Bastys t. Litouwen, EHRM 4 februari 2020, nr. 80749/17, ECLI:CE:ECHR:2020:0204JUD008074917

Klager heeft als parlementslid niet de benodigde ‘security clearance’ gekregen om plaatsvervangend Kamervoorzitter te worden. Volgens hem heeft hij geen toegang gekregen tot een effectief rechtsmiddel om de weigering van de ‘security clearance’ aan te vechten. Het Hof stelt echter vast dat hij wel beroep had kunnen instellen bij de bestuursrechter als hij duidelijker had gevraagd om een expliciete schriftelijke beslissing van de Kamervoorzitter hierover, in plaats van zelf na mondeling verzoek de functie op te geven. Geen schending art. 13 EVRM.

Özer t. Turkije (nr. 3), EHRM 11 februari 2020, nr. 69270/12, ECLI:CE:ECHR:2020:0211JUD006927012

In een zaak tegen Turkije over een veroordeling wegens propaganda voor een terroristische organisatie zet het Hof zijn rechtspraak over deze materie op een rij. In Turkse zaken die spelen voor 2013 oordeelt het soms dat er geen toereikende wettelijke basis was voor een veroordeling. In andere zaken oordeelt het zelf over de redelijkheid van de veroordelingen, terwijl in een derde categorie van zaken het primair nagaat of de nationale rechters de EHRM-criteria goed hebben toegepast. Die laatste lijn kiest het in de onderhavige zaak. Nu van zo’n correcte EVRM-toepassing geen sprake was, is art. 10 EVRM geschonden.

Trajkovski en Chipovski t. Noord-Macedonië, EHRM 13 februari 2020, nrs. 53205/13 en 63320/13, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD005320513

In Noord-Macedonië bestaat er weliswaar enige wettelijke basis voor het afnemen en bewaren van DNA-materiaal bij veroordeelden, maar er is geen bewaartermijn geformuleerd en er zijn ook geen andere criteria gesteld voor de situaties waarin DNA-materiaal wel of niet mag worden afgenomen en/of bewaard. Zeker nu er ook nog sprake is van een gebrek aan rechtsbeschermingsmogelijkheden (bijvoorbeeld de mogelijkheid om een bewaard DNA-profiel te laten verwijderen), is volgens het Hof sprake van strijd met art. 8 EVRM.

Ibrahimov en Mammadov t. Azerbeidzjan, EHRM 13 februari 2020, nrs. 63571/16 en 5 andere, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD006357116

Twee leden van een NGO hebben protestleuzen op een standbeeld gespoten. Zij zijn vervolgens strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld wegens drugsbezit. Het Hof oordeelt dat onvoldoende is gebleken dat hun arrestatie daadwerkelijk op een redelijke verdenking van drugshandel was gebaseerd, zodat dit in strijd is met art. 5 EVRM. Het Hof acht daarnaast art. 18 EVRM geschonden omdat het in de omstandigheden van het geval waarschijnlijk is dat de vervolging door politieke motieven was ingegeven. Om vergelijkbare redenen oordeelt het dat ook de vrijheid van meningsuiting (art. 10 EVRM) is geschonden.

Šeiko t. Litouwen, EHRM 11 februari 2020, nr. 82968/17, ECLI:CE:ECHR:2020:0211JUD008296817

Klaagster is veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding vanwege het psychologisch terroriseren van haar buren. In verband daarmee wordt maandelijks een bedrag van 20-24 euro ingehouden op haar pensioen, dat in totaal zo’n 123 euro omvat. Het Hof ziet hierin een inbreuk op het eigendomsrecht, maar die acht het niet onredelijk. Klaagster heeft het nadeel feitelijk over zichzelf afgeroepen; bovendien waren de omstandigheden in deze zaak niet zodanig dat de last excessief moet worden genoemd, bijvoorbeeld nu zij aparte toelagen ontving voor huisvesting, water een voedsel. Geen schending art. 1 EP EVRM.

Uniwersytet Wrocławski, HvJ EU 4 februari 2020, gev. zaken C-515/17 P en C-561/17 P, ECLI:EU:C:2020:73

In het onderhavige geval had een universiteit in een geschil over een EU-subsidie geprocedeerd bij het Gerecht. Daarbij werd zij niet vertegenwoordigd door een externe advocaat, maar door een oud-werknemer. In die situatie is volgens het HvJ geen sprake van een zodanige band met de opdrachtgever dat er een ongunstige invloed kan zijn op het vermogen van de advocaat om zich te kwijten van zijn taken. Het Gerecht had dus niet mogen oordelen dat de oud-werknemer niet als procesvertegenwoordiger mocht optreden en had de zaak niet op die grond niet-ontvankelijk mogen verklaren.

Bayram t. Turkije, EHRM 4 februari 2020, nr. 7087/12, ECLI:CE:ECHR:2020:0204JUD000708712

Een gevangene met een zware lichamelijke handicap die maakte dat hij in een rolstoel zat, heeft zich gedurende 17 maanden niet zelfstandig in de gevangenis kunnen bewegen; hij was afhankelijk van andere gevangenen om hem de trap tussen twee leefruimten op en af te dragen en voor zijn persoonlijke verzorging. Het Hof constateert conform vaste rechtspraak dat dit een schending oplevert van art. 3 EVRM.

Gaughran t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 13 februari 2020, nr. 45245/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD004524515

In het Verenigd Koninkrijk worden de vingerafdrukken, het DNA-profiel en de politiefoto van veroordeelden oneindig bewaard. Dit vormt een inbreuk op het respect voor de persoonlijke levenssfeer. De margin of appreciation is daarbij smal, ook al omdat er een vrij duidelijke Europese consensus is die pleit tegen oneindige bewaring en het nationale rechtsbeschermingssysteem niet meteen voldoende waarborgen biedt voor een goede belangenafweging. Er is volgens het Hof geen noodzaak gebleken voor het oneindig bewaren van de biometrische gegevens en de foto en is er geen goede afweging gemaakt tussen de betrokken botsende belangen. Schending art. 8 EVRM.

Alexandru Marian Iancu t. Roemenië, EHRM 4 februari 2020, nr. 60858/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0204JUD006085815

Een rechter die betrokken is geweest bij de beoordeling van twee afzonderlijke strafzaken over eenzelfde feitencomplex en met dezelfde verdachte (namelijk klager) heeft zich zonder succes geprobeerd te verschonen. Het EHRM overweegt dat er in de zaak geen omstandigheden waren die objectieve twijfel aan de onpartijdigheid van de rechter konden rechtvaardigen en concludeert dat art. 6 lid 1 EVRM niet is geschonden.

Felloni t. Italië, EHRM 6 februari 2020, nr. 44221/14, ECLI:CE:ECHR:2020:0206JUD004422114

In een strafzaak is in hoger beroep geen rekening gehouden met het feit dat klager geen strafblad had. Zijn cassatieberoep is afgewezen omdat het te zeer op de feiten betrekking had. Het Hof oordeelt echter dat het cassatieberoep wel degelijk een (principiële) juridische vraag betrof. De afwijzing vormt daarom een schending van art. 6 lid 1 EVRM. Het niet-meewegen van de strafbladfactor hoort tot de rechterlijke discretie. De omvang daarvan is onder nieuwe wetgeving beperkt, maar ook onder de oude wetgeving had de rechter tot dezelfde conclusie kunnen komen. Daarom is er geen schending van art. 7 EVRM.