Selygenenko e.a. t. Oekraïne, EHRM 21 oktober 2021, nrs. 24919/16 en 28658/16

Als gevolg van het conflict in Donetsk en de Krim zijn verschillende mensen die oorspronkelijk daar woonden naar andere plekken in Oekraïne verhuisd. Zij zijn daar geregistreerd als ‘internally displaced persons’ en in de wetgeving werd hen ook het recht gegeven deel te nemen aan verkiezingen in hun nieuwe woonplaats. Doordat verzuimd was ook de kieswet aan te passen, werd dit recht hen uiteindelijk echter onthouden. Het EHRM stelt vast dat daardoor sprake is van een ongerechtvaardigd materieel onderscheid ten opzichte van andere mensen die niet in hun geregistreerde woonplaats verblijven, in strijd met art. 1 P12 EVRM.

Vedat Şorlı t. Turkije, EHRM 19 oktober 2021, nr. 42048/19

Een man is veroordeeld tot bijna een jaar gevangenisstraf omdat hij via Facebook twee kritische berichten over de Turkse president had gedeeld. Het EHRM is kritisch over de Turkse wetgeving die het staatshoofd bijzondere bescherming biedt tegen belediging; volgens vaste rechtspraak is dergelijke wetgeving vrijwel steeds in strijd met art. 10 EVRM. Gelet op het mogelijke ‘chilling effect’ van een veroordeling als deze is dat ook in deze zaak het geval. Onder art. 46 EVRM beveelt het EHRM aan om de wetgeving te herzien en in overeenstemming met art. 10 EVRM te brengen.

ZX (Régularisation de l’acte d’accusation), HvJ 21 oktober 2021, zaak C-282/20,

In het kader van een verzoek van een openbaar aanklager om de tenlastelegging in een strafzaak te kunnen wijzigen heeft een Bulgaarse rechter het Hof van Justitie gevraagd wanneer en onder welke voorwaarden dit zou mogen. Het HvJ overweegt dat dit op zichzelf gedurende de hele procedure nog mogelijk is, maar dat de rechten van de verdediging en het recht op een eerlijk proces naar behoren moeten worden beschermd. Met name moet de verdachte tijdig kennis kunnen nemen van de beoogde wijzigingen, zodat hij en zijn advocaat hun verweer doeltreffend kunnen voorbereiden.

Aarrass t. België, EHRM 7 september 2021, nr. 16371/18

Een man met dubbele nationaliteit (Marokkaans en Belgisch) werd in Marokko naar zijn zeggen in slechte gevangenisomstandigheden gedetineerd. Hij verzocht België om consulaire bijstand, wat aanvankelijk werd geweigerd omdat klager ook de Marokkaanse nationaliteit had. Later zijn toch pogingen gedaan om in contact te komen met klager en zijn situatie te verbeteren. De Marokkaanse autoriteiten hebben dit echter verhinderd. Het EHRM oordeelt dat België het nodige heeft gedaan om klagers omstandigheden te verbeteren. Voor zover er al een plicht is onder het EVRM om bijstand te verlenen, is de klacht daarmee in ieder geval kennelijk ongegrond.

Bartolo Parnis e.a. t. Malta, EHRM 7 oktober 2021, nrs. 49378/18 en 3 andere

De huurders van een aantal appartementen zijn na afloop van een 35-jarige huurtermijn in de appartementen blijven wonen. Door wetgeving werd deze situatie aanvankelijk gelegaliseerd. De appartementseigenaren hebben hierover geprocedeerd. Vanwege een schending van het eigendomsrecht zijn zij in het gelijk gesteld en hebben ze compensatie gekregen. Het EHRM acht dit echter een ontoereikend rechtsherstel, nu de huurders nog steeds in de appartementen wonen. Alleen door uitzetting te bevelen had een effectieve remedie geboden kunnen worden in de zin van art. 1 EP en 13 EVRM.

Demokrat Parti t. Turkije, EHRM 7 september 2021, nr. 8372/10

Een politieke partij heeft in 2006 geen subsidie gekregen omdat de bepaling waarop die subsidie was gebaseerd werd ingetrokken. Volgens de partij hebben andere politieke partijen hun subsidie wel behouden. Het EHRM oordeelt na een gevalsvergelijking echter dat zij onder een andere regeling vielen doordat ze meer stemmen en zetels hadden behaald bij de laatste parlementsverkiezingen. Daardoor is er sprake van een ongelijke behandeling van onvergelijkbare gevallen. De klacht is dan ook kennelijk ongegrond.

Djordević t. Frankrijk, EHRM 16 september 2021 (ontv.besl.), nr. 15572/17

Bij zijn veroordeling voor het leiden van een criminele organisatie is een van de twee huizen van klager in beslag genomen als bijkomende straf. Het EHRM wijst erop dat dit in Europa steeds gebruikelijker is als mogelijkheid om georganiseerde criminaliteit te bestrijden. Bij de inbeslagname kan het daarbij ook gaan om zaken die niet direct verband houden met het feit waarvoor iemand is veroordeeld. Nu in deze zaak bovendien een goede nationale proportionaliteitsbeoordeling is uitgevoerd, verklaart het Hof de klachten over schending van het eigendomsrecht en recht op respect voor de woning kennelijk ongegrond.

Łysak t. Polen, EHRM 7 oktober 2021, nr. 1631/16

Bij een groothandel in merkkleding is wegens verdenking van handel in namaak een deel van de handelswaar in beslag genomen. Het strafrechtelijk onderzoek heeft daarna ruim zes jaar geduurd zonder direct resultaat, terwijl de handelswaar nog steeds niet aan de eigenaar is teruggegeven. Het EHRM oordeelt dat de inbeslagname aanvankelijk redelijk was vanuit bewijsperspectief, maar dat er voor het voortduren ervan geen voldoende rechtvaardiging bestaat. Daardoor is het eigendomsrecht van art. 1 EP EVRM geschonden.

Prokurator Generalny zastępowany przez Prokuraturę Krajową, HvJ EU 6 oktober 2021, zaak C-487/19

W.Ż. is een rechter die in 2018 tegen zijn wens is overgeplaatst naar een andere rechterlijke afdeling. Op nationaal niveau is geoordeeld dat hij daar geen bezwaar tegen mocht maken. Het HvJ benadrukt dat ook onvrijwillige overplaatsingsbeslissingen in strijd kunnen komen met het onafhankelijkheidsvereiste en aan hoge eisen van zorgvuldigheid moeten voldoen. De nationale rechter moet in het licht van de door het HvJ eerder geformuleerde vereisten beoordelen of de rechter die oordeelde dat geen bezwaar kon worden ingesteld zelf wel voldoende onafhankelijk is en bij wet is ingesteld.