Sharafane t. Denemarken, EHRM 12 november 2024, nr. 5199/23

De 23-jarige Sharafane, van Irakese komaf, is geboren in Denemarken. In 2021 is hij veroordeeld wegens drugsmisdrijven. Daarbij is hem ook een uitzettingsbevel met een inreisverbod voor zes jaar opgelegd. Het EHRM acht de overwegingen om zo’n uitzettingsbevel met inreisverbod op te leggen op zichzelf begrijpelijk. Gelet op de bestaande belemmeringen in Denemarken voor alleenstaande Irakese mannen om weer in te reizen, is het echter aannemelijk dat het tijdelijke inreisverbod in feite een permanent inreisverbod inhoudt. Die consequentie is in de omstandigheden van het geval disproportioneel, zodat deze maatregelen in strijd zijn met art. 8 EVRM.

B.B. t. Slowakije, EHRM 24 oktober 2024, nr. 48587/21

B.B. was in Slowakije dakloos geraakt en verkeerde in grote problemen. Y heeft daarop geregeld dat zij in het Verenigd Koninkrijk als prostituee kon gaan werken. Later is zij met hulp van een organisatie die steun biedt aan slachtoffers van mensenhandel teruggekeerd naar Slowakije. Y is wel vervolgd, maar is alleen veroordeeld wegens souteneurschap. Het EHRM wijst erop dat in Slowakije structureel onvoldoende onderzoek lijkt te worden gedaan naar aanwijzingen van mensenhandel. In dit geval waren daarvan duidelijke indicaties, maar is daarnaar onvoldoende onderzoek gedaan en lijkt het probleem doelbewust te zijn onderschat. Art. 4 EVRM is daardoor geschonden.

Drozdyk en Mikula t. Oekraïne, EHRM 24 oktober 2024, nrs. 27849/15 en 33358/15

Drozdyk en Mikula hebben vlak naast een spoorbaan grond in eigendom verkregen. Om veiligheidsredenen heeft de staat de eigendomsverkrijging laten vernietigen. Het EHRM oordeelt dat de procedures en de rechtspraak daarover tot veel onzekerheid hebben geleid, dat het opvallend is dat de staat pas zo laat is opgetreden terwijl het spoor er al decennia lag, en dat geen enkele compensatie is toegekend. Dat alles acht het onredelijk belastend en daarmee in strijd met art. 1 EP EVRM. Het is op grond van art. 46 EVRM aan de staat om het eigendom te restitueren of hiervoor tenminste een adequate vergoeding te bieden.

Eckert t. Frankrijk, EHRM 24 oktober 2024, nr. 56270/21

Sinds november 2018 werden in veel Franse steden elke zaterdag demonstraties georganiseerd door de ‘gele-hesjesbeweging’. In Bordeaux gingen deze regelmatig gepaard met geweld en ordeverstoringen, zodat de prefect een van deze (niet officieel aangekondigde) demonstraties in een deel van het centrum verbood. Eckert nam toch deel aan een demonstratie en werd daarvoor beboet. Het EHRM ziet een zwaarwegende rechtvaardiging in de wens verdere ordeverstoringen te voorkomen. Het verbod was nauwkeurig in tijd en locatie gelimiteerd en werd gehandhaafd met een lichte boete. Het verbod en de boete leverden dan ook geen schending van art. 11 EVRM op.

Harutyan Karapetyan t. Armenië, EHRM 29 oktober 2024, nr. 53081/14

De echtgenote van Karapetyan onderging in 2011 een operatie. De dag na de operatie kwam zij te overlijden. Volgens Karapetyan was dat het gevolg van medische onzorgvuldigheid, maar uit onderzoek bleek dat daarvan geen sprake was. Het EHRM stelt vast dat het onderzoek grondig en onafhankelijk is uitgevoerd. Verschillende getuigen en deskundigen zijn gehoord en de nationale rechters hebben bij de omgang met de deskundigenverklaringen voldaan aan de daaraan te stellen eisen. Het is dan niet aan het Hof om in de nationale beoordelingen te treden. Het Hof oordeelt dat art. 2 EVRM niet is geschonden (4 stemmen tegen 3).

J.B. e.a. t. Malta, EHRM 22 oktober 2024, nr. 1766/23

J.B. en vijf anderen zijn afkomstig uit Bangladesh. Zij zijn als bootvluchtelingen in Malta aangekomen en met de gehele groep opvarenden in vreemdelingenbewaring genomen. Hoewel zij hebben gesteld minderjarig te zijn, heeft een rechtbank voor de gehele groep de rechtmatigheid van de bewaringsmaatregel bevestigd. Het EHRM constateert dat de bewaringsomstandigheden vanwege de kwetsbaarheid van de betrokkenen en de duur van de bewaring in strijd zijn met art. 3 EVRM. Daarnaast is de bewaringsmaatregel met onvoldoende aandacht voor de individuele omstandigheden opgelegd door een rechtbank waarvan de onafhankelijkheid onvoldoende vaststaat, in strijd met art. 5 lid 1 en lid 4 EVRM.

Kobaliya e.a. t. Rusland, EHRM 22 oktober 2024, nrs. 39446/16 en 106 andere

In totaal 107 NGO’s, journalisten, wetenschappers etc. hebben bij het EHRM geklaagd over de steeds verder aangescherpte Russische wetgeving over ‘foreign agents’. Die houdt nu in dat ieder individu dat enige vorm van ondersteuning uit het buitenland ontvangt, hoe onbetekenend ook, vergaande rapportage- en transparantieverplichtingen opgelegd krijgt. Het EHRM acht de wetgeving evident onevenredig en strijdig met art. 8, 10 en 11 EVRM, nu deze zeer vergaande negatieve gevolgen heeft voor de uitings- en verenigingsvrijheid en de reputatie. Het label ‘foreign agent’ is stigmatiserend en misleidend, wordt veel te snel opgelegd en leidt tot onredelijke en onnodige verplichtingen en sancties.

Kwantum Nederland en Kwantum België, HvJ EU 24 oktober 2024, zaak C-227/23

Designmeubelenfabrikant Vitra heeft een geschil met winkelketen Kwantum over de verkoop van een stoel waarop Vitra het intellectuele-eigendomsrecht heeft. Daarbij is de vraag opgekomen of – nu de ontwerpers (Eames) afkomstig zijn uit de VS – de materiële-reciprociteitsclausule van de Berner Conventie moet worden toegepast. Het HvJ EU oordeelt dat het EU-recht daaraan in de weg staat. De uitsluiting van de materiële-reciprociteitstoets is uitputtend geregeld in richtlijn 2001/29. Daarom is het niet meer aan de lidstaten om te bepalen welke uitzonderingen in het licht van art. 52 lid 1 Hv mogen worden gemaakt op art. 17 lid 2 Hv.

A.L. en E.J. t. Frankrijk, EHRM 24 september 2024 (ontv.besl.), nrs. 44715/20 en 47930/21

In 2018 is vanuit Frankrijk het netwerk ‘EncroChat’ ontmanteld, dat veel criminelen gebruikten voor informatie-uitwisseling. Door de ontsleuteling van de gegevens konden 6500 verdachten worden aangehouden, waaronder de Britse A.L. en E.J. Zij hebben bij het EHRM gesteld dat art. 8 EVRM is geschonden door het verkrijgen van toegang tot hun telefoons en gegevens door de opsporingsdiensten. Het EHRM overweegt dat zij gebruik hadden kunnen maken van in Frankrijk bestaande rechtsmiddelen, die voldoende effectief zouden zijn om op te komen tegen de dataverzameling. Dat zij in Groot-Brittannië wonen en zijn vervolgd is daarvoor niet relevant. De klacht is daarom niet-ontvankelijk.

Aghajanyan t. Armenië, EHRM 8 oktober 2024, nr. 41675/12

Een onderzoeker bij een chemische fabriek heeft een aantal keer intern zijn zorgen uitgesproken over de productie van bepaalde verfsoorten en verwerking van chemisch afval. Op zeker moment heeft hij die zorgen ook via een interview met een lokale krant gedeeld. Daarop is hij op staande voet ontslagen, omdat hij bedrijfsgeheimen had onthuld en de gegeven informatie onjuist was. Volgens het Hof was de nationale rechterlijke beoordeling van de kwestie zeer gebrekkig gemotiveerd, waarbij onder meer onvoldoende is gekeken naar het maatschappelijke belang van de onthullingen. De tekortkomingen leveren een schending op van art. 10 EVRM.