IS (Illégalité de l’ordonnance de renvoi), HvJ EU 23 november 2021, zaak C-564/19

Als een lagere rechter prejudiciële vragen heeft voorgelegd aan het HvJ is het onaanvaardbaar dat een hogere rechter (i.c. de Hongaarse Kúria) die vragen onrechtmatig verklaart en er tegen de lagere rechter een tuchtprocedure wordt ingesteld. De lagere rechter moet dan de hogere nationale uitspraak buiten beschouwing laten. Los hiervan bepaalt het HvJ in deze zaak dat lidstaten concrete maatregelen moeten nemen om te zorgen voor een voldoende kwaliteit van de vertolking, zodat een verdachte zijn verdedigingsrechten kan uitoefenen. Is de tolkenkwaliteit onvoldoende, dan leidt dat tot een oneerlijk proces en mag een verdachte niet bij verstek worden veroordeeld.

Genov en Sarbinska t. Bulgarije, EHRM 30 november 2021, nr. 52358/15

In een context van grote protesten tegen de regering hebben twee mensen een monument beklad met verfspray en er een slogan op gespoten. Daarvoor hebben zij een milde strafrechtelijke boete opgelegd gekregen. Het EHRM acht van belang dat het op deze manier aantasten van een standbeeld niet onomkeerbaar is: de verf kan worden verwijderd en de beschadiging is niet definitief. Ook gelet op de scherpe politieke context is het van oordeel dat het opleggen van een boete hiervoor in strijd is met de door art. 10 EVRM beschermde uitingsvrijheid. 

Kooperativ Neptun Servis t. Rusland, EHRM 23 november 2021, nr. 40444/17

In de jaren ’90 is zonder toestemming een winkelcentrum bovenop een rioolinstallatie in Moskou gebouwd. In 2006 hebben de autoriteiten hierover geprocedeerd, maar hun zaak stuitte af op verjaring. Daarop is in 2015 een sloopbevel afgegeven, waarbij het voor de eigenaar onmogelijk bleek om dat in rechte te laten toetsen. Het EHRM ziet in die onmogelijkheid van toegang tot de rechter, die ook in strijd was met het eigen nationale recht, een schending van art. 6 en art. 1 EP EVRM. 

Mironescu t. Roemenië, EHRM 30 november 2021, nr. 17504/18

Mironescu zit gevangen in een gevangenis die in een ander kiesdistrict staat dan waar hij is geregistreerd voor de verkiezingen. Gelet daarop mag hij tijdens de verkiezingen niet zijn stem uitbrengen: dat mag alleen in het district waarin iemand staat geregistreerd. Het EHRM stelt vast dat Roemenië vrij uniek is in het zo strikt stellen van deze eis en wijst erop dat bij andere groepen (bijv. militairen) meer souplesse wordt betracht. Het acht de vergaande, feitelijke beperking van het kiesrecht dan ook disproportioneel.

Pal t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 30 november 2021, nr. 44261/19

Journalist AB heeft geklaagd over intimidatie door Pal, eveneens journalist. Nadat Pal opnieuw een negatief stuk over AB had gepubliceerd en beschuldigende tweets had verstuurd, werd zij op verzoek van AB aangehouden en strafrechtelijk vervolgd. Uiteindelijk werd besloten de strafzaak niet voort te zetten. Het EHRM oordeelt dat de vervolging inbreuk maakt op art. 10 EVRM, al volgde er geen veroordeling. Het acht het problematisch dat de politie geen volwaardige toets van de redelijkheid van de beperking van de uitingsvrijheid heeft gemaakt, voorafgaand aan de aanhouding; ook daarna is dat onvoldoende gebeurd. Daardoor is art. 10 EVRM geschonden.

S.N. en M.B.N. t. Zwitserland, EHRM 23 november 2021, nr. 12937/20

Een gezin met een Zwitserse moeder en een Franse vader is in Thailand gaan wonen. Daar liep de relatie stuk en de moeder nam het kind mee naar Zwitserland. De vader stelde een kinderontvoeringsprocedure in die voor hem succesvol was. Het EHRM oordeelt dat de Zwitserse autoriteiten de zaak zorgvuldig hebben beoordeeld en hebben verzekerd dat het kind bij terugkeer in Thailand veilig zou zijn. Ook hebben zij de belangen en meningen van het kind voldoende in de procedure betrokken. Daardoor vormt het besluit dat het kind moet terugkeren naar Thailand geen schending van art. 8 EVRM.

Sassi en Benchellali t. Frankrijk, EHRM 25 november 2021, nrs. 10917/15 en 10941/15

Sassi en Benchellali zijn Franse staatsburgers die in Afghanistan de Taliban ondersteunden. In 2002 heeft de CIA hen overgebracht naar Guantánamo Bay in de VS, waar zij door drie Franse tripartite missies zijn verhoord. Na diplomatieke inspanningen zijn zij in 2004 naar Frankrijk overgebracht. Daar is een strafzaak tegen hen gestart die heeft geleid tot een veroordeling. Volgens klagers zijn daarin hun in Guantánamo Bay afgelegde verklaringen betrokken, maar het EHRM oordeelt dat dat niet zo is en dat de strafzaak tegen hen ook verder niet oneerlijk was. Geen strijd met art. 6 lid 1 EVRM.

T.A. e.a. t. Moldavië, EHRM 30 november 2021, nr. 25450/20

Kort na de geboorte van N. is de moeder overleden. Haar grootouders zijn vervolgens voor N., die leed aan ernstige fysieke klachten en ontwikkelingsachterstanden, gaan zorgen. Toen N. drie jaar oud was heeft de vader vaderschap erkend en geprocedeerd om ouderlijk gezag over N. te krijgen. Ondanks deskundigenadviezen om N. bij de grootouders te houden hebben nationale rechters besloten dat hij overgebracht zou moeten worden naar de vader. Het EHRM acht dat in de omstandigheden van het geval in strijd met N.’s belangen en stelt daarom een schending vast van art. 8 EVRM.

Mucha t. Slowakije, EHRM 25 november 2021, nr. 63703/19

Tegen negen verdachten zijn afzonderlijke strafzaken gevoerd wegens onderhouden van een criminele organisatie. Acht zaken zijn afgedaan door een veroordeling na een ‘plea-bargain’. In de negende zaak werd de verdachte veroordeeld, onder meer met verwijzing naar de feitenvaststelling in de ‘plea-bargain’-uitspraken. Het EHRM oordeelt dat de acht eerdere oordelen in wezen vooruitliepen op het schuldoordeel in de negende zaak, waardoor de onschuldpresumptie is aangetast. Art. 6 EVRM is daardoor geschonden.

Jallow t. Noorwegen, EHRM 2 december 2021, nr. 36516/19

Jallow, die in Gambia woont, werd in 2011 vader van een in Noorwegen geboren en daar woonachtig kind. Toen het kind zeven jaar oud was overleed de moeder, waarna Jallow de ouderlijke macht claimde. Omdat hij geen inreisvisum kreeg voor de rechtszitting nam hij daaraan via Skype deel. Ondanks technische haperingen acht het EHRM de Skype-zitting een voldoende volwaardig alternatief om niet te spreken van een schending van art. 6 EVRM. Het nationale oordeel over het ouderlijk gezag is niet onredelijk en niet in strijd met art. 8 EVRM.