Bakoyanni t. Griekenland, EHRM 20 december 2022, nr. 31012/19

Een minister heeft een tweet geplaatst waarin hij zich heel kritisch uitsprak over een parlementslid. Het parlementslid deed aangifte van laster, maar onder de Griekse Grondwet kan alleen het parlement zelf een strafvervolging jegens een minister initiëren. Nu het parlement dat niet deed, was er voor het parlementslid geen mogelijkheid om de aantasting van haar goede naam via een uitspraak recht te zetten, nu alleen strafrechtelijke uitspraken tegen private individuen worden gepubliceerd. Het EHRM oordeelt dat daardoor het recht op toegang tot de rechter is geschonden.

Gherardi Martiri t. San Marino, EHRM 15 december 2022, nr. 35511/20

Martiri ontdekte in 2009 dat zij slachtoffer was geworden van frauduleuze praktijken van een bank, die zich in de periode tot 2005 afspeelden. Een in 2012 ingediende strafklacht leidde wegens verjaring niet tot vervolging. Een civiele procedure tegen de bank was evenmin succesvol vanwege het faillissement van de bank. Het Hof wijst er echter op dat Martiri ook het nodige te verwijten viel, omdat ze de strafklacht erg laat indiende en heeft nagelaten om de individuele bankmedewerkers aansprakelijk te stellen. De staat heeft haar in ieder geval voldoende procedurele mogelijkheden geboden, dus art. 1 EP EVRM is niet geschonden.

Mnatsakanyan t. Armenië, EHRM 6 december 2022, nr. 2463/12

Een Armeense rechter is uit zijn functie ontheven omdat hij een ongemotiveerd vonnis had gewezen. Tegen deze tuchtsanctie was geen beroep bij een rechter mogelijk. Het Hof benadrukt dat dit soort kwesties niet mag worden uitgesloten van de reguliere gerechtelijke procedures. Art. 6 lid 1 EVRM is dan ook geschonden. Volgens de rechter was het ontslag verder discriminatoir omdat andere rechters – die ook niet motiveerden – niet waren ontslagen. In zijn beoordeling benadrukt het Hof dat de ontslagsanctie disproportioneel was, maar dat een ongelijke behandeling niet kan worden aangetoond. De klacht over art. 1 P12 verklaart het Hof daarom kennelijk ongegrond.

Loste t. Frankrijk, EHRM 3 november 2022, nr. 59227/12

Loste is op vijfjarige leeftijd in een pleeggezin ondergebracht. In strijd met de regels heeft het gezin haar als Jehova’s Getuige opgevoed. Ook heeft Loste’s pleegvader zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik. Loste ontdekte dit pas veel later, toen ze haar dossier kon inzien. Pogingen om de staat aansprakelijk te stellen voor de geleden schade stuitten af op verjaring. Het EHRM oordeelt dat daardoor art. 13 EVRM is geschonden. Daarnaast zijn art. 3 en 9 EVRM geschonden doordat de kinderbeschermingsautoriteiten onvoldoende aandacht hebben gehad voor Loste en de situatie waarin zij zich bevond.

Makovetskyy t. Oekraïne, EHRM 19 mei 2022 (onv.besl.), nr. 50824/21

Omdat Makovetskyy in een supermarkt een mondkapje op weigerde te zetten, in strijd met de geldende coronamaatregelen, kreeg hij een boete opgelegd van omgerekend 4,90 euro. Het EHRM oordeelt dat de zaak op nationaal niveau afdoende ten gronde is beoordeeld en dat geen sprake is geweest van willekeur, zodat de klacht over art. 6 EVRM kennelijk ongegrond is. Ook de klacht over art. 7 EVRM verklaart het Hof niet-ontvankelijk, omdat in dit geval geen sprake was van een ‘criminal charge’. Daarvoor was het boetebedrag te laag en de boete was ook niet omzetbaar naar een vrijheidsstraf.

Jansons t. Letland, EHRM 8 september 2022, nr. 1434/14

Jansons huurde een appartement in Riga in een gebouw dat in 2011 werd gekocht door een nieuwe, commerciële eigenaar. Jansons’ huurovereenkomst werd daarop niet verlengd, maar Jansons betwistte de rechtmatigheid hiervan en bleef in het appartement wonen. Daarop heeft de nieuwe eigenaar eigenmachtig, zonder uitzettingsbevel, diverse stappen genomen om hem te dwingen om het appartement te verlaten. Volgens het EHRM hebben daarbij zowel de politie als de deurwaarder in strijd met het nationale recht en het willekeurverbod assistentie verleend, waardoor het recht op respect voor de woning (art. 8 EVRM) is geschonden.

Korporativna Targovska Banka AD t. Bulgarije, EHRM 30 augustus 2022, nrs. 46564/15 en 68140/16

In 2014 is de licentie ingetrokken van een Bulgaarse bank en is de bank geliquideerd. De bank en zijn aandeelhouders hebben geen mogelijkheden gehad om in rechte op te komen tegen de intrekking en hebben maar beperkt aan de insolventieprocedure kunnen deelnemen. Het EHRM acht dat in strijd met de procedurele rechten en het eigendomsrecht (art. 6 lid 1, art. 1 EP EVRM). Op grond van art. 46 EVRM roept het Hof Bulgarije op om de procedurele problemen op te lossen en de zaak te herbeoordelen, al benadrukt het dat dat niet hoeft te leiden tot een andere materiële uitkomst.

A.B. e.a. t. Polen, EHRM 30 juni 2022, nr. 42907/17

Een groepje Tsjetsjeense vluchtelingen heeft in 2017 vergeefs tot 33 keer toe geprobeerd via Belarus Polen binnen te komen. De groep is stelselmatig teruggestuurd naar Belarus, ook al stelden de vluchtelingen asiel te willen aanvragen uit angst voor mishandeling in Tsjetsjenië. Ook een interimmaatregel van het EHRM leidde niet tot toelating. Het EHRM acht het automatische terugsturen in strijd met het refoulementverbod zoals dat voortvloeit uit art. 13 EVRM en met art. 4 P4 EVRM (verbod op groepsgewijze uitzetting). Het handelen in strijd met de interimmaatregel levert een schending op van art. 34 EVRM.

Akkad t. Turkije, EHRM 21 juni 2022, nr. 1557/19

Een Syrische vluchteling in Turkije heeft geprobeerd om naar Griekenland te reizen, maar hij is bij de grens aangehouden. Hij is in hechtenis genomen en uiteindelijk, na een reis van 20 uur met handboeien om, naar het noorden van Syrië uitgezet. Volgens de regering ging de vluchteling vrijwillig terug en had hij een verklaring ondertekend, maar volgens het EHRM is die vrijwilligheid onvoldoende gebleken. De risico’s in Syrië zijn onvoldoende onderzocht, er was geen effectief rechtsmiddel beschikbaar en de hechtenis berustte niet op een geldige wettelijke grondslag. Gelet daarop zijn art. 3, 5 en 13 EVRM geschonden.

Spetsializirana prokuratura (informatie over nationale arrestatiebeslissing), HvJ EU 30 juni 2022, zaak C-105/21

Naar aanleiding van de antwoorden van het HvJ EU op een eerdere reeks prejudiciële vragen over het Europees Aanhoudingsbevel (EAB) heeft een Bulgaarse rechter opnieuw enkele vragen bij het HvJ EU neergelegd. Het HvJ verduidelijkt nu dat het niet nodig is dat een rechter die een EAB uitvaardigt de betrokkene nog voor zijn overlevering op de hoogte stelt van de inhoud van het nationale arrestatiebevel (dat aan het EAB ten grondslag ligt) en van de procedurele mogelijkheden daartegen. Het EAB-mechanisme zelf voorziet al voldoende in bescherming van de door art. 6 en 47 Hv beschermde rechten.