Le Mailloux t. Frankrijk, EHRM 5 november 2020 (ontv.besl.), nr. 18108/20

Klager heeft zich in Frankrijk gevoegd in een procedure die anderen hebben aangespannen vanwege het beweerdelijke tekortschieten van de overheidsmaatregelen tegen de coronapandemie. Volgens klager raken de tekortkomingen hem nog extra omdat hij een ernstige aandoening heeft. Het EHRM benadrukt dat het geen klachten kan behandelen die als actio popularis worden aangemerkt. Klager heeft onvoldoende aangetoond dat de tekortkomingen zijn persoon en gezondheid in heel bijzondere mate raken. Deze klacht is daarom niet-ontvankelijk ratione personae.

M.L. t. Noorwegen, EHRM 22 december 2020, nr. 64639/16

Een kind is vanaf de geboorte gescheiden van haar moeder, vanwege zorgen over de geestelijke gezondheid van de laatste. Het kind is in een pleeggezin geplaatst en later is de moeder de ouderlijke macht ontnomen en is het kind door de pleegouders geadopteerd. Het EHRM overweegt dat de Noorse autoriteiten te weinig hebben gedaan om een band tussen moeder en kind te laten ontstaan, terwijl ze de beslissing tot adoptie vervolgens wel op het ontbreken van die band hebben gebaseerd. Gelet daarop is art. 8 EVRM in de onderhavige zaak volgens het Hof geschonden.

Guđmundur Andri Ástráđsson t. IJsland, EHRM (GK) 1 december 2020, nr. 26374/18

In de benoemingsprocedure van rechters voor een nieuw ingesteld rechtscollege is sprake geweest van onregelmatigheden. Een Kamer van het EHRM heeft in 2019 geconcludeerd dat de nationale procedureregels flagrant waren geschonden, in strijd met art. 6 lid 1 EVRM. De Grote Kamer definieert nu een nieuwe, uit drie stappen bestaande test om te kunnen bepalen of het recht op een ‘bij wet ingesteld gerecht’ is geschonden. Daarbij staat onder meer centraal of essentiële rechtsstatelijke waarden door de onregelmatigheden zijn geraakt. Dit was in de IJslandse procedure het geval, zodat de Grote Kamer het Kameroordeel bevestigt.

M.M. t. Zwitserland, EHRM 8 december 2020, nr. 59006/18

M.M. is een in Zwitserland geboren man van Spaanse afkomst. Nadat hij in 2018 is veroordeeld vanwege een zedendelict met een minderjarige, wordt besloten dat hij voor een periode van vijf jaar naar Spanje moet worden uitgezet. Het EHRM acht deze beslissing te billijken, ook al heeft klager zijn hele leven in Zwitserland gewoond. De nationale rechter heeft veel aandacht besteed aan de aard en ernst van het vergrijp, de recidivekans en de gebrekkige integratie in Zwitserland, en is tot een zorgvuldige afweging gekomen. Geen schending art. 8 EVRM.

Mile Novaković t. Kroatië, EHRM 17 december 2020, nr. 73544/14

Een Kroatische docent van Servische afkomst gaf in het Servisch les op een school op grondgebied dat na de Joegoslavische oorlogen in de jaren ‘90 aan Kroatië is toegevoegd. Uiteindelijk werd hij ontslagen omdat hij niet in het Kroatisch doceerde en hij vanwege zijn leeftijd (toen 55) niet in staat werd geacht om dat alsnog te leren. Het EHRM oordeelt dat een ontslag wegens taalbeheersing en leeftijd direct raakt aan het privéleven, zodat art. 8 EVRM van toepassing is. Zeker nu er discussie was over de onderwijstaal en alternatieven niet goed zijn overwogen, acht het Hof deze bepaling geschonden.

National Movement Ekoglasnost t. Bulgarije, EHRM 15 december 2020, nr. 31678/17

In een procedure is een ngo veroordeeld tot betaling van de proceskosten, inclusief de advocatenkosten van de wederpartij. Volgens de ngo is het te betalen bedrag daarbij zo hoog dat het eigendomsrecht is geschonden. Het EHRM overweegt dat de nationale wetgeving de rechter op zichzelf ruimte biedt om rekening te houden met concrete omstandigheden, maar dat dat in dit geval niet voldoende is gebeurd. De advocatenkosten waren veel hoger dan gemiddeld, terwijl de rechtvaardiging daarvoor is niet onderzocht. Schending art. 1 EP EVRM.

L & P, HvJ EU (GK) 17 december 2020, gev. zaken C-354/20 PPU en C-412/20 PPU

Nationale rechterlijke instanties moeten gevolg geven aan verzoeken tot uitlevering of overlevering die afkomstig zijn uit Polen. Het feit dat er structurele en fundamentele gebreken lijken te kleven wat betreft de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in deze staat maakt dat niet anders. Een weigering tot uitlevering of overlevering is alleen op zijn plaats als de uitvoerende rechterlijke autoriteit concreet en nauwkeurig is nagegaan in hoeverre die gebreken gevolgen kunnen hebben voor de persoonlijke situatie van de betrokkene en als is gebleken dat er een reëel gevaar is dat de gebreken de behandeling van het individuele geval kunnen beïnvloeden.

Papachela en Amazon S.A. t. Griekenland, EHRM 3 december 2020, nr. 12929/18

In 2016 is een hotel in Athene gekraakt. Aan een rechterlijk bevel om de krakers uit te zetten hebben de autoriteiten geen gehoor gegeven. Intussen liepen de rekeningen voor energie- en waterverbruik op, net als de belastingkosten voor de eigenares. Nu zij die kosten niet kon voldoen, werd in 2018 besloten beslag te leggen op haar woning. Het EHRM constateert dat de verschillende overheden hier volledig stil hebben gezeten en ook niet hebben gereageerd op verzoeken van klaagster tot het treffen van een regeling. Daardoor heeft de staat in strijd gehandeld met het door art. 1 EP EVRM beschermde eigendomsrecht.

Pişkin t. Turkije, EHRM 15 december 2020, nr. 33399/18

Na de mislukte couppoging in 2016 in Turkije is klager – die werkte bij een ontwikkelingsagentschap – ontslagen vanwege vermeende banden met illegale structuren. Het Hof neemt aan dat de nationale procedure daarover over burgerlijke rechten en verplichtingen ging. Hoewel er een noodtoestand was en het ontslagbesluit daardoor wat sneller kon worden genomen, had er wel een volwaardige rechterlijke toetsing moeten plaatsvinden. In strijd met art. 6 EVRM was die al te oppervlakkig. Op vergelijkbare gronden stelt het Hof vast dat het ontslag en de daardoor veroorzaakte schade klagers recht op privéleven hebben geschonden (art. 8 EVRM).

Sellami t. Frankrijk, EHRM 17 december 2020, nr. 61470/15

In het dagblad ‘Le Parisien’ publiceerde een journalist een groot stuk over een serie verkrachtingen, waarbij ook een gelekte compositietekening van de verdachte werd afgedrukt. De politie had die tekening bewust niet vrijgegeven, omdat onduidelijk was of die wel op de verdachte leek; dat bleek later niet het geval. De publicatie hinderde het onderzoek, reden waarom de journalist strafrechtelijk werd veroordeeld tot een boete wegens schending van het onderzoeksgeheim. Onder meer vanwege de sensatiezucht van de journalist, diens onzorgvuldige handelen en het belang van bescherming van het onderzoek acht het EHRM deze veroordeling niet in strijd met art. 10 EVRM.