Zakharov en Varzhabetyan t. Rusland, EHRM 13 oktober 2020, nrs. 35880/14 en 75926/17

Twee deelnemers aan een demonstratie in Moskou zijn gewond geraakt toen de politie de demonstratie met geweld beëindigde. Zij hebben niet direct aangifte gedaan, maar dat was volgens het EHRM ook niet nodig: de staat heeft een positieve verplichting om eigener beweging onderzoek in te stellen en de toedracht te achterhalen, en er was hier ook voldoende feitelijk materiaal voorhanden om dat te kunnen doen. Verder acht het Hof aangetoond dat het jegens klagers gebruikte geweld excessief was. Daardoor zijn zowel het verbod van vernederende behandeling (art. 3 EVRM) als het demonstratierecht (art. 11 EVRM) geschonden.

Karastalev e.a. t. Rusland, EHRM 8 oktober 2020, nr. 16435/10

Bij een demonstratie hebben twee mensen een poster gepresenteerd met de tekst ‘freedom is not granted, it has to be taken’. Daarop is hen een waarschuwing opgelegd omdat sprake zou zijn van welbewuste obstructie van overheidshandelen en van extremisme. Het Hof stelt vast dat de definities van obstructie en extremisme in de onderliggende wet zo onduidelijk zijn, dat niet duidelijk is wanneer dit soort waarschuwingen mag worden opgelegd. In het onderhavige geval was deze grondslag bovendien te vergezocht. De waarschuwing was dan ook niet voorzien bij wet als bedoeld in art. 10 lid 2 EVRM.

Mediani t. Italië, EHRM 8 september 2020 (ontv.), nr. 11036/14

In Italië bestaat een bijzondere beroepsprocedure in bestuursrechtelijke geschillen, waarbij de Raad van State de President adviseert en de laatste een definitieve beslissing neemt. Het Hof heeft in 1999 geoordeeld dat art. 6 EVRM hierop niet van toepassing is, nu het niet ging om een werkelijk gerechtelijke procedure. Inmiddels zijn in de procedure echter zodanige veranderingen doorgevoerd dat deze volgens het EHRM (en eerder al het HvJ EU) nu wel een gerechtelijk karakter heeft gekregen. Deze verduidelijking is volgens de nationale jurisprudentie echter alleen van toepassing voor zaken die op of na 16 september 2010 zijn ingediend. Klagers beroep dateert echter van voor deze datum, waardoor dit rechtsmiddel buiten het toepassingsbereik van art. 6 EVRM valt. Bovendien wijst het Hof erop dat klager in dit geval de Pinto-procedure had moeten benutten om schadevergoeding te verkrijgen. Het Hof verklaart de klacht ratione materiae niet ontvankelijk

NK (bedrijfspensioen voor leidinggevend personeel), HvJ EU 24 september 2020, zaak C-223/19

In een procedure over bij wetgeving afgedwongen inhoudingen en niet-indexering van een bedrijfspensioen is de vraag gerezen, of hiermee sprake is van (indirect) onderscheid naar geslacht of leeftijd. Het HvJ laat dit grotendeels ter beoordeling van de nationale rechter, maar suggereert dat er een objectieve rechtvaardiging voor een eventueel onderscheid kan bestaan. Hetzelfde geldt voor de beperkingen van de contractvrijheid (art. 16 Hv) en het eigendomsrecht (art. 17 Hv) die de maatregelen tot gevolg hebben. Dat hierover slechts middels een incidenteel rechtsmiddel kan worden opgekomen, is niet in strijd met het recht op een effectief rechtsmiddel (art. 47 Hv).

Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn van Luik, HvJ 30 september 2020, zaak C-233/19

B. heeft een afgewezen asielverzoek in België ingediend en heeft in 2016 sociale bijstand gekregen vanwege de ernstige ziekten waaraan zij lijdt. Het Hof oordeelt dat in een dergelijk geval van rechtswege sprake moet zijn van de schorsing van een terugkeerbesluit waarvan het nemen van een besluit over sociale bijstand afhangt, wanneer de uitvoering van dat besluit voor de derdelander een ernstig risico zou inhouden dat zijn gezondheidstoestand op ernstige en onomkeerbare wijze verslechtert.

Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn van Seraing, HvJ 30 september 2020, zaak C-402/19

Als een derdelander beroep heeft ingesteld tegen een jegens hem genomen terugkeerbesluit, dan moet volgens het HvJ in de mate van het mogelijke worden voorzien in diens elementaire levensbehoeften wanneer de derdelander een (ook meerderjarig) kind heeft dat lijdt aan een ernstige ziekte, mits de aanwezigheid van de derdelander bij het kind onmisbaar is en hij geen eigen middelen heeft om in zijn onderhoud te voorzien. Vereist is ook dat er namens het kind beroep is ingesteld tegen een jegens dat kind genomen terugkeerbesluit dat voor het kind een risico inhoudt dat zijn gezondheidstoestand op ernstige en onomkeerbare wijze verslechtert.

Prina t. Roemenië, EHRM 8 september 2020 (ontv.), nr. 37697/13

Aan klager is een bestuurlijke boete opgelegd vanwege overtreding van financiële regels bij aanbestedingen. Later is hem in verband met vergelijkbare feiten een voorwaardelijke gevangenisstraf opgelegd wegens machtsmisbruik. Om te kunnen spreken van ‘bis in idem’ in de zin van art. 4 P7 EVRM is vereist dat in beide procedures sprake was van strafvervolging. Nu in dit geval de boete naar nationaal recht niet strafrechtelijk was, deze vooral het karakter had van een tuchtsanctie, en bovendien niet heel hoog was, kan daarvan volgens het Hof niet worden gesproken. Het verbod van ‘bis in idem’ is dan ook niet van toepassing.

UE/Commissie, Gerecht 23 september 2020, zaak T-338/19

In een procedure van een voormalig ambtenaar bij het Europees bureau voor wederopbouw over gezondheidsschade die zij zou hebben geleden door onder meer intimidatie, is zij niet gehoord. Het Gerecht overweegt op grond van art. 41 lid 2 (a) Hv dat het recht om te worden gehoord algemeen van toepassing is en dat het impliceert dat de betrokkene vóór de vaststelling van een voor hem nadelig besluit in staat moet zijn gesteld om naar behoren zijn standpunt kenbaar te maken. Dit geldt ook wanneer iemand zelf om een besluit, zoals een schadevergoeding, heeft verzocht.

Aggerholm t. Denemarken, EHRM 15 september 2020, nr. 45439/18

Bij een incident waarbij de behandelend arts vreest dat een psychiatrische patiënt door opgekropte woede een gevaar vormt voor zijn omgeving, wordt besloten om hem op een bed vast te binden. Na bijna 23 uur wordt hij weer losgemaakt. Het EHRM stelt vast dat dit soort maatregelen vanwege de vergaande aard alleen als uiterste redmiddel mag worden gehanteerd en dat ze met grote zorgvuldigheid moeten worden opgelegd en uitgevoerd. In dit geval stond niet voor de hele duur van de maatregel vast dat er een direct dreigend gevaar bestond en heeft de maatregel langer geduurd dan nodig. Schending art. 3 EVRM.

B.G. e.a. t. Frankrijk, EHRM 10 september 2020, nr. 63141/13

Verschillende asielzoekers met jonge kinderen zijn in 2013 ondergebracht in een tijdelijk asielzoekerskamp dat was neergezet op een parkeerplaats in de buurt van Metz. Volgens de asielzoekers waren de omstandigheden erbarmelijk en strijdig met art. 3 EVRM. Het Hof erkent dat er aanvankelijk problemen waren, onder meer met sanitaire voorzieningen, maar wijst er ook op dat de kinderen wel onder medisch toezicht stonden en naar school konden, dat er voedselvouchers waren en dat de situatie voor klagers snel verbeterde. Zij hebben ook maar ruim drie maanden in dit kamp doorgebracht. Gelet daarop is art. 3 EVRM niet geschonden.