Mestan t. Bulgarije, EHRM 2 mei 2023, nr. 24108/15

De leider van een partij die altijd veel stemmen van de Turkse minderheid trekt heeft tijdens een campagnebijeenkomst zeven minuten lang zijn gehoor in het Turks toegesproken. Nu er in Bulgarije een absoluut verbod bestaat op campagnevoeren in een andere taal dan de Bulgaarse, heeft hij hiervoor een boete van 1000 euro gekregen. Volgens het EHRM is enige regulering weliswaar redelijk, maar zo’n algemeen en absoluut verbod gaat in tegen democratische kernwaarden zoals de bescherming van minderheden. Art. 10 EVRM is door dit verbod en door de opgelegde boete dan ook geschonden.

MV – 98, HvJ EU 4 mei 2023, zaak C-97/21

Naar Bulgaars recht moet bij iedere vorm van btw-fraude – hoe klein ook – niet alleen een boete worden opgelegd, maar moet ook het bedrijfspand van de betrokken onderneming worden verzegeld. Het HvJ EU overweegt dat deze combinatie van sancties neerkomt op bis in idem, vooral nu ze beide van repressieve en punitieve aard blijken te zijn. De wezenlijke kern van het ne bis in idem-verbod zou worden aangetast wanneer sprake is van absolute en automatische cumulatie van sancties. Ook is het waarschijnlijk dat zo’n dubbele sanctie niet evenredig is, maar het laat het aan de nationale rechter om daarover te oordelen.

Ohanjanyan t. Armenië, EHRM 25 april 2023, nr. 70665/11

Een militair dienstplichtige is in 2007 omgekomen, beweerdelijk door een noodlottig ongeval. Er werd een onderzoek gestart, maar dat is anno 2022 nog steeds niet afgerond. Armenië heeft in een eenzijdige verklaring de schending erkend, maar is daarbij volgens het EHRM onvoldoende precies geweest en heeft een te lage schadevergoeding aangeboden. Het EHRM zelf oordeelt dat het onderzoek te lang heeft geduurd en onvoldoende zorgvuldig was. Daardoor is art. 2 EVRM niet alleen in procedureel opzicht, maar ook in materieel opzicht geschonden: Armenië heeft geen voldoende plausibele verklaring voor het overlijden gegeven.

S.P. e.a. t. Rusland, EHRM 2 mei 2023, nr. 36463/11

In Russische gevangenissen bestaat er een informele ‘pikorde’, waarvan de laagste klasse wordt gevormd door de paria’s. De paria’s moeten vernederend werk uitvoeren, worden sociaal en fysiek gesegregeerd, mogen andere gevangenen niet aanraken etc. Het EHRM acht het bestaan van deze pikorde aannemelijk en oordeelt dat die voor de outcasts vernederende en onmenselijke behandeling oplevert. De Russische autoriteiten zijn zich bewust van de situatie, maar ondernemen er niets tegen. Ook ontbreekt een effectief rechtsmiddel. Dat betekent dat dit informele systeem in strijd is met art. 3 en 13 EVRM.

Stassart t. Frankrijk, EHRM 4 april 2023 (ontv.besl.), 79356/17

Volgens Stassart is in twee parallel lopende procedures – een strafrechtelijke en een fiscaalrechtelijke – het rechtszekerheidsbeginsel aangetast doordat de ene rechter de aanpak van de andere ter discussie heeft gesteld. Frankrijk heeft dit erkend en heeft een schadevergoeding aangeboden. Het EHRM acht deze eenzijdige verklaring aanvaardbaar, zeker nu inmiddels ook na een eenzijdige verklaring een heropening van strafzaken in Frankrijk mogelijk is. Gelet daarop besluit het de zaak van de rol te schrappen.

Advisory Opinion nr. P16-2022-001 on the procedural status of a biological parent in proceedings for the adoption of an adult, requested by the Supreme Court of Finland