Paketova e.a. t. Bulgarije, EHRM 4 oktober 2022, nrs. 17808/19 en 36972/19

Naar aanleiding van een geweldsincident zijn in een Bulgaarse stad grote protesten losgebarsten jegens de Roma-bevolking. Uit angst zijn zij hun woningen ontvlucht. De vicepremier sprak daarover zijn goedkeuring uit en stelde bovendien dat de Roma-woningen allemaal moesten worden gesloopt. Uiteindelijk konden veel Roma niet terugkeren naar hun woningen. Het EHRM overweegt dat de autoriteiten ernstig kan worden aangerekend dat ze een situatie hebben laten ontstaan en zelfs hebben gestimuleerd waarbij de Roma niet meer in hun woningen konden wonen. Mede gelet op de zeer stigmatiserende uitlatingen van politici zijn art. 8 jo. 14 EVRM geschonden.

Loste t. Frankrijk, EHRM 3 november 2022, nr. 59227/12

Loste is op vijfjarige leeftijd in een pleeggezin ondergebracht. In strijd met de regels heeft het gezin haar als Jehova’s Getuige opgevoed. Ook heeft Loste’s pleegvader zich schuldig gemaakt aan seksueel misbruik. Loste ontdekte dit pas veel later, toen ze haar dossier kon inzien. Pogingen om de staat aansprakelijk te stellen voor de geleden schade stuitten af op verjaring. Het EHRM oordeelt dat daardoor art. 13 EVRM is geschonden. Daarnaast zijn art. 3 en 9 EVRM geschonden doordat de kinderbeschermingsautoriteiten onvoldoende aandacht hebben gehad voor Loste en de situatie waarin zij zich bevond.

S.F.K. t. Rusland, EHRM 11 oktober 2022, nr. 5578/12

Een jonge vrouw raakte zwanger, maar haar ouders waren sterk tegen de zwangerschap gekant. Zij dwongen haar – in het geval van de vader met zware bedreigingen – tot een abortus. De arts in het (openbare) ziekenhuis ging hierin mee en voerde de abortus uit, waarbij hij ook geen goed medisch onderzoek uitvoerde. Het EHRM houdt de staat daarom medeverantwoordelijk voor de gedwongen abortus, waarvan het aanneemt dat die onder zodanige dwang plaatsvond dat art. 3 EVRM is geschonden. Daarnaast is er na de abortus onvoldoende via het strafrecht opgetreden, waardoor de staat ook zijn procedurele positieve verplichtingen niet is nagekomen.

H.F. e.a. t. Frankrijk, EHRM (GK) 14 september 2022, nrs. 24384/19 en 44234/02

Deze zaak gaat over verschillende Franse IS-vrouwen en hun kinderen die in Syrië in een kamp vastzitten. Hun ouders hebben Frankrijk verzocht om hen te repatriëren, maar die verzoeken zijn afgewezen. Het Hof aanvaardt dat Frankrijk, gelet op de bijzondere omstandigheden, verantwoordelijk is voor het ontbreken van een mogelijkheid om terug te keren naar het eigen land. Er is geen recht op repatriëring of diplomatieke bescherming, maar repatriëringsverzoeken moeten wel zorgvuldig worden beoordeeld. Nu er in Frankrijk geen goede procedure en rechtsbescherming bestond voor de behandeling van dergelijke verzoeken, is art. 3 lid 2 P4 EVRM geschonden.

Oganezova t. Armenië, EHRM 17 mei 2022, nrs. 71367/12 en 72961/12

In 2012 is de bar van Oganezova, een bekend lid van de Armeense LGBT-gemeenschap in Armenië, in brand gestoken. Daarna is Oganezova het slachtoffer geworden van tal van vormen van (online en daadwerkelijke) vormen van intimidatie, doodsbedreigingen en hate speech. Uiteindelijk is zij naar Zweden gevlucht. Het EHRM oordeelt dat de combinatie van discriminerende motieven, ondermijning van de menselijke waardigheid en het oproepen van angst, maken dat art. 3 EVRM is geraakt. De autoriteiten zijn op alle punten tekortgeschoten in het onderzoeken van de homofobe motieven; politici hebben de brandstichting zelfs ondersteund. Daardoor is ook art. 14 EVRM geschonden.

Fenech t. Malta, EHRM 1 maart 2022, nr. 19090/20

Fenech heeft vanaf 2019 in voorarrest gezeten, ook in de periode waarin de Covid-19-pandemie opkwam. Hij klaagt enerzijds over de vrijheidsbeperkingen die het gevolg waren van de maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, en anderzijds over het gebrek aan bescherming tegen Covid-19-besmetting. Het EHRM formuleert verschillende positieve verplichtingen om gevangenen te beschermen tegen het coronavirus. De maatregelen moeten effectief zijn, maar ook proportioneel aan het risico en niet excessief belastend. Het EHRM oordeelt dat de in de gevangenis getroffen maatregelen, zoals een lockdown en afstandsregels, redelijk waren en niet in strijd met art. 3 EVRM.

A en B t. Georgië, EHRM 10 februari 2022, nr. 73975/16

Na een periode van escalerend huiselijk geweld heeft D – een politieman – zijn partner C vermoord met zijn dienstwapen. Het EHRM oordeelt dat de politie, ondanks het feit dat het huiselijk geweld bekend was, hier veel te beperkt tegen is opgetreden. Daarbij wijst het erop dat de redenen daarvoor te maken zullen hebben met vooroordelen en genderbias. Ook na het incident is er slecht gereageerd en zijn overwegingen rondom genderdiscriminatie niet in de strafzaak tegen D betrokken. Gelet daarop stelt het Hof schendingen vast van art. 2 EVRM in samenhang met art. 14 EVRM.

Jivan t. Roemenië, EHRM 8 februari 2022, nr. 62250/19

Bij een 85-jarige man is een been geamputeerd. Daarna kon hij nauwelijks nog voor zichzelf zorgen. Nu amputatie in Roemenië als een handicap van middenniveau wordt gekwalificeerd, kwam de man niet in aanmerking voor persoonlijke assistentie. Het EHRM wijst erop dat Roemenië onder het VN Gehandicaptenverdrag de verplichting is aangegaan om de autonomie van mensen met een handicap te beschermen. De nationale autoriteiten hebben dat onvoldoende gedaan door alleen naar de ernst van de handicap zelf te kijken en niet naar de overige omstandigheden. Daardoor heeft de staat niet voldaan aan zijn positieve verplichtingen, in strijd met art. 8 EVRM.

Špadijer t. Montenegro, EHRM 9 november 2021, nr. 31549/18

Een medewerker in een gevangenis is het slachtoffer geworden van tal van incidenten van intimidatie nadat zij als klokkenluider was opgetreden en over het gedrag van een aantal collega’s in de gevangenis had gerapporteerd aan de leiding. Pogingen om bescherming te verkrijgen bij de nationale autoriteiten (politie, rechters) liepen op niets uit. Het EHRM is van oordeel dat de nationale autoriteiten daardoor tekort zijn geschoten in hun positieve verplichtingen en dat zij te weinig rekening hebben gehouden met de context van klokkenluiden. Schending art. 8 EVRM.

A.P. t. Moldavië, EHRM 26 oktober 2021, nr. 41086/12

Een vijfjarige jongen is beweerdelijk seksueel misbruikt door een twaalfjarige jongen. Hij vertelde dat pas vier jaar later aan zijn moeder, die aangifte deed. Ondanks het bestaan van een psychologisch rapport waaruit bleek dat de jongen leed aan verschillende psychische stoornissen die correspondeerden met een geschiedenis van misbruik, stelde de openbaar aanklager geen onderzoek in. Het EHRM acht dat in het licht van art. 3 EVRM onaanvaardbaar, net als het feit dat het slachtoffer tijdens het vooronderzoek geen gespecialiseerde bijstand heeft gekregen door bijvoorbeeld een maatschappelijk werker of een psycholoog.