Murat Aksoy t. Turkije, EHRM 13 april 2021, nr. 80/17

Een journalist is in voorlopige hechtenis genomen omdat de Turkse autoriteiten aannamen dat hij betrokken was bij de voorbereiding van de mislukte staatsgreep in 2016. In 2017 is hij daarvoor weliswaar veroordeeld, maar het Turkse constitutionele hof heeft aangenomen dat bij zijn arrestatie en voorarrest zijn vrijheidsrechten en vrijheid van meningsuiting zijn geschonden. Het EHRM is het eens met deze conclusie van het constitutionele hof, maar vindt dat hij een hogere compensatie had moeten krijgen. Met minimale meerderheid besluit het EHRM wel dat de journalist voldoende toegang heeft gekregen tot zijn dossier (art. 5 lid 4 EVRM).

Vavřička e.a. t. Tsjechië (EHRM (GK), nr. 47621/13)

In een zaak over een proces achter gesloten deuren heeft een Kamer van het EHRM eerder geen schending vastgesteld van het EVRM. De klager had een hogere voorziening bij de Grote Kamer gevraagd en die was gehonoreerd. Vlak daarna is de klager overleden en zijn naasten hebben te kennen gegeven dat ze de zaak niet wilden voortzetten. De Grote Kamer doet nu recht aan die wens door de zaak van de rol te schrappen; dat kan ook, nu er geen duidelijk mensenrechtelijk belang zou zijn gediend met voortzetting van de behandeling.

Mik en Jovanović t. Servië, EHRM 23 maart 2021 (schrapping van de rol), nrs. 9291/14 en 63798/14

Het EHRM heeft eerder – in 2013 – schendingen van het EVRM vastgesteld in de zogenaamde ‘missing babies’-affaire, waarbij pasgeboren kinderen overleden werden verklaard en bij hun moeders werden weggehouden, terwijl zij mogelijk in leven zijn gebleven en onrechtmatig zijn geadopteerd door een ander gezin. Het EHRM oordeelde toen dat er een deugdelijk mechanisme moest komen om rechtsherstel te bieden. In de onderhavige beslissing stelt het vast dat dit er met nieuwe wetgeving nu is gekomen, zodat het nog aanhangige vergelijkbare zaken van de rol kan schrappen.

Kuzmina e.a. t. Rusland, EHRM 20 april 2021, nrs. 66152/14 en 8 andere

Het EHRM heeft in veel eerdere zaken over Russische undercoveroperaties jegens mensen die verdacht worden van drugshandel al vastgesteld dat de Russische procedures hiervoor niet voldoen aan de eisen van art. 6 EVRM. In het bijzonder is er een groot risico van uitlokking en bestaan er onvoldoende procedurele waarborgen. Op grond van art. 46 EVRM specifieert het EHRM nu verschillende maatregelen om te komen tot een duidelijke, voorzienbare en zorgvuldige procedure rondom undercoveroperaties.

K.I. t. Frankrijk, EHRM 15 april 2021, nr. 5560/19

Een Russische vluchteling is in Frankrijk veroordeeld vanwege terroristische activiteiten in Syrië. Daarop is zijn vluchtelingenstatus ingetrokken en is hij tot ongewenst vreemdeling verklaard. In lijn met de rechtspraak van het HvJ over ‘het zijn van vluchteling’ – een criterium dat niet wordt beïnvloed door het intrekken van de vluchtelingenstatus – moet hij echter nog steeds als vluchteling worden aangemerkt. Hij kan dan ook alleen rechtmatig worden uitgezet als alsnog een volwaardige analyse van de in Rusland dreigende art. 3 EVRM-risico’s wordt uitgevoerd.

H.A. t. Belgische Staat, HvJ EU 15 april 2021, zaak C-194/19

In een procedure tegen een besluit tot overdracht onder de Dublin III-Verordening kan art. 47 Hv eraan in de weg staan dat een rechter geen rekening houdt met omstandigheden die dateren van na de vaststelling van dat besluit en die beslissend zijn voor de toepassing van die verordening. Dat is onder bepaalde voorwaarden alleen anders als voor deze beoordeling een specifiek rechtsmiddel beschikbaar is.

Gatsalova t. Rusland, EHRM 20 april 2021, nr. 41318/10

Klaagsters echtgenoot is in 2005 overleden tijdens een aanval op ordehandhavers. De autoriteiten hebben zijn lichaam niet teruggegeven aan zijn weduwe, maar hebben besloten de man – tegen de wens van de weduwe in – te cremeren. Het EHRM wijst op zijn eerdere rechtspraak over deze materie, waarin het heeft geoordeeld dat dergelijke besluiten van de overheid in strijd zijn met art. 8 EVRM. In het onderhavige geval komt het tot dezelfde conclusie. Volgens een van de rechters heeft het Hof ten onrechte de klacht over aantasting van de godsdienstvrijheid door het besluit tot crematie niet inhoudelijk behandeld.

F.O. t. Kroatië, EHRM 22 april 2021, nr. 29555/13

Een jongen is op de middelbare school verschillende keren voor idioot en domkop uitgemaakt door zijn wiskundedocent. Daar heeft hij psychische schade aan overgehouden, maar de school heeft weinig tot niets gedaan tegen de beledigingen. Het EHRM is van oordeel dat een dergelijke vorm van verbaal geweld of intimidatie, gelet op de context, binnen het bereik van art. 8 EVRM valt. De staat heeft een zware verantwoordelijkheid om dit soort gedrag op scholen tegen te gaan. In dit geval is onvoldoende gedaan om de jongen tegen de beledigingen te beschermen, zodat art. 8 EVRM is geschonden.

E.G. t. Moldavië, EHRM 13 april 2021, nr. 37882/13

In 2008 is E.G. slachtoffer geworden van groepsverkrachting. De drie daders zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen, maar één van de daders is voortvluchtig. Hem is aanvankelijk in 2012 gratie verleend, al is dat besluit later ingetrokken. Volgens het EHRM is gratieverlening in beginsel niet in overeenstemming met de verplichtingen van staten tot effectieve bescherming van de rechten van een geweldsslachtoffer onder art. 3 en 8 EVRM. Bovendien verplichten deze bepalingen tot inspanningen om een veroordeling bij gewelddadige (zeden)delicten effectief ten uitvoer te leggen. Deze verplichtingen heeft Moldavië in deze zaak geschonden.

Braathens Regional Aviation, HvJ EU 15 april 2021, zaak C-30/19

In het licht van EU-gelijkebehandelingsrichtlijn 2000/43 en art. 47 Hv is het niet toelaatbaar dat een nationale wettelijke regeling het mogelijk maakt dat iemand die verantwoordelijk is voor een discriminatoir handelen een schadevergoeding betaalt aan de benadeelde, zonder de discriminatie te erkennen en zonder nader rechterlijk onderzoek naar de inhoud van de discriminatieklacht. De nationale rechter moet dan de wettelijke regeling buiten toepassing verklaren en zelf recht doen aan de eisen van art. 7 en 15 van de gelijkebehandelingsrichtlijn en art. 47 Hv.