Democracy and Human Rights Resource Centre en Mustafayev t. Azerbeidzjan, EHRM 14 oktober 2021, nrs. 74288/14 en 64568/16

Van een mensenrechten-NGO en de directeur daarvan zijn in 2014 de tegoeden bevroren, onder meer omdat de directeur rechtsbijstandsfinanciering vanuit de Raad van Europa had ontvangen. Daarnaast zijn twee uitreisverboden aan de directeur opgelegd. Het EHRM oordeelt dat er geen wettelijke basis bestond voor de bevriezingsmaatregel en het eerste uitreisverbod; het tweede uitreisverbod was evident disproportioneel. Het EHRM veroordeelt daarnaast de maatregelen onder art. 18 EVRM omdat ze in feite bedoeld zijn om mensenrechtenactivisten en critici te straffen en te ontmoedigen. Het Comité van Ministers moet erop toezien dat de belemmeringen op hun activiteiten worden weggenomen.

Bartolo Parnis e.a. t. Malta, EHRM 7 oktober 2021, nrs. 49378/18 en 3 andere

De huurders van een aantal appartementen zijn na afloop van een 35-jarige huurtermijn in de appartementen blijven wonen. Door wetgeving werd deze situatie aanvankelijk gelegaliseerd. De appartementseigenaren hebben hierover geprocedeerd. Vanwege een schending van het eigendomsrecht zijn zij in het gelijk gesteld en hebben ze compensatie gekregen. Het EHRM acht dit echter een ontoereikend rechtsherstel, nu de huurders nog steeds in de appartementen wonen. Alleen door uitzetting te bevelen had een effectieve remedie geboden kunnen worden in de zin van art. 1 EP en 13 EVRM.

E.H. t. Frankrijk, EHRM 22 juli 2021, nr. 39126/18

Een Marokkaanse staatsburger van Sahrawi-afkomst heeft geprobeerd in Frankrijk asiel aan te vragen, maar zijn asielverzoeken zijn afgewezen omdat zijn asielrelaas te vaag en onbetrouwbaar was. Het EHRM ziet dat Sahrawi-activisten in Marokko bijzondere risico’s voor vervolging lopen, maar is het met de Franse autoriteiten eens dat te weinig bewijs is geleverd om dat risico in het geval van E.H. te onderbouwen. Daarnaast wijst het EHRM op een aantal verbeteringen in de Franse asielprocedure die maken dat deze nu, anders dan in eerdere zaken, voldoet aan de eisen van art. 13 EVRM.

Gumenyuk e.a. t. Oekraïne, EHRM 22 juli 2021, nr. 11423/19

Bij een hervorming van de Oekraïense rechterlijke macht zijn alle raadsheren van de Hoge Raad van hun functies ontheven en moesten zij solliciteren naar hun eigen functies. Na een succesvol beroep bij het Constitutionele Hof zijn de raadsheren (nog) niet teruggeplaatst in hun oude functies. Het EHRM overweegt dat art. 6 lid 1 EVRM van toepassing is. De mogelijkheid van een collectieve procedure bij het Constitutionele Hof neemt niet weg dat ook individuele procedures mogelijk hadden moeten zijn. Strijd met art. 6 EVRM. Daarnaast acht het Hof, gebaseerd op het oordeel van het Constitutionele Hof, art. 8 EVRM geschonden.

Polgar t. Roemenië, EHRM 20 juli 2021, nr. 39412/19

In een post-pilotuitspraak oordeelt het EHRM dat een compensatoir rechtsmiddel dat het mogelijk maakt om bij slechte gevangenisomstandigheden achteraf een materiële schadevergoeding te krijgen vooralsnog voldoende effectief en redelijk lijkt. In casu stelt het Hof echter vast dat niet alle relevante perioden van detentie op nationaal niveau zijn beoordeeld en wordt de toegekende schadevergoeding onvoldoende geacht. Waar het gaat om preventie van gevangenisoverbevolking merkt het Hof op dat een aanvankelijk dalende trend in de bezetting weer is gekeerd. Dat maakt dat het Hof oproept tot het nemen van nadere maatregelen om de gevangenisbezetting te verminderen, omdat preventieve rechtsmiddelen om betere omstandigheden af te dwingen anders niet effectief zullen zijn.

Ali Riza t. Zwitserland, EHRM 13 juli 2021, nr. 74989/11

Een Brits-Turkse voetballer heeft een contractueel conflict met zijn voetbalclub Trabzonspor, dat uiteindelijk via de club wordt voorgelegd aan het Arbitragehof voor de Sport (CAS) in Zwitserland. Dat verklaart zich onbevoegd om over de zaak te oordelen, onder meer omdat er geen internationaal element aan de zaak zou zitten. Het EHRM acht het twijfelachtig of Zwitserland voor dit CAS-oordeel verantwoordelijk kan worden gehouden, maar oordeelt in ieder geval dat dit oordeel niet onredelijk en voldoende uitgebreid gemotiveerd is. Het recht op toegang tot de rechter (art. 6 EVRM) is niet geschonden.

Loquifer t. België, EHRM 20 juli 2021, nrs. 79089/13, 13085/14 en 54534/14

Een voormalige rechter werd benoemd in de Belgische Hoge Raad voor de Justitie (Conseil supérieur de la Justice (CSJ)), maar al snel geschorst vanwege verdenkingen van vervalsing van documenten in haar vorige functie. Na vrijspraak werd de schorsing opgeheven. In dit geval is volgens het EHRM sprake van het vaststellen van burgerlijke rechten door een niet-rechterlijk orgaan, zodat volwaardige rechterlijke toetsing van het schorsingsbesluit nodig was. Die kon niet volledig worden geboden, waardoor het recht op toegang tot de rechter (art. 6 EVRM) is geschonden.

Association Burestop 55 e.a. t. Frankrijk, EHRM 1 juli 2021, nrs. 56176/18 e.a.

Verschillende milieuorganisaties hebben een procedure aangespannen tegen een overheidsorgaan, omdat dat orgaan volgens hen onjuiste en misleidende informatie over de risico’s van de opslag van radioactief afval in diepe aardlagen had gegeven. De vorderingen van één van hen werden door de nationale rechter niet-ontvankelijk verklaard, omdat haar statutaire doel te algemeen was. Het Hof acht dit in strijd met art. 6 EVRM. Volgens het Hof is er geen sprake van een schending van art. 10 EVRM in verband met het recht op toegang tot overheidsinformatie en de verplichting van de overheid om dergelijke informatie te verschaffen.

H.A. t. Belgische Staat, HvJ EU 15 april 2021, zaak C-194/19

In een procedure tegen een besluit tot overdracht onder de Dublin III-Verordening kan art. 47 Hv eraan in de weg staan dat een rechter geen rekening houdt met omstandigheden die dateren van na de vaststelling van dat besluit en die beslissend zijn voor de toepassing van die verordening. Dat is onder bepaalde voorwaarden alleen anders als voor deze beoordeling een specifiek rechtsmiddel beschikbaar is.

Braathens Regional Aviation, HvJ EU 15 april 2021, zaak C-30/19

In het licht van EU-gelijkebehandelingsrichtlijn 2000/43 en art. 47 Hv is het niet toelaatbaar dat een nationale wettelijke regeling het mogelijk maakt dat iemand die verantwoordelijk is voor een discriminatoir handelen een schadevergoeding betaalt aan de benadeelde, zonder de discriminatie te erkennen en zonder nader rechterlijk onderzoek naar de inhoud van de discriminatieklacht. De nationale rechter moet dan de wettelijke regeling buiten toepassing verklaren en zelf recht doen aan de eisen van art. 7 en 15 van de gelijkebehandelingsrichtlijn en art. 47 Hv.