Europees Hof voor de Rechten van de Mens 19 november 2019, nrs. 75734/12 en 2 andere, ECLI:CE:ECHR:2019:1119JUD007573412 (Lemmens (President), Serghides, Yudkivska, Pinto de Albuquerque, Keller, Dedov, Poláčková)

Bij het voorarrest en de berechting van twee organisatoren van een politieke rally in 2012 op het Bolotnayaplein zijn volgens het Hof diverse EVRM-schendingen begaan. In het bijzonder is te weinig onderzoek gedaan naar de kidnapping van eerste klager in Oekraïne, was diens voorarrest onrechtmatig, was de procedure jegens beide klagers onzorgvuldig, en is het demonstratierecht van tweede klager geschonden. Aangezien eerste klager actief betrokken was bij het ontsporen van de rally en het geweld daarbij, is art. 11 EVRM niet op hem van toepassing.

Europees Hof van de Rechten van de Mens 12 november 2019, nr. 44457/11, ECLI:CE:ECHR:2019:1112JUD004445711

Een deel van de veestapel van klager is geslacht in verband met de veeziekte brucellose. Klager heeft hiervoor geen schadevergoeding ontvangen omdat hij zelf een aantal overtredingen had begaan die tot de uitbraak van de ziekte hadden of konden hebben geleid. Het Hof is van oordeel dat klager hierdoor geen individuele en excessieve last is opgelegd in de zin van art. 1 EP EVRM beschermde eigendomsrecht.

Hof van Justitie van de Europese Unie (GK) 5 november 2019, gev. zaken C‑663/17 P, C‑665/17 P en C‑669/17 P, ECLI:EU:C:2019:923 (Lenaerts (President), Silva de Lapuerta, Prechal, Vilaras, Safjan, Rodin, Bay Larsen, von Danwitz, Toader, Vajda, Biltgen, Jürimäe, Lycourgos)

Het besluit tot intrekking van de vergunning van een kredietinstelling om financiële diensten te verlenen heeft geleid tot een liquidatieprocedure. Daarbij zijn de volmachten tot het voeren van procedures tegen het intrekkingsbesluit overgedragen aan een vereffenaar. Het HvJ oordeelt dat die overdracht de kredietinstelling niet de bevoegdheid ontneemt om zelf beroep in te stellen tegen het intrekkingsbesluit, dit in het licht van het recht op toegang tot een effectief rechtsmiddel. De aandeelhouders van de kredietinstelling worden volgens het HvJ onvoldoende rechtstreeks geraakt door het intrekkingsbesluit; zij kunnen daartegen dan ook niet opkomen.

Hof van Justitie van de Europese Unie (GK) 19 november 2019, gev. zaken C-609/17 en C-610/17, ECLI:EU:C:2019:981

Bij minimumharmonisatie geldt dat wanneer lidstaten vrijwillig uitstijgen boven het in een richtlijn vereiste minimumniveau, het EU-recht en dus ook het Hv EU niet van toepassing zijn.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens (GK) 21 november 2019, nrs. 61411/15 en drie andere, ECLI:CE:ECHR:2019:1121JUD006141115 (Sicilianos (President), Nußberger, Spano, Kjølbro, Turković, Lemmens, Bianku, Karakaş, Vučinić, Potocki, Pejchal, Dedov, Grozev, Mits, Ravarani, Schukking, Paczolay)

Het vasthouden van vluchtelingen in een transitzone op een vliegveld voor de duur van de behandeling van het asielverzoek komt neer op vrijheidsbeneming omdat de vluchtelingen onvrijwillig het territoir zijn binnengekomen, zij de transitzone feitelijk niet kunnen verlaten en de duur van hun verblijf in de transitzone onredelijk lang is. Door het ontbreken van een wettelijke grondslag voor deze detentie, is die in strijd met art. 5 EVRM. Vanwege de slechte omstandigheden in de transitzone is er bovendien sprake van onmenselijke en vernederende behandeling in de zin van art. 3 EVRM.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 12 november 2019 (ontv.), nr. 54893/18

De wettelijke verplichting om kieslijsten voor minimaal 35% te laten bestaan uit vrouwen streeft het legitieme doel na van het bewerkstelligen van gelijke kansen voor mannen en vrouwen voor deelname aan het politieke systeem. Het is gerechtvaardigd om dit af te dwingen met de sanctie van ongeldigverklaring van kieslijsten die niet aan de quotumregeling voldoen.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 31 oktober 2019, nrs. 4762/18 en 6140/18, ECLI:CE:ECHR:2019:1031JUD000476218 (Turković (President), Sicilianos, Pejchal, Harutyunyan, Pastor Vilanova, Eicke, Ilievski)

Als een staat verplicht godsdienstonderwijs aanbiedt op openbare scholen moet daarvoor een ontheffingsmogelijkheid bestaan. Het is niet aanvaardbaar en in strijd met art. 2 Eerste Protocol EVRM als ouders een plechtige verklaring moeten afleggen dat zij niet tot een bepaald geloof behoren om voor een dergelijke ontheffing in aanmerking te komen.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 12 november 2019 (ontv.), nr. 68995/13

De Zwitserse media-autoriteit heeft aan een televisieomroep gezegd dat er maatregelen moeten worden genomen om de evenwichtigheid van een documentaire over botoxgebruik te waarborgen, nu in deze documentaire geen melding was gemaakt van dierproeven. Het EHRM ziet hierin geen inbreuk op de uitingsvrijheid nu er geen concrete repercussies waren van dit oordeel.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 5 december 2019, nr. 13274/08, ECLI:CE:ECHR:2019:1205JUD001327408 (Nußberger (President), Kucsko-Stadlmayer, Yudkivska, O’Leary, Mits, Hüseynov, Chanturia)

Het opleggen van gevangenisstraffen voor een krantenartikel waarin kritische uitspraken zijn gedaan over de islam en de profeet Mohammed is niet proportioneel, in het bijzonder omdat de context van de uitspraken laat zien dat het hier niet ging om pure belediging, maar om een bijdrage aan een debat over de rol van religie in de samenleving.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens 22 oktober 2019, nr. 27703/16, ECLI:CE:ECHR:2019:1022JUD002770316 (Kjølbro (Voorzitter), Vehabović, Lemmens, Ranzoni, Mourou-Vikström, Ravarani, Schukking)

Klager heeft niet kunnen reageren op de conclusie van de Advocaat-Generaal in een procedure over de verlenging van zijn voorlopige hechtenis doordat hij te laat is geïnformeerd over de zittingsdatum. De regering heeft niet weersproken dat de advocaat pas van de zitting op de hoogte werd gesteld nadat die al had plaatsgevonden. Gelet op die omstandigheden is onvoldoende rechtsbescherming geboden, in strijd met art. 5 lid 4 EVRM.