Europees Hof voor de Rechten van de Mens 16 januari 2020, nr. 31295/11, ECLI:CE:ECHR:2020:0116JUD003129511 (Krzysztof Wojtyczek (President), Pejchal, Harutyunyan, Pastor Vilanova, Koskelo, Eicke, Ilievski)

Een deel van een strafzaak over identiteitsfraude en moord heeft ‘in camera’ plaatsgevonden vanwege de nationale veiligheid en de noodzaak bepaald bewijsmateriaal vertrouwelijk te houden. Het EHRM oordeelt dat daarvoor in deze zaak voldoende redenen bestonden en dat de nationale rechter zorgvuldig het belang van openbaarheid en een eerlijk proces heeft afgewogen tegen het belang van de nationale veiligheid, zodat de beperking van de openbaarheid van de zitting niet in strijd komt met art. 6 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 3 december 2019 (ontv.), nr. 19338/18, ECLI:CE:ECHR:2019:1203DEC001933818 (Pinto de Albuquerque (President), Keller, Elósegui)

Het voortzetten van detentie in een psychiatrische inrichting wegens gevaar voor de samenleving is verenigbaar met art. 5 lid 1 EVRM. De detentie-inrichting was geschikt voor psychiatrische delinquenten en er is voldoende aanbod geweest van therapie. De voortzetting van de detentie is evenmin in strijd met het verbod van onmenselijke en vernederende bestraffing van art. 3 EVRM, nu regelmatige herbeoordeling mogelijk is en de psychiatrische detentie dus niet neerkomt op een de jure en de facto onverkortbare levenslange gevangenisstraf

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 17 december 2019 (ontv.), nr. 68957/16, ECLI:CE:ECHR:2019:1217DEC006895716 (Wojtyczek (President), Pastor Vilanova, Koskelo)

Het weigeren van een paspoort aan iemand omdat hij zijn alimentatieverplichtingen niet nakomt, waardoor hij niet naar China kan reizen, vormt een gerechtvaardigde inbreuk op het recht om het eigen land te mogen verlaten.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 3 december 2019 (ontv.besl.), nr. 48104/14, ECLI:CE:ECHR:2019:1203DEC004810414 (Mits (President), Potocki, Hüseynov)

Een vreemdeling waarvan het asielverzoek in 2012 is afgewezen heeft niet kunnen aantonen dat zij daarna gehoor heeft kunnen geven aan het bevel om het land te verlaten. Het Hof acht dit een relevante factor in de beoordeling van de vraag of haar ten onrechte geen fatsoenlijke huisvestiging is aangeboden. Ook verder is een onmenselijke en vernederende behandeling in de omstandigheden van het geval niet aangetoond, zodat de klacht onder art. 3 EVRM kennelijk ongegrond is.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nrs. 51111/07 en 42757/07, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD005111107 (Lemmens (President), Serghides, Keller, Dedov, Elósegui, Felici, Wennerström)

Klagers zijn twee Russische zakenmannen die waren verbonden aan olie-imperium Yukos. Zij zijn eerder strafrechtelijk veroordeeld vanwege onder meer belastingontduiking. In 2009 zijn zij opnieuw vervolgd vanwege andere feiten (verduistering, witwassen). Het EHRM stelt een groot aantal schendingen vast van het recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM) en dat op respect voor het gezinsleven (art. 8 EVRM). De toepassing van de relevante strafbepalingen op de onderhavige feiten vergde bovendien een extensieve, onvoorzienbare interpretatie, in strijd met art. 7 EVRM. Het Hof neemt niet aan dat de procedures politiek waren gemotiveerd in strijd met art. 18 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nr. 30878/16, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD003087816 (Lemmens (President), Serghides, Pinto de Albuquerque, Keller, Poláčková, Felici, Schembri Orland)

Na de dood van zes studenten die aan een ontgroeningsactiviteit deelnamen op het strand en daar gegrepen werden door een grote golf, is voldoende snel onderzoek ingesteld, maar is op een aantal punten verzuimd passende maatregelen te nemen om bewijs te vergaren en veilig te stellen. Schending van het procedurele aspect van art. 2 EVRM. Bij ontgroeningsactiviteiten op universiteiten gaat het om een horizontale rechtsverhouding, waarbij de taak van de staat om het leven van mensen te beschermen vooral tot uitdrukking komt in de plicht om een deugdelijk wettelijk kader te creëren. Dat bestond in dit geval bijvoorbeeld in de vorm van tuchtrechtelijke regels rondom ontgroeningen. De staat is wat dan ook niet tekortgeschoten in zijn materiële verplichtingen onder art. 2 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nr. 75953/16, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD007595316 (Kjølbro (President), Motoc, Lubarda, Ranzoni, Ravarani, Schukking, Paczolay)

Klager is een Irakees staatsburger die zich in Roemenië schuldig heeft gemaakt aan mensenhandel en nu naar Irak dreigt te worden uitgezet. In het individuele geval is onvoldoende aangetoond dat hij daar zodanige risico’s loopt dat uitzetting in strijd zou zijn met art. 2 en 3 EVRM. Het ontbreken van schorsende werking bij de relevante rechtsmiddelen levert wel een schending op van art. 13 EVRM. De klachten over verbreking van zijn gezinsleven (art. 8 EVRM) en een oneerlijk proces door het niet kunnen horen van een getuige (art. 6 EVRM) zijn kennelijk ongegrond.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 16 januari 2020, nr. 59347/11, ECLI:CE:ECHR:2020:0116JUD005934711 (Wojtyczek (President), Pejchal, Harutyunyan, Pastor Vilanova, Eicke, Ilievski, Sabato)

Het EHRM oordeelt dat de strafrechtelijke veroordeling van Italiaanse journalisten wegens smaad een schending van de vrijheid van meningsuiting oplevert. Het betrof hier een onderwerp van algemeen belang, namelijk de moord op een journalist. De journalisten kunnen niet verantwoordelijk worden gehouden voor de uitingen van een geïnterviewde politieman en daarnaast hadden zij veel feitelijk materiaal aangeleverd ter ondersteuning.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nrs. 78042/16 en 66158/14, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD007804216 (Lemmens (President), Serghides, Pinto de Albuquerque, Dedov, Elósegui, Wennerström, Schembri Orland)

Naar Russisch recht is het niet mogelijk om een rechter aansprakelijk te stellen voor schade die is geleden door het onrechtmatig verspreiden van persoonsgegevens, tenzij de rechter daarvoor ook al strafrechtelijk verantwoordelijk is gehouden. Dit betekent dat er geen ‘recht’ is in de zin van art. 6 EVRM en dat deze bepaling niet van toepassing is. Wel vormt de beperking van de aansprakelijkheid een schending van art. 13 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nr. 41288/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD004128815 (Spano (President), Bošnjak, Kūris, Jelić, Bårdsen, Pavli, Yüksel)

Op een Facebookpost met een foto waarop de klagers, beiden man, elkaar kusten, is een storm aan negatieve en homofobe reacties gekomen. Naar aanleiding van aangifte van discriminatie is besloten geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen, onder meer omdat klagers met hun ‘excentrieke’ gedrag de reacties zelf hadden uitgelokt. Het Hof acht deze redengeving discriminerend en oordeelt dat het niet-optreden van de autoriteiten in strijd is met art. 8 jo. 14 EVRM. Daarnaast vormt de discriminerende weigering om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen een schending van het recht op toegang tot een effectief rechtsmiddel (art. 13 EVRM).