Sytnyk t. Oekraïne, EHRM 24 april 2025, nr. 16497/20

De directeur van het Oekraïense anticorruptiebureau NABU is in 2019 zelf vervolgd op verdenking van niet-integer gedrag. Hoewel de directeur veel aanwijzingen had dat de vervolging was ingegeven door persoonlijke belangen van een getuige en door de wens tot vergelding voor eerdere NABU-onderzoeken, is hij toch veroordeeld. Het EHRM acht de lezing van de directeur aannemelijk en oordeelt dat hij een oneerlijk proces heeft gekregen dat bovendien primair tot doel had om hem in diskrediet te brengen. Daardoor zijn art. 6, 8 en 18 EVRM geschonden.

Tergek t. Turkije, EHRM 29 april 2025, nr. 39631/20

In Turkije mogen gevangenen niet via de post geprint of gekopieerd materiaal ontvangen. Het EHRM overweegt dat een dergelijke regel inbreuk maakt op het recht om informatie te ontvangen. De rechtvaardiging ervoor is gelegen in de onmogelijkheid voor het gevangenispersoneel om al dit materiaal door te nemen op de aanwezigheid van onoirbare of gevaarlijke informatie. Dat is anders voor tijdschriften of boeken, waar al een zekere toets voorafgaand aan publicatie plaatsvindt. Nu gevangenen tot op zekere hoogte wel toegang hebben tot gepubliceerd materiaal, acht het Hof de beperking niet disproportioneel en daarmee verenigbaar met art. 10 EVRM.

Backović t. Servië (nr. 2), EHRM 8 april 2025, nr. 47600/17

In processtukken in hoger beroep heeft Backović de rechters in eerste aanleg stevig aangevallen. Zo kwalificeerde hij de uitspraak als ‘supreme nonsense’, en zei hij dat, of de uitspraak nu was gedaan uit kwaadaardigheid of onbenul, die in ieder geval onverenigbaar was met de professionaliteit van de rechterlijke macht. Voor deze uitlatingen heeft hij een boete opgelegd gekregen. Het EHRM acht dat niet onredelijk gelet op de gebruikte bewoordingen en de aantasting van de rechterlijke professionaliteit die daaruit blijkt. Art. 10 EVRM is door de boeteoplegging dan ook niet geschonden.

Europees parket (Contrôle juridictionnel des actes de procédure), HvJ EU 8 april 2025, zaak C-292/23

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) kan in bepaalde gevallen zelf onderzoeksmaatregelen nemen, zoals het oproepen van getuigen. De nationale rechter moet die maatregelen volgens de relevante verordening kunnen toetsen als ze ertoe kunnen leiden dat de rechtspositie van de mensen die tegen deze handelingen willen opkomen wordt gewijzigd. Het HvJ EU oordeelt dat de nationale rechter via een concreet en specifiek onderzoek moet nagaan of dit het geval is. Dat kan in de reguliere strafprocedure, maar als er naar nationaal recht in dit soort gevallen een rechtstreeks beroep mogelijk is, moet dat ook openstaan tegen beslissingen van het EOM.

Green t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 8 april 2025, nr. 22077/19

De Britse zakenman Green heeft ‘non-disclosure agreements’ gesloten over (seksuele) intimidatie. The Telegraph wilde hierover een artikel publiceren, maar Green heeft dat via de rechter tegengehouden. Hogerhuislid Lord Haine heeft vervolgens in een parlementaire speech alsnog de kwestie openbaar gemaakt, zonder dat Green daar iets tegen kon doen. Het EHRM oordeelt dat het aan het parlement is om regels over parlementaire immuniteit te stellen. Het uitzonderen van bepaalde categorieën uitlatingen – zoals kwesties die onder een voorlopige voorziening vallen – is in Europa ongebruikelijk. Slotsom is dat er geen positieve verplichting is onder art. 8 EVRM om de parlementaire immuniteit te doorbreken.