Association ACCEPT e.a. t. Roemenië, EHRM 1 juni 2020, nr. 19237/16

Tijdens de vertoning van een film over een gezin van gelijk geslacht door een LGBT-belangenorganisatie is een groep rechtse demonstranten het auditorium binnengedrongen. Zij hebben beledigende leuzen geschreeuwd en voortzetting van de filmvertoning verhinderd. De aanwezige politie heeft volgens het EHRM onvoldoende gedaan om de demonstranten tegen te houden. Meer in het algemeen is de staat tekortgeschoten in de bescherming tegen en het onderzoeken van dit sterk homofoob gemotiveerde gedrag, in strijd met art. 8, 11 en 14 EVRM.

Behar en Gutman t. Bulgarije, EHRM 16 februari 2021, nr. 29335/13

Een bekende Bulgaarse politicus heeft in zijn boeken zeer virulente antisemitische uitspraken gedaan. Verschillende mensen voelden zich hierdoor direct geraakt en hebben op nationaal niveau geprocedeerd over intimidatie en het zaaien van haat jegens Joden. De nationale rechters hebben hun eisen afgewezen. Het EHRM formuleert verschillende factoren die kunnen maken dat publieke uitspraken jegens een etnische of sociale groep binnen het bereik van art. 8 EVRM kunnen vallen. Daarnaast oordeelt het dat de nationale rechters onvoldoende recht hebben gedaan aan het discriminatieverbod van art. 8 jo. 14 EVRM.

Lăcătuş t. Zwitserland, EHRM 19 januari 2021, nr. 14065/15

Respect voor het privéleven. In Zwitserland is het verboden om te bedelen in de openbare ruimte, op straffe van een boete die kan worden omgezet in een vrijheidsstraf. De menselijke waardigheid wordt volgens het EHRM geraakt als iemand niet in staat is om in zijn eigen levensonderhoud te voorzien en moet bedelen om het hoofd te kunnen bieden aan een verder extreem precaire situatie. Gelet op dit zwaarwegende belang acht het Hof een volledig bedelverbod disproportioneel aan het doel van bescherming van openbare orde en veiligheid. Strijd met art. 8 EVRM.

Yunusova en Yunusov t. Azerbeidzjan (nr. 2), EHRM 16 juli 2020, nr. 68817/14

Twee mensenrechtenactivisten uit Azerbeidzjan zijn aangehouden op het vliegveld. Daar zijn zij verschillende uren vastgehouden in verband met een strafrechtelijk onderzoek tegen een derde. Ook zijn hun eigendommen, hun woning en hun kantoor doorzocht en zijn hun banktegoeden bevroren. Het Hof stelt een groot aantal schendingen van het EVRM vast, waaronder van art. 5, 6 lid 2, 8 en 1 EP EVRM. Ook oordeelt het op grond van art. 18 EVRM dat het handelen van de staat in deze zaak vooral was gemotiveerd door de wens om klagers tot zwijgen te brengen en hun het functioneren als mensenrechtenactivist onmogelijk te maken.

Bagirov t. Azerbeidzjan, EHRM 25 juni 2020, nrs. 81024/12 en 28198/15

Klager is een in mensenrechten gespecialiseerde advocaat die tot tweemaal toe tuchtrechtelijk is gestraft voor kritische uitingen die hij heeft gedaan in de rechtszaal en bij de verdediging van een cliënt. De tweede keer is hij uit de balie is gezet. Het EHRM oordeelt dat in beide gevallen sprake was van een schending van de door art. 10 EVRM beschermde meningsuiting. Daarnaast is door het royement art. 8 EVRM geschonden, vanwege de grote repercussies voor het persoonlijk leven van klager en het ontbreken van goede redenen voor deze maatregel.

Ghoumid e.a. t. Frankrijk, EHRM 25 juni 2020, nr. 52273/16

Klagers hadden een dubbele nationaliteit. Geruime tijd nadat zij in 2007 zijn veroordeeld wegens voorbereidingshandelingen voor een terroristische aanslag is hen de Franse nationaliteit ontnomen, nu Frankrijk na de aanslagen in 2015 zich strenger wilde tonen naar terrorismeveroordeelden toe. Het Hof acht deze maatregel niet onredelijk en daarmee niet in strijd met het recht op respect voor het privéleven (art. 8 EVRM). Evenmin ziet het de maatregel tot ontneming van de nationaliteit als een strafrechtelijke sanctie, zodat ook geen sprake was van dubbele bestraffing voor hetzelfde feit.

Mraović t. Kroatië, EHRM 14 mei 2020, nr. 30373/13

Klager is strafrechtelijk vervolgd op verdenking van verkrachting. De zittingen vonden achter gesloten deuren plaats, ook al had het slachtoffer zelf de media opgezocht en een aantal interviews gegeven. Het Hof is van oordeel dat de nationale rechter redelijkerwijs kon oordelen dat een besloten zitting nodig was om de rechten van het slachtoffer te beschermen. Dat wordt niet anders door de media-interviews omdat het slachtoffer daarbij zelf kan bepalen welke informatie zij wil geven, terwijl dat tijdens een zitting niet mogelijk is. Daardoor is er geen schending van artikel 6 EVRM.

Sudita Keita t. Hongarije, EHRM 12 mei 2020, nr. 42321/15

Klager, Somalisch-Nigeriaans van afkomst, is in 2002 in Hongarije gearriveerd. Zijn asielverzoek werd afgewezen, maar hij kon niet worden teruggestuurd naar Somalië vanwege de burgeroorlog daar; Nigeria weigerde zijn nationaliteit te erkennen. Sindsdien heeft hij vrijwel onafgebroken zonder erkende verblijfsstatus in Hongarije verbleven, waardoor hij geen toegang had tot basale voorzieningen. Pas in 2017 werd hij als stateloos geregistreerd en kreeg hij deze toegang wel. Het Hof ziet in de gang van zaken een schending van het door artikel 8 EVRM beschermde recht op respect voor het privéleven van klager.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 14 januari 2020, nr. 41288/15, ECLI:CE:ECHR:2020:0114JUD004128815 (Spano (President), Bošnjak, Kūris, Jelić, Bårdsen, Pavli, Yüksel)

Op een Facebookpost met een foto waarop de klagers, beiden man, elkaar kusten, is een storm aan negatieve en homofobe reacties gekomen. Naar aanleiding van aangifte van discriminatie is besloten geen strafrechtelijk onderzoek in te stellen, onder meer omdat klagers met hun ‘excentrieke’ gedrag de reacties zelf hadden uitgelokt. Het Hof acht deze redengeving discriminerend en oordeelt dat het niet-optreden van de autoriteiten in strijd is met art. 8 jo. 14 EVRM. Daarnaast vormt de discriminerende weigering om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen een schending van het recht op toegang tot een effectief rechtsmiddel (art. 13 EVRM).

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 26 november 2019, nr. 58502/11, ECLI:CE:ECHR:2019:1126JUD005850211 (Serghides (President), Keller, Dedov, Lubarda, Poláčková, Felici, Wennerström)

In Rusland is behandeling van heroïneverslaafden met methadon verboden. Het Hof ziet daarin geen aantasting van het recht op respect voor het privéleven of het verbod van onmenselijke en vernederende behandeling. Rusland mocht gelet op de ruime margin of appreciation aannemen dat de risico’s die zijn verbonden aan deze behandelmethode zwaarder wegen dan de rechten van de klagers. Voor het lijden dat aan het afkicken is verbonden is de staat bovendien niet direct aansprakelijk te houden.