Behar en Gutman t. Bulgarije, EHRM 16 februari 2021, nr. 29335/13

Een bekende Bulgaarse politicus heeft in zijn boeken zeer virulente antisemitische uitspraken gedaan. Verschillende mensen voelden zich hierdoor direct geraakt en hebben op nationaal niveau geprocedeerd over intimidatie en het zaaien van haat jegens Joden. De nationale rechters hebben hun eisen afgewezen. Het EHRM formuleert verschillende factoren die kunnen maken dat publieke uitspraken jegens een etnische of sociale groep binnen het bereik van art. 8 EVRM kunnen vallen. Daarnaast oordeelt het dat de nationale rechters onvoldoende recht hebben gedaan aan het discriminatieverbod van art. 8 jo. 14 EVRM.

V.C.L. en A.N. t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 16 februari 2021, nrs. 77587/12 en 74603/12

Twee Vietnamese minderjarigen zijn aangetroffen in cannabiskwekerijen en zijn vervolgd en bestraft wegens productie van drugs. Tijdens de procedure bleek dat zij slachtoffer zouden kunnen zijn geweest van mensenhandel, maar daaraan werden uiteindelijk geen gevolgen verbonden. Het Hof oordeelt dat vervolging van slachtoffers van mensenhandel alleen in overeenstemming kan zijn met art. 4 EVRM als aan bijzondere zorgvuldigheidseisen is voldaan. Nu het vereiste zorgvuldige onderzoek hier niet is uitgevoerd, heeft de staat in strijd gehandeld met art. 4 EVRM; bovendien is de strafprocedure jegens de slachtoffers daardoor oneerlijk geweest in de zin van art. 6 EVRM.

Vilela t. Portugal, EHRM 23 februari 2021, nr. 63687/14

Bij de geboorte van een kindje in 1994 zijn ernstige complicaties opgetreden, met zware handicaps voor het kind als gevolg. De ouders hebben tegen het ziekenhuis geprocedeerd omdat zij van mening zijn dat er sprake was van medische nalatigheid, maar deskundigen zagen geen causaal verband tussen medische tekortkomingen en de gezondheidstoestand van het kind. Het EHRM volgt deze nationale beoordeling en ziet geen materiële schending van de verplichtingen onder art. 8 EVRM. Wel oordeelt het dat de nationale procedure in strijd met art. 8 EVRM te lang heeft geduurd.

Caisse pour l’avenir des enfants, HvJ EU 25 februari 2021, zaak C-129/20

De herziene raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof moet worden uitgelegd in het licht van art. 23 en 33 Hv. De clausules ervan staan in de weg aan een nationale regeling waarbij de toekenning van het recht op ouderschapsverlof afhankelijk wordt gesteld van de voorwaarde dat de ouder de hoedanigheid van werknemer heeft op het moment van de geboorte of adoptie van zijn kind. Aanvaardbaar is wel een voorwaarde dat de betrokken ouder onmiddellijk voorafgaand aan het ouderschapsverlof twaalf maanden onafgebroken heeft gewerkt.

Casarin t. Italië, EHRM 11 februari 2021, nr. 4893/13

Individual and excessive burden. Een onderwijzeres heeft een soort toeslag ontvangen als compensatie voor salarisverlies na invoering van nieuwe regelgeving. Enkele jaren later bleek dat zij die toeslag helemaal niet had mogen ontvangen en moest zij ruim 13.000 euro terugbetalen. Het EHRM overweegt dat de onterechte toekenning volledig aan een fout van het bestuursorgaan te wijten was en dat – in het licht van de beginselen van goed bestuur – het herstel daarvan niet helemaal bij de onderwijzeres had mogen worden neergelegd. Schending art. 1 EP EVRM.

Consob, HvJ EU 2 februari 2021, zaak C-481/19

Zwijgrecht. Een natuurlijke persoon tegen wie een bestuursstrafrechtelijk onderzoek wegens handel met voorkennis is ingesteld, kan zich beroepen op het zwijgrecht als uit zijn antwoorden zou kunnen blijken dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan een inbreuk die met administratieve sancties van strafrechtelijke aard wordt bestraft, of dat hij strafrechtelijk aansprakelijk is. Het zwijgrecht kan echter niet rechtvaardigen dat de betrokkene niet meewerkt met de bevoegde autoriteiten, bijvoorbeeld door te weigeren om op een verhoor te verschijnen of door vertragingstactieken toe te passen.

Dickinson t. Turkije, EHRM 2 februari 2021, nr. 25200/11

Artistieke uitingen/satire. Een collagekunstenaar heeft in 2006 een collage gemaakt waarop hij de toenmalige minister-president Erdogan afbeeldde als een hond die aan het lijntje van de Amerikaanse president Bush liep. Daarvoor is hij in voorarrest genomen en veroordeeld tot een boete en een voorwaardelijke gevangenisstraf. Het Hof benadrukt dat het hier ging om een satirische artistieke uiting jegens een politicus, waarvan het doel was kritiek te leveren op het buitenlandbeleid. Een strafrechtelijke veroordeling daarvoor is onevenredig en levert een schending op van art. 10 EVRM.

Fussl Modestraße Mayr, HvJ EU 3 februari 2021, zaak C-555/19

Discriminatieverbod. Een in Oostenrijk gevestigde modeketen wil via een landelijke Duitse televisiezender reclame maken, maar die reclame zou alleen in Beieren mogen worden uitgezonden. Naar Duits recht is zo’n toespitsing op één specifieke regio bij landelijk uitgezonden programma’s niet toegestaan. Het HvJ ziet in de nationale wetgeving een belemmering van het vrije dienstenverkeer en de door art. 11 lid 2 Hv beschermde uitzendvrijheid; bovendien kan sprake zijn van een ongelijke behandeling (art. 20 Hv). Het HvJ verschaft de nationale rechter verschillende aanwijzingen om te beoordelen of deze belemmeringen en ongelijke behandeling gerechtvaardigd kunnen zijn.

Hasselbaink t. Nederland, EHRM 9 februari 2021, nr. 73329/16

Voorlopige hechtenis. Een verdachte van gijzeling werd in verzekering gesteld en daarna in bewaring genomen; deze bewaringsmaatregel werd verschillende keren verlengd. Het EHRM is van oordeel dat voor die verlengingsbeslissingen onvoldoende redenen zijn gegeven, in strijd met art. 5 lid 3 EVRM. Daarnaast is – in strijd met art. 5 lid 4 EVRM – onvoldoende snel geoordeeld over een verzoek tot opheffing van de maatregel.

Maassen t. Nederland, EHRM 9 februari 2021, nr. 10982/15

Voorlopige hechtenis. Op basis van informatie verkregen uit het televisieprogramma Undercover in Nederland is een verdachte van seksuele uitbuiting gearresteerd en in bewaring genomen. De bewaring duurt in totaal ruim negen maanden. Het EHRM overweegt dat er aanvankelijk goede gronden waren voor de bewaringsmaatregel in de geschokte rechtsorde en de hoge strafdreiging, maar oordeelt dat er voor verlengingsbeslissingen onvoldoende redenen zijn gegeven. Schending art. 5 lid 3 EVRM.