N.Ö. t. Turkije, EHRM 14 januari 2025, nr. 24733/15

N.Ö. werkte als tandarts in een ziekenhuis; beweerdelijk is zij lastiggevallen en uiteindelijk zelfs aangerand of verkracht door het hoofd van de medische staf. Het duurde vanwege het hierdoor opgedane trauma twee jaar voordat N.Ö. daarvan aangifte deed. Dit leidde uiteindelijk niet tot een veroordeling vanwege de late aangifte en wegens gebrek aan bewijs. Het Hof overweegt dat bij tegenstrijdige verklaringen extra onderzoek nodig is naar de geloofwaardigheid van partijen. Dat is hier niet gebeurd. Daarnaast is ten onrechte veel gewicht toegekend aan het – verklaarbare – late tijdstip van de aangifte. Daardoor is art. 8 EVRM geschonden.

Petrovic e.a. t. Kroatië, EHRM 14 januari 2025, nrs. 32514/22, 33284/22 en 15910/23

Drie vrouwen kregen tussen 1986-1994 meteen na de bevalling te horen dat hun baby was overleden. Pas in 2018-2019 hebben zij ontdekt dat dat niet waar was en dat hun baby’s waarschijnlijk waren verdwenen door toedoen van een crimineel netwerk dat de – kerngezonde – baby’s ontvoerde en aanbood voor adoptie. Zij hebben geprobeerd via de Kroatische autoriteiten daarover meer informatie te krijgen, maar hun informatieverzoeken zijn afgestuit op verstrijken van de verjaringstermijn. Dit acht het Hof niet redelijk en strijdig met art. 8 EVRM. Kroatië moet voorzien in een deugdelijk, onafhankelijk rechtsmiddel dat individuele kwesties kan onderzoeken.

Reznik t. Oekraïne, EHRM 23 januari 2025, nr. 31175/14

In het kader van een strafrechtelijk onderzoek naar een technologiebedrijf is een huiszoeking uitgevoerd bij advocaat Reznik. Deze had eerder 107 overeenkomsten in handen gekregen in verband met een afgesloten dienstenovereenkomst met het bedrijf, maar die had hij twee maanden voor het onderzoek al teruggegeven. Het EHRM overweegt dat de Oekraïense wetgeving over huiszoekingen bij advocaten weliswaar is verbeterd, maar nog steeds het privilege van de advocaat onvoldoende beschermt, vooral bij gegevensdragers. Ook in dit geval waren de huiszoeking en inbeslagname met onvoldoende waarborgen omkleed om dit privilege te kunnen beschermen, zodat art. 8 EVRM is geschonden.

Scai, HvJ EU 16 januari 2025, zaak C-588/23

Een concessiehouder voor openbaar vervoer heeft na een nationale rechterlijke uitspraak een compensatiebedrag ontvangen, maar dat is later als onrechtmatige staatssteun aangemerkt door de Europese Commissie. Omdat de concessiehouder failliet was gegaan, hebben de autoriteiten het bedrag teruggevorderd bij een huurder van de concessiehouder. De laatste heeft volgens het HvJ EU geen eigen recht onder art. 47 Hv om betrokken te zijn in de staatssteunprocedure van de EC. Een nationale rechterlijke procedure tegen de terugvorderingsbeschikking en eventuele prejudiciële vragen over de geldigheid volstaan om de rechten van de verdediging in het licht van art. 47 Hv te beschermen.

Suren Antonyan t. Armenië, EHRM 23 januari 2025, nr. 20140/23

Een raadsheer in het Armeense cassatiehof is onderworpen aan een tuchtrechtelijke procedure in verband met een eerdere uitspraak die hij had gedaan en die door het EHRM in strijd is bevonden met het EVRM. Volgens de raadsheer was de procedure voor de Armeense Raad voor de rechtspraak (SJC) niet in overeenstemming met art. 6 EVRM, maar het EHRM oordeelt positief over de geboden waarborgen van onafhankelijkheid en tegen beïnvloeding van buitenaf. Wel ziet het EHRM een schending van art. 6 EVRM omdat een wrakingsverzoek tegen de voorzitter van de kamer is afgewezen, terwijl er duidelijke vermoedens van vooringenomenheid konden bestaan.

Vasile Pruteanu e.a. t. Roemenië, EHRM 14 januari 2025, nr. 9308/18

Drie eigenaars van massagesalons, geëxploiteerd als bordelen, zijn strafrechtelijk veroordeeld wegens mensenhandel en seksuele uitbuiting van Moldavische vrouwen. De veroordeling was mede gebaseerd op verklaringen van vier vrouwen die vanwege getuigenbescherming niet in persoon ter zitting konden worden gehoord. Volgens het EHRM waren er in dit geval goede redenen voor bescherming, zijn voldoende waarborgen getroffen om de rechten van de verdediging te beschermen, en is gebleken dat de veroordelingen niet zwaar op deze getuigenverklaringen leunden. Er is dan ook geen schending van art. 6 lid 1 en lid 3 (d) EVRM.

A.R.E. t. Griekenland, EHRM 7 januari 2025, nr. 15783/21

Klaagster is in Turkije veroordeeld tot een gevangenisstraf wegens betrokkenheid bij de illegale organisatie FETÖ/PDY. Zij is daarop naar Griekenland gevlucht, alwaar ze is aangehouden en enkele uren is vastgehouden. Ze diende een asielverzoek in, maar is kort daarna naar eigen zeggen per vrachtwagen naar de Evros vervoerd en per opblaasboot terug naar Turkije overgezet. Klaagster stelt dat zij het slachtoffer is geworden van een pushbackoperatie door de Griekse autoriteiten. Het Hof oordeelde dat Griekenland klaagster had uitgezet zonder een beoordeling van het risico op schade bij terugkeer naar Turkije. De rechters erkenden ook dat Griekenland klaagster onrechtmatig had vastgehouden voorafgaand aan de pushback. Er werd ook vastgesteld dat het Griekse rechtssysteem geen effectieve rechtsmiddelen bood om haar klachten naar voren te brengen.

Alexandru Patrascu t. Roemenië, EHRM 7 januari 2025, nr. 1847/21

Patrascu heeft een blog en Facebookpagina waarop hij commentaren over opera plaatst. Zijn verslaggeving daarop van een schandaal bij de Nationale Opera van Roemenië leidt tot een groot aantal commentaren, die zeer denigrerend en beledigend zijn voor een sopraan en de dirigent. Die procederen met succes tegen Patrascu omdat hij de posts niet heeft verwijderd. Het EHRM oordeelt dat de rechterlijke uitspraak in strijd is met de uitingsvrijheid van art. 10 EVRM omdat de toerekening van de commentaren aan Patrascu onvoorzienbaar was en de rechter geen volwaardige beoordeling van alle opmerkingen heeft gegeven.

Beley t. Oekraïne, EHRM 19 december 2024, nr. 2705/20

Beley is in 2008 slachtoffer geworden van foltering. Het EHRM heeft in 2019 geoordeeld dat daar destijds onvoldoende onderzoek naar is gedaan. Naar aanleiding van deze uitspraak wordt alsnog een onderzoek ingesteld, maar Beley vindt dat dit nog steeds onvoldoende effectief is. Het EHRM beschouwt dit als een nieuwe klacht en gaat na of het onderzoek nu wel aan de art. 3-eisen voldeed. Weliswaar acht het begrijpelijk dat bepaalde onderzoekshandelingen zijn belemmerd door de Russische inval in Oekraïne, maar de autoriteiten hadden toch meer kunnen doen en hadden Beley ook meer in het onderzoek kunnen betrekken. Schending art. 3 EVRM.   

Cavca t. Moldavië, EHRM 9 januari 2025, nr. 21766/22

In 2019 initieerde de Moldavisch anticorruptie-eenheid een onderzoek naar de professionele integriteit van medewerkers van de milieu-inspectie. Daarbij werden onder meer undercoveragenten ingezet om te zien hoe corruptiegevoelig medewerkers waren. Cavca liet zich door zo’n undercoveragent verleiden tot het aannemen van steekpenningen en is daarop na een tuchtprocedure ontslagen. Het EHRM overweegt dat dit type onderzoeken effectief kan zijn bij corruptiebestrijding en acht het inzetten van undercoveragenten in beginsel toelaatbaar. Wel zijn sommige strafrechtelijke waarborgen tegen uitlokking van overeenkomstige toepassing. Nu in dit geval onvoldoende is onderzocht of van onrechtmatige uitlokking sprake was, is art. 6 lid 1 EVRM geschonden.