J.A. en A.A. t. Turkije, EHRM 6 februari 2024, nr. 80206/17

Twee Irakese vluchtelingen zijn na een IS-bombardement in Irak naar Turkije gevlucht. Hun asielverzoeken zijn afgewezen omdat ze enkele tekortkomingen vertoonden; zij moesten Turkije binnen vijftien dagen verlaten. Het Hof oordeelt dat ten tijde van de beoordeling van het asielverzoek de situatie in de relevante Irakese regio gevaarlijk, volatiel en humanitair bijzonder slecht was. De vluchtelingen hebben bovendien voldoende aannemelijk gemaakt dat zij vanwege die situatie zijn gevlucht. In die omstandigheden konden de autoriteiten hen niet zonder nader onderzoek terugsturen naar Irak. Om te beoordelen of dat nu wel kan, is een nieuw, ex nunc uit te voeren onderzoek nodig.

Pintus t. Italië, EHRM 1 februari 2024, nr. 35943/18

Een veroordeelde met een psychiatrische stoornis moest eigenlijk worden opgenomen in een gespecialiseerde instelling, maar omdat daar geen ruimte was, is hij gedetineerd in een reguliere gevangenis. Daar ontwikkelde hij suïcidale gedachten en ging hij over tot zelfbeschadiging. Het EHRM oordeelt echter dat de gevangenisautoriteiten voldoende hebben gedaan om het risico voor het leven van de gevangene tegen te gaan. Ook is hem goede en gespecialiseerde zorg geboden en zijn veel inspanningen verricht om hem zo snel mogelijk over te plaatsen naar een passende instelling. Art. 2 en 3 EVRM zijn dan ook niet geschonden.

Ramadan t. Frankrijk, EHRM 9 januari 2024 (ontv.besl.), nr. 23443/23

De islamitische intellectueel Ramadan is in 2018 beschuldigd van verkrachting van onder meer X. In een nieuw boek heeft Ramadan de naam van X expliciet genoemd, net als in berichtgeving rondom de publicatie daarvan. Hij is vervolgens veroordeeld tot een schadevergoeding vanwege verspreiding van de naam van een slachtoffer in een zedenzaak. Het EHRM oordeelt dat art. 10 EVRM hierdoor niet is geschonden. Om zijn eigen reputatie en belangen te kunnen verdedigen had Ramadan de naam van X niet hoeven noemen. Ook had hij kunnen voorzien dat hij, door dat te doen, zou handelen in strijd met de relevante wetgeving.

Sardar Babayev t. Azerbeidzjan, EHRM 1 februari 2024, nrs. 34015/17 en 26896/18

In Azerbeidzjan is in 2016 een verbod gesteld op het leiden van religieuze rituelen door mensen die een opleiding in het buitenland hebben genoten. Omdat Babayev zijn opleiding heeft genoten in Iran, maar toch twee keer een islamitisch vrijdaggebed leidde, is hij op grond van deze wet veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. Het EHRM ziet niet in hoe dit algemene verbod het gestelde doel kan dienen van bescherming van secularisme en bestrijding van religieus extremisme. De wettelijke regeling is dan ook evident in strijd met de godsdienstvrijheid (art. 9 EVRM).

Snijders t. Nederland, EHRM 6 februari 2024, nr. 56440/15

Snijders is veroordeeld tot achttien jaar gevangenisstraf wegens moord. Deze veroordeling was deels gebaseerd op getuigenverklaringen van X. X vreesde voor zijn veiligheid als hij tegen Snijders zou getuigen en werd daarom anoniem gehoord. Het EHRM acht overtuigend aangetoond dat X een bedreigde getuige was. Hoewel de veroordeling niet in doorslaggevende mate op X’ verklaringen was gebaseerd, onderzoekt het Hof of voldoende procedurele waarborgen zijn geboden. Dat was het geval, bijvoorbeeld doordat de verdediging wel schriftelijk vragen kon voorleggen en de rechterlijke inschatting en beoordelingen zorgvuldig zijn onderbouwd. Geen schending van art. 6 lid 1 en 3 (d) EVRM.

Symphony Environmental Technologies en Symphony Environmental/Parlement e.a., HvJ EU 31 januari 2024, zaak T-745/20

Symphony Environmental Technologies maakt producten uit oxo-biologisch afbreekbare kunststoffen. Zij is opgekomen tegen een verbod op het verhandelen van die producten dat is neergelegd in richtlijn 2019/904. Daarbij heeft zij een beroep gedaan op art. 16, 17 en 41 Hv. Het HvJ EU oordeelt dat het eigendomsrecht niet van toepassing is op een bestaand marktaandeel. Art. 41 Hv is evenmin van toepassing, omdat de inbreuk is gemaakt door een wetgevingshandeling en niet door een bestuurshandeling. Een beperking van de ondernemingsvrijheid is er wel, maar die is op grond van art. 52 lid 1 Hv gerechtvaardigd door milieu- en gezondheidsdoelstellingen. 

Tarricone t. Italië, EHRM 8 februari 2024, nr. 4312/13

Tarricone heeft tussen 1993 en 2021 verschillende perioden in gevangenschap gezeten. Volgens hem heeft hij daar onvoldoende medische zorg ontvangen. Het EHRM stelt echter vast dat de gezondheidstoestand van Tarricone in de gevangenis zelfs is verbeterd. De nationale rechters zijn beter dan het Hof in staat om de geboden zorg te beoordelen. Zij hebben die voldoende bevonden en het Hof ziet geen reden om daarvan af te wijken. Met vier stemmen tegen drie besluit het Hof dat in dit geval art. 3 EVRM niet is geschonden.

Ugulava t. Georgië (nr. 2), EHRM 1 februari 2024, nr. 22431/20

Ugulava, een oud-partijleider van een regeringspartij en oud-burgemeester van Tbilisi, is na nieuwe verkiezingen strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld wegens verduistering. Het bureau van de procureur-generaal stelde in deze zaak hoger beroep in, die leidde tot strafverhoging. Na een gerechtelijke hervorming werd de procureur-generaal benoemd tot raadsheer in de Hoge Raad. Hij maakte deel uit van de kamer die Ugulava’s zaak herbeoordeelde. Het EHRM oordeelt dat in deze situatie niet is voldaan aan de eisen van objectieve onpartijdigheid, zeker gelet op de politiek gevoelige context. Dit levert een schending op van art. 6 EVRM.

Al-Hawsawi t. Litouwen, EHRM 16 januari 2024, nr. 6383/17

In het kader van de ‘War on Terror’ is Al-Hawsawi in 2003 gearresteerd. In 2005-2006 heeft hij in Litouwen in een geheime CIA-detentieinrichting gezeten, waarna hij is overgebracht naar Guantánamo Bay. Het Hof oordeelt op basis van openbare bronnen en eerdere rechtspraak dat Litouwen hiervoor verantwoordelijk kan worden gehouden. Het onderzoek daarnaar op nationaal niveau is ontoereikend. De detentie was flagrant in strijd met art. 3, 5 en 8 EVRM. De uitzetting naar de VS levert vanwege de bekende risico’s van een oneerlijk proces en de doodstraf verdere schendingen op van art. 2, 3, 6 en 1 P6.

Allée t. Frankrijk, EHRM 18 januari 2024, nr. 20725/20

Een secretaresse heeft seksuele intimidatie op de werkvloer ondervonden. Daarover heeft zij in een e-mail aan een aantal betrokkenen en verantwoordelijken geklaagd. Haar echtgenoot heeft vervolgens een openbaar bericht hierover op Facebook geplaatst dat veel aandacht heeft getrokken. Beiden zijn vervolgens strafrechtelijk veroordeeld wegens smaad. Het Hof oordeelt dat klaagster niet het doel had haar mail openbaar te maken. De Franse rechters hebben bovendien te hoge eisen gesteld aan het feitelijke bewijs van de juistheid van de aantijgingen en hebben te weinig waarde gehecht aan de noodzaak om te kunnen klagen over seksuele intimidatie. Art. 10 EVRM is daardoor geschonden.