Panju t. België (nr. 2), EHRM 23 mei 2023, nr. 49072/21

In een strafzaak die sinds 2002 loopt heeft het EHRM in 2014 geoordeeld dat de redelijketermijneis van art. 6 EVRM is geschonden. Vervolgens is in België besloten de vervolging niet-ontvankelijk te verklaren omdat de onredelijk lange duur de verdedigingsrechten onherstelbaar had geschonden. Panju wil in aanvulling daarop ook nog een financiële schadevergoeding ontvangen. Met de Belgische autoriteiten oordeelt het EHRM dat zo’n vergoeding niet nodig is als al tot niet-ontvankelijkverklaring is overgegaan; met dat laatste wordt voldoende rechtsherstel geboden. De gemaakte keuze is dan ook verenigbaar met art. 6 en 13 EVRM.

A.E. t. Bulgarije, EHRM 23 mei 2023, nr. 53891/20

A.E. is op 15-jarige leeftijd gaan samenwonen met een man die haar mishandelde. Een gemeld ernstig incident leidde echter niet tot vervolging, nu onvoldoende was aangetoond dat er sprake was van herhaalde geweldpleging jegens A.E. Volgens het EHRM laat dat criterium als zodanig al zien dat de Bulgaarse wetgeving onvoldoende beschermt tegen huiselijk geweld. Daarnaast is er een patroon in de Bulgaarse reacties zichtbaar waaruit blijkt dat er sprake is van een institutioneel tekortschieten. Ook zonder dat A.E. aantoont dat de overheid haar bijzonder heeft benadeeld of gediscrimineerd, kan het EHRM daarom een schending van art. 3 en 14 EVRM aannemen.

Politseyski organ pri 02 RU SDVR, HvJ EU 25 mei 2023, zaak C-608/21

In een Bulgaars detentiebevel is geen informatie opgenomen over de precieze gronden voor detentie. Het HvJ benadrukt dat iedereen die wordt aangehouden of gedetineerd onverwijld moet worden geïnformeerd over de redenen daarvoor, al kan dat in een ander document gebeuren dan het eigenlijke aanhoudings-/detentiebevel. De gegeven redenen moeten alle informatie bevatten die iemand nodig heeft om de rechtmatigheid van aanhouding of detentie effectief te kunnen aanvechten, in ieder geval de relevante feiten, de aard van de betrokkenheid en de voorlopige juridische kwalificatie. Die informatie moet ook worden gegeven als iemand nog niet in staat van beschuldiging is gesteld.

Burando Holding B.V. en Port Invest B.V. t. Nederland, EHRM 16 mei 2023, nrs. 3124/16 en 3205/16

Een onderneming is mogelijk betrokken geweest bij het lozen van vervuild afvalwater. In verband met het onderzoek daarnaar zijn gegevens onderschept, waarbij is gebleken dat de onderneming zich ook schuldig zou maken aan verboden prijsafspraken. Met instemming van het Openbaar Ministerie is de relevante informatie daarop doorgegeven aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit. Het EHRM oordeelt dat de wettelijke grondslag voor deze doorgifte duidelijk en voorspelbaar is en dat de doorgifte met voldoende waarborgen is omkleed. Er waren relevante en voldoende redenen voor de doorgifte en er was toereikende rechtsbescherming. Er is daarom geen strijd met art. 8 of 13 EVRM.

Chkhartishvili t. Georgië, EHRM 11 mei 2023, nr. 31349/20

Tijdens een demonstratie over kiesrechthervormingen heeft Chkhartishvili bonen naar de politie gegooid, waarbij hij riep dat bonen vroeger slavenvoedsel waren. Hij is daarop opgepakt en voor een rechter gebracht. In de rechtszaal ging Chkhartishvili zo tekeer dat hij – na een waarschuwing – de rechtszaal uit werd gezet. Hij werd veroordeeld tot acht dagen administratieve hechtenis. Het EHRM oordeelt dat art. 6 EVRM in deze omstandigheden niet is geschonden doordat klager niet zelf bij de zitting was. De beperking van de demonstratievrijheid was daarentegen disproportioneel en daarom in strijd met art. 11 EVRM.

Ghadamian t. Zwitserland, EHRM 9 mei 2023, nr. 21768/19

Een 83-jarige man van Iranese afkomst woont sinds 1969 in Zwitserland. Na een aantal strafrechtelijke vergrijpen is in 2002 een uitzettingsbevel tegen hem uitgevaardigd, maar hij heeft Zwitserland nooit verlaten. Later heeft hij een nieuwe verblijfsvergunning aangevraagd, maar die werd geweigerd en het oorspronkelijke uitzettingsbevel bleef in stand. Gelet op alle feiten en omstandigheden, zoals de binding met Zwitserland, de verwachte moeizame integratie in Iran en het relatief geringe belang van Zwitserland bij bescherming van de openbare orde, oordeelt het EHRM dat uitzetting van klager in strijd zou komen met art. 8 EVRM.

Horion t. België, EHRM 9 mei 2023, nr. 37928/20

Horion is in 1981 tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. In 2017 heeft een deskundigenpanel zich gebogen over de vraag of hij vervroegd zou kunnen worden vrijgelaten. Dat zou alleen kunnen als Horion in een forensisch psychiatrische unit zou worden begeleid naar zijn re-integratie in de samenleving. Horion verzocht daarbij verschillende units om toelating, maar geen van hen had ruimte, ook omdat er geen subsidie wordt gegeven voor behandeling van veroordeelden. Die situatie duurt inmiddels vijf jaar. Het EHRM oordeelt dat er daarmee geen reëel vooruitzicht van vrijlating heeft bestaan, in strijd met art. 3 EVRM.

Jehovah’s Witnesses t. Finland, EHRM 9 mei 2023, nr. 31172/19

In Finland is aan de Jehova’s Getuigen de verplichting opgelegd om bij huis-aan-huisbezoeken de bewoner te vragen om toestemming voor het maken van aantekeningen waarbij persoonsgegevens worden vermeld. Het HvJ EU heeft in een prejudiciële uitspraak uit 2018 bevestigd dat het toestemmingsvereiste ook in dit soort gevallen geldt. Het EHRM bevestigt dit nu en oordeelt dat het moeten verzoeken om toestemming niet in strijd komt met de godsdienstvrijheid. Zeker nu het vragen om toestemming niet heel belastend is, is de kern van de religieuze vrijheid niet geraakt en is art. 9 EVRM dus niet geschonden.