aan veel strafbare feiten en het acht het doel van de gegevensverzameling daarom redelijk en de maatregel proportioneel. Nu in het Duitse recht bovendien veel waarborgen tegen misbruik worden geboden, zoals een korte bewaartermijn en goede rechterlijke controle, is art. 8 EVRM niet geschonden.

Prokuratura Rejonowa w Słupsku, HvJ EU 11 juni 2020, zaak C-634/18

Het HvJ heeft een vraag voorgelegd gekregen over het strafbaar stellen van het bezit van ‘grote hoeveelheden drugs’ op grond van kaderbesluit 2004/757/JBZ. De vraag is of die zinsnede niet zo onduidelijk is dat er een verschil in behandeling dreigt tussen verschillende rechters die de bepaling toepassen en de bepaling strijd is met het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel. Volgens het HvJ levert het enkele bestaan van een beoordelingsmarge bij de staten nog geen schending van het discriminatieverbod op. Daarnaast verduidelijkt het dat aan het legaliteitsbeginsel wordt voldaan als via nationale rechtspraak een voldoende voorzienbare uitleg wordt gegeven aan de genoemde zinsnede.

S.A. t. Nederland, EHRM 2 juni 2020, nr. 49773/15

Klager heeft bij binnenkomst in Nederland asiel aangevraagd. Hij stelt dat hij van Soedanese afkomst is en dat hij vanuit Soedanees Darfur is gevlucht. Volgens de Nederlandse autoriteiten is dit echter niet aannemelijk, onder meer omdat hij met een geldig Tsjaads paspoort in Nederland is aangekomen. Zijn asielverzoek wordt daarom afgewezen en het voornemen is om hem uit te zetten. Het Hof is het met de Nederlandse rechters eens dat er in dit geval geen reëel risico voor een schending van art. 3 EVRM bestaat bij de uitzetting en het acht de nationale inschattingen redelijk en voldoende gemotiveerd.

Vujnović t. Kroatië, EHRM 11 juni 2020, nr. 32349/16

Klagers ouders zijn verdwenen tijdens een militaire operatie in 1993 waarbij veel militaire en burgerslachtoffers zijn gevallen. Hij heeft vanaf 2007 geprobeerd meer informatie in te winnen over hun lot en heeft een schadevergoedingsclaim ingediend tegen de staat. Zijn claim is afgewezen omdat op dat moment de verjaringstermijn al was verstreken. Het Hof verklaart de klacht over onvoldoende onderzoek onder art. 2 EVRM niet-ontvankelijk omdat klager te lang heeft gewacht met het indienen van de zaak bij het Hof. De klacht over toegang tot de rechter is ongegrond omdat de verjaringstermijn hier niet op een onredelijke manier is berekend.

Advies met betrekking tot het gebruik van de ‘blanket reference’- of ‘wetgeving door verwijzing’-techniek

Het Armeense constitutionele hof heeft op grond van Protocol 16 EVRM advies gevraagd over enkele kwesties rondom het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel. Het Hof gaat alleen in op de twee adviesvragen die voldoende specifiek zijn verwoord. Het adviseert (1) dat strafbaarstelling door middel van verwijzing naar overtreding van een hogere (constitutionele) norm verenigbaar is met art. 7 EVRM mits het samenstel van bepalingen voldoende voorzienbaar is; en (2) dat als een strafbepaling na de feiten is gewijzigd voor het concreet voorliggende geval moet worden nagegaan of de nieuwe bepaling strenger is; is dat het geval, dan mag hij niet worden toegepast.