Caldaras en Lupu t. Frankrijk, EHRM 17 november 2022 (ontv.besl.), nr. 13561/15

In 2014 is een illegaal Roma-kamp bij Porte de Paris ontmanteld. Daarbij is tot op zekere hoogte voorzien in noodopvang voor de bewoners. Het Hof benadrukt dat art. 8 EVRM geen recht op huisvesting omvat en dat er alleen positieve verplichtingen tot huisvesting zijn voor zeer kwetsbare personen en in uitzonderlijke omstandigheden. In dit geval heeft de nationale rechter de kwestie zorgvuldig beoordeeld en zijn er voldoende noodopvangmogelijkheden geboden. De klacht is dan ook kennelijk ongegrond en daarmee niet-ontvankelijk.

CJ (Décision de remise différée en raison de poursuites pénales), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-492/22 PPU

In deze zaak heeft een Poolse rechter een Europees aanhoudingsbevel (EAB) uitgevaardigd, maar loopt er tegen betrokkene ook in Nederland een strafzaak. Omdat betrokkene geen afstand heeft gedaan van zijn recht om bij de terechtzittingen aanwezig te zijn, is besloten tot uitstel van overleving; daarbij is betrokkene in hechtenis gehouden. Het HvJ oordeelt dat de officier van justitie niet bevoegd is om tot uitstel te beslissen. De betrokkene mag wel in afwachting van de procedure in hechtenis worden gehouden, al zijn er bepaalde grenzen. Uitstel van overlevering in verband met het kunnen uitoefenen van procedurele rechten is niet onredelijk.

Elmazova e.a. t. Noord-Macedonië, EHRM 13 december 2022, nrs. 11811/20 en 13550/20

Op twee openbare basisscholen in Noord-Macedonië is sprake van een oververtegenwoordiging van Romakinderen. Op een andere basisschool zijn juist etnische Macedoniërs oververtegenwoordigd. Het EHRM oordeelt dat in alle gevallen sprake is van segregatie of segregatietendensen. Er is een positieve verplichting voor de staat om effectieve maatregelen te treffen om segregatie tegen te gaan. Dat is hier niet gebeurd, onder meer door verzet van ouders. Dit levert volgens het EHRM een schending op van art. 14 jo. 2 EP EVRM. Ter bescherming van het fundamentele discriminatiebeginsel adviseert het Hof onder art. 46 EVRM dat alsnog de nodige desegregatiemaatregelen worden getroffen.

Florindo de Almeida Vasconcelos Gramaxo t. Portugal, EHRM 13 december 2022, nr. 26968/16

Een vertegenwoordiger mag voor zijn werk gebruikmaken van een bedrijfswagen. Hij mag de auto ook voor privégebruik inzetten, maar moet de kosten daarvan vergoeden. Om het privégebruik van de bedrijfswagens te controleren heeft de werkgever in 2011 GPS-systemen laten installeren. De nationale gegevensbeschermingsautoriteit heeft dat gebillijkt. Later bleek uit het systeem dat de vertegenwoordiger misbruik maakte van de privégebruiksmogelijkheid, waarop hij werd ontslagen. Het EHRM oordeelt dat deze inzet van het GPS-systeem geen onredelijke inbreuk maakt op het privéleven en dat de verkregen gegevens in de ontslagprocedure mochten worden gebruikt. Geen strijd met art. 6 en 8 EVRM.

Gherardi Martiri t. San Marino, EHRM 15 december 2022, nr. 35511/20

Martiri ontdekte in 2009 dat zij slachtoffer was geworden van frauduleuze praktijken van een bank, die zich in de periode tot 2005 afspeelden. Een in 2012 ingediende strafklacht leidde wegens verjaring niet tot vervolging. Een civiele procedure tegen de bank was evenmin succesvol vanwege het faillissement van de bank. Het Hof wijst er echter op dat Martiri ook het nodige te verwijten viel, omdat ze de strafklacht erg laat indiende en heeft nagelaten om de individuele bankmedewerkers aansprakelijk te stellen. De staat heeft haar in ieder geval voldoende procedurele mogelijkheden geboden, dus art. 1 EP EVRM is niet geschonden.

HYA e.a. (Impossibilité d’interroger les témoins à charge), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-348/21

Verschillende mensen worden vervolgd op verdenking van illegale immigratie. In het vooronderzoek zijn diverse vreemdelingen gehoord die geholpen zouden zijn door de beklaagden, maar zij zijn in de procedure voor de rechter niet meer beschikbaar voor getuigenverhoor omdat ze zijn uitgezet of vertrokken. Het HvJ EU zet – in nauwkeurige navolging van de criteria die het EHRM in Schatschaschwili heeft geformuleerd – in zijn uitspraak een aantal vereisten uiteen om een uitzondering te kunnen maken op het in art. 47 en 48 Hv neergelegde recht om getuigen in persoon tijdens een strafzaak te kunnen horen.

K.K. e.a. t. Denemarken, EHRM 6 december 2022, nr. 25212/21

Twee Deense wensouders hebben via een draagmoederschapscontract in Oekraïne een tweeling gekregen. De banden met de wensvader (ook de biologische vader) zijn in Denemarken juridisch erkend, maar de wensmoeder komt niet voor stiefouderadoptie in aanmerking vanwege bezwaren tegen commercieel draagmoederschap. Het Hof erkent dat de Deense wetgeving leidt tot een enigszins vergelijkbare juridische situatie, maar benadrukt dat het ontbreken van juridische erkenning van de banden met de wensmoeder tot een situatie van identitaire onzekerheid voor de kinderen leidt en niet in hun belang is. Met 4 stemmen tegen 3 oordeelt het Hof dat art. 8 EVRM is geschonden.

Kalda t. Estland (nr. 2), EHRM 6 december 2022, nr. 14581/20, [EVRM art. 3 EP]

In Estland wordt aan levenslang gestraften automatisch het kiesrecht voor de Europees-Parlementsverkiezingen ontnomen. Een levenslang gestrafte die als zeer gevaarlijk wordt beschouwd is daartegen opgekomen. De hoogste rechter heeft zich kritisch uitgesproken over het algemene verbod, maar heeft het verzoek van de gevangene afgewezen omdat de kiesrechtontneming in dit geval redelijk was gelet op de omstandigheden. Het EHRM oordeelt dat daarmee voldoende tegemoet wordt gekomen aan de verplichting om rekening te houden met individuele omstandigheden, zodat het door art. 3 EP EVRM beschermde kiesrecht niet is geschonden.

M.K. e.a. t. Frankrijk, EHRM 8 december 2022, nr. 34349/18

Een aantal asielzoekers kon na aankomst in Frankrijk niet worden opgevangen doordat de opvangcentra overvol waren. Naar Frans recht hebben zij niettemin een recht op opvang. Een nationale rechter – waarvoor de autoriteiten geen verweer voerden – gaf een voorlopige voorziening die de autoriteiten tot huisvesting verplichtte, maar daaraan werd geen gevolg gegeven. In de omstandigheden van het geval is volgens het EHRM sprake van een geschil over een burgerlijk recht in de zin van art. 6 EVRM. Gelet op de volledige passiviteit van de autoriteiten in een zaak die raakt aan menselijke waardigheid is sprake van een schending van deze bepaling.

Google (Déréférencement d’un contenu prétendument inexact), HvJ EU 8 december 2022, zaak C-460/20

Volgens verzoekers in het hoofdgeding is via webpublicaties onjuiste informatie over hen verspreid. Zij hebben daarom Google verzocht om verwijzingen naar de publicaties te verwijderen, net als de miniaturen van de foto’s bij de publicaties die worden weergegeven in ‘Google Afbeeldingen’. Het HvJ gaat in op de afweging die zoekmachine-exploitanten in dit soort zaken moeten maken tussen privacy en het recht op informatie. Een verwijderingsverzoek hoeft alleen te worden ingewilligd als betrokkene de onjuistheid van de informatie voldoende heeft aangetoond. Bij de ‘thumbnails’ moet Google rekening houden met de informatieve waarde van de foto’s, los van de oorspronkelijke publicatiecontext.