Gumenyuk e.a. t. Oekraïne, EHRM 22 juli 2021, nr. 11423/19

Bij een hervorming van de Oekraïense rechterlijke macht zijn alle raadsheren van de Hoge Raad van hun functies ontheven en moesten zij solliciteren naar hun eigen functies. Na een succesvol beroep bij het Constitutionele Hof zijn de raadsheren (nog) niet teruggeplaatst in hun oude functies. Het EHRM overweegt dat art. 6 lid 1 EVRM van toepassing is. De mogelijkheid van een collectieve procedure bij het Constitutionele Hof neemt niet weg dat ook individuele procedures mogelijk hadden moeten zijn. Strijd met art. 6 EVRM. Daarnaast acht het Hof, gebaseerd op het oordeel van het Constitutionele Hof, art. 8 EVRM geschonden.

M.D. en A.D. t. Frankrijk, EHRM 22 juli 2021, nr. 57035/18

Een moeder met een vier maanden oude baby is tot tweemaal toe in een – niet op jonge kinderen aangepast – Frans centrum voor vreemdelingenbewaring geplaatst. Volgens het EHRM was deze plaatsing voor de baby in strijd met art. 3 EVRM; gelet op de nauwe emotionele en fysieke banden tussen de moeder en haar kind geldt die conclusie ook voor de moeder. Daarnaast is art. 5 EVRM geschonden omdat zowel de administratieve autoriteiten als de nationale rechter onvoldoende hebben onderzocht of er minder vergaande alternatieven van administratieve detentie mogelijk waren.

Polat t. Oostenrijk, EHRM 20 juli 2021, nr. 12886/16

In Oostenrijk is een post-mortemonderzoek uitgevoerd op een te vroeg geboren kindje met een zeldzame aandoening, tegen de wens van de ouders. Daarbij zijn ook de organen van het kindje weggenomen – zonder dat de ouders dat wisten – waardoor het kindje niet met de door de ouders gewenste islamitische rituelen kon worden begraven. Het EHRM acht de autopsieregeling voor medisch onderzoek redelijk, maar oordeelt dat in dit geval toch een afweging had moeten worden gemaakt tegen de belangen van de ouders. Het onthouden van informatie over de organen acht het laakbaar en in strijd met art. 8 EVRM.

Polgar t. Roemenië, EHRM 20 juli 2021, nr. 39412/19

In een post-pilotuitspraak oordeelt het EHRM dat een compensatoir rechtsmiddel dat het mogelijk maakt om bij slechte gevangenisomstandigheden achteraf een materiële schadevergoeding te krijgen vooralsnog voldoende effectief en redelijk lijkt. In casu stelt het Hof echter vast dat niet alle relevante perioden van detentie op nationaal niveau zijn beoordeeld en wordt de toegekende schadevergoeding onvoldoende geacht. Waar het gaat om preventie van gevangenisoverbevolking merkt het Hof op dat een aanvankelijk dalende trend in de bezetting weer is gekeerd. Dat maakt dat het Hof oproept tot het nemen van nadere maatregelen om de gevangenisbezetting te verminderen, omdat preventieve rechtsmiddelen om betere omstandigheden af te dwingen anders niet effectief zullen zijn.

Reczkowicz t. Polen, EHRM 22 juli 2021, nr. 43447/19

Het EHRM onderzoekt of de Tuchtkamer van de Poolse Hoge Raad beschouwd kan worden als een ‘bij wet ingesteld gerecht’ in de zin van art. 6 lid 1 EVRM. In het licht van een uitspraak van de Poolse Hoge Raad, die volgt op een prejudiciële uitspraak van het HvJ EU, concludeert het dat de Poolse Raad voor de Rechtspraak manifest in strijd met nationaal recht is ingericht. Nu deze Raad een bepalende rol speelt bij de benoeming van de leden van de Tuchtkamer, is de kern van het recht op een bij wet ingesteld gerecht aangetast.

SIC – Sociedade Independente de Communicao t. Portugal, EHRM 27 juli 2021, nr. 29856/13

Een belangrijke Portugese televisiezender heeft in 2013 bericht over een pedofilienetwerk dat zou zijn ontdekt op de Azoren. Daarbij werd ook gesuggereerd dat R.R. was betrokken, een hoge politicus op de Azoren, die daarop vanwege de geruchten aftrad. Ten onrechte werd ook bericht dat R.R. zou zijn gearresteerd, maar dat bericht werd later geratificeerd. Vanwege de aangedane reputatieschade moest de televisiezender een schadevergoeding van bijna 146.000 euro betalen. Hoewel het EHRM erkent dat er reden kon zijn voor een schadevergoeding, acht het dit bedrag disproportioneel hoog en daarmee strijdig met art. 10 EVRM.

X. t. Nederland, EHRM 27 juli 2021, nr. 72631/17

In eerste aanleg is X veroordeeld wegens herhaaldelijke winkeldiefstallen. Zij is in hoger beroep gegaan en wilde bij de zitting aanwezig zijn, maar werk in het buitenland verhinderde dat. Een eerste uitstelverzoek werd toegewezen, maar een tweede werd afgewezen vanwege het belang van een vlot en effectief procesverloop. Het EHRM oordeelt dat dit procedurele belang ten onrechte zwaarder heeft gewogen dan het belang van X, voor wie de aanwezigheid ter zitting heel belangrijk was. Dit levert een schending van art. 6 lid 3 (c) EVRM op.

A.M. e.a. t. Rusland, EHRM 6 juli 2021, nr. 47220/19

Een transgendervrouw is na een geslachtsveranderende operatie gescheiden van haar oorspronkelijke echtgenote. De laatste heeft vervolgens bij de rechter beëindiging van de omgangsrechten tussen de vrouw en hun kinderen geëist, nu haar genderstatus beschadigend kon zijn voor de kinderen. De nationale rechter stemde daarmee in, zich baserend op wankel deskundigenbewijs. Het EHRM oordeelt dat de nationale rechter het deskundigenbewijs kritischer had moeten bejegenen en dat daarin onvoldoende grond was voor het ontzeggen van de omgangsrechten. Dit levert een schending op van art. 8 en bovendien, vanwege het onderscheid naar genderstatus, van art. 14 EVRM.