Facebook Ireland en Schrems, HvJ EU 16 juli 2020, zaak C-311/18

Het HvJ spreekt zich in deze zaak uit over de doorgifte van persoonsgegevens vanuit de EU naar de Verenigde Staten. Voor zover daarop de zogenaamde standaardbepalingen van toepassing zijn, is het primair aan de verwerkingsverantwoordelijke om te zorgen voor een passend niveau van persoonsgegevensbescherming; als dat niet lukt, moet de nationale toezichthouder de doorgifte beëindigen. Bij de doorgifte van persoonsgegevens mag niet worden afgegaan op het privacyschildbesluit van de Europese Commissie: dit besluit is ongeldig wegens strijd met art. 7, 8 en 47 Hv, nu daarin ten onrechte is aangenomen dat de rechtsbescherming en waarborgen in de Verenigde Staten toereikend zijn.

Constantin Film Verleih, HvJ EU 9 juli 2020, zaak C-264/19

Constantin Film Verleih beschikt over exclusieve gebruiksrechten op een aantal films die zijn geüpload op YouTube. In verband daarmee verlangt Constantin Film Verleih van YouTube en Google dat zij haar een reeks gegevens verschaffen over de gebruikers die voor deze uploads verantwoordelijk zijn. Het HvJ concludeert dat inderdaad een aantal gegevens moeten worden overgelegd, maar niet het e-mailadres en telefoonnummer, noch het IP-adres dat is gebruikt om de bestanden te uploaden.

Europese Commissie t. Hongarije, HvJ EU 18 juni 2020, zaak C-78/18

De Europese Commissie is een inbreukprocedure tegen Hongarije gestart in verband met de daar geldende wetgeving die registratie-, kennisgevings- en bekendmakingsverplichtingen oplegt aan stichtingen en verenigingen die direct of indirect buitenlandse steun ontvangen die boven een drempelverdrag uitgaat. Het HvJ acht deze wetgeving stigmatiserend en belemmerend voor het vrije kapitaalverkeer (art. 63 VWEU), zonder dat daar een overtuigende rechtvaardiging voor bestaat. Daarnaast ziet het in de wet schendingen van de verenigingsvrijheid (art. 12 Hv), het recht op privacy (art. 7 Hv) en het recht op persoonsgegevensbescherming (art. 8 lid 1 Hv).

P.N. t. Duitsland, EHRM 11 juni 2020, nr. 74440/17

Klager is aangemerkt als veelpleger met een hoog recidiverisico. Daarom heeft de politie opdracht gegeven om een aantal identificatiegegevens te verzamelen, waaronder vingerafdrukken, palmafdrukken en foto’s. Dat zou het gemakkelijker maken om hem in de toekomst op te sporen bij strafbare feiten. Het EHRM stelt vast dat klager zich in het verleden inderdaad schuldig heeft gemaakt aan veel strafbare feiten en het acht het doel van de gegevensverzameling daarom redelijk en de maatregel proportioneel. Nu in het Duitse recht bovendien veel waarborgen tegen misbruik worden geboden, zoals een korte bewaartermijn en goede rechterlijke controle, is art. 8 EVRM niet geschonden.

P.T. t. Moldavië, EHRM 26 mei 2020, nr. 1122/12

Als blijkt dat iemand wordt uitgezonderd van militaire dienst omdat hij een bepaalde aandoening heeft, zoals HIV-besmetting, dan wordt dat in Moldavië op een formeel certificaat vermeld. Dat certificaat moet bij verschillende gelegenheden worden overgelegd, zoals bij het verkrijgen van een nieuwe ID-kaart. Het Hof stelt vast dat het hier gaat om het openbaar maken van gevoelige persoonlijke informatie, waarvoor de Moldavische regering geen enkele legitieme doelstelling naar voren heeft gebracht. Nu de privacy hierdoor vergaand wordt beperkt, is sprake van een schending van art. 8 EVRM.

Rodina t. Letland, EHRM 14 mei 2020, nrs. 48534/10 en 19532/15

In een krant en tijdens een televisie-uitzending is uitvoerig gerapporteerd over een familiekwestie waarbij klaagster betrokken was. Klaagster had geen toestemming gegeven voor de publicaties en had uitdrukkelijk bezwaar gemaakt tegen het vermelden van haar naam en foto. Volgens het Hof betroffen de publicaties een pure privékwestie en was klaagster geen publiek persoon. Daarnaast hebben de journalisten zich niet gedragen conform de regels voor verantwoordelijke journalistiek. De nationale rechters hebben volgens het Hof in strijd met artikel 8 EVRM de reputatie en het privéleven van klaagster onvoldoende beschermd door de journalisten in de aangespannen rechtszaken in het gelijk te stellen.

Trajkovski en Chipovski t. Noord-Macedonië, EHRM 13 februari 2020, nrs. 53205/13 en 63320/13, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD005320513

In Noord-Macedonië bestaat er weliswaar enige wettelijke basis voor het afnemen en bewaren van DNA-materiaal bij veroordeelden, maar er is geen bewaartermijn geformuleerd en er zijn ook geen andere criteria gesteld voor de situaties waarin DNA-materiaal wel of niet mag worden afgenomen en/of bewaard. Zeker nu er ook nog sprake is van een gebrek aan rechtsbeschermingsmogelijkheden (bijvoorbeeld de mogelijkheid om een bewaard DNA-profiel te laten verwijderen), is volgens het Hof sprake van strijd met art. 8 EVRM.

Gaughran t. Verenigd Koninkrijk, EHRM 13 februari 2020, nr. 45245/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0213JUD004524515

In het Verenigd Koninkrijk worden de vingerafdrukken, het DNA-profiel en de politiefoto van veroordeelden oneindig bewaard. Dit vormt een inbreuk op het respect voor de persoonlijke levenssfeer. De margin of appreciation is daarbij smal, ook al omdat er een vrij duidelijke Europese consensus is die pleit tegen oneindige bewaring en het nationale rechtsbeschermingssysteem niet meteen voldoende waarborgen biedt voor een goede belangenafweging. Er is volgens het Hof geen noodzaak gebleken voor het oneindig bewaren van de biometrische gegevens en de foto en is er geen goede afweging gemaakt tussen de betrokken botsende belangen. Schending art. 8 EVRM.

Breyer t. Duitsland, EHRM 30 januari 2020, nr. 50001/12, ECLI:CE:ECHR:2020:0130JUD005000112

De Duitse Telecommunicatiewet verplicht telecomaanbieders om de identificatiegegevens van hun klanten op te slaan, ook wanneer het gaat om mensen die gebruikmaken van een prepaid SIM-kaart. Dit vormt een inbreuk op het door art. 8 EVRM beschermde recht op informationele zelfbestemming. Deze inbreuk is voldoende bij wet voorzien en de gegevensopslag is een effectief middel om strafbare feiten op te sporen. Door de beperkte aard en omvang van de gegevensopslag is de privacy-inbreuk beperkt. Ook gelet op de geboden procedurele en inhoudelijke waarborgen acht het Hof de maatregel dan ook niet disproportioneel.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nrs. 78042/16 en 66158/14, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD007804216 (Lemmens (President), Serghides, Pinto de Albuquerque, Dedov, Elósegui, Wennerström, Schembri Orland)

Naar Russisch recht is het niet mogelijk om een rechter aansprakelijk te stellen voor schade die is geleden door het onrechtmatig verspreiden van persoonsgegevens, tenzij de rechter daarvoor ook al strafrechtelijk verantwoordelijk is gehouden. Dit betekent dat er geen ‘recht’ is in de zin van art. 6 EVRM en dat deze bepaling niet van toepassing is. Wel vormt de beperking van de aansprakelijkheid een schending van art. 13 EVRM.