Energyworks Cartagena S.L. t. Spanje, EHRM 26 maart 2024 (ontv.besl.), nr. 75088/17

In Spanje bestaat een subsidieregeling voor bepaalde energiebedrijven. Na een aanpassing ontvangen deze bedrijven nu alleen nog subsidie tot het bedrag van het redelijk te verwachten rendement voor de sector. Nu Energyworks Cartagena al ruim meer dan het redelijke rendement had behaald, is voor de periode 2013-2016 haar subsidie op nul vastgesteld. Nu eerder behaald hoger rendement niet tot een terugbetalingsverplichting leidde, oordeelt het Hof dat hierbij geen sprake is van verboden terugwerkende kracht. Gelet op de vaststellingswijze van de subsidie is daarnaast geen sprake van ‘eigendom’ in de zin van art. 1 EP EVRM, zodat de zaak niet-ontvankelijk is.

E.L. t. Litouwen, EHRM 9 april 2024, nr. 12471/20

E.L. is naar zijn zeggen seksueel misbruikt in een kindertehuis. Hoewel er aanwijzingen zijn dat het misbruik inderdaad heeft plaatsgevonden, is het onderzoek naar de betrokkenheid van de directeur en vier anderen afgesloten wegens gebrek aan bewijs. Volgens het EHRM lijkt het erop dat het alleen zou zijn voortgezet als de getuigen hun betrokkenheid zouden hebben bekend. Omdat er te weinig forensisch psychiatrische en psychologisch onderzoek is uitgevoerd, is art. 3 EVRM in procedureel opzicht geschonden.

Borislav Tonchev t. Bulgarije, EHRM 16 april 2024, nr. 40519/15

Tonchev heeft in 2004 een bestuurlijke boete opgelegd gekregen wegens rijden onder invloed. Deze boete werd genoteerd op zijn strafblad en deze notering had na vijf jaar moeten worden verwijderd. Dat is niet gebeurd. Het Hof oordeelt dat het bewaren van dit soort gegevens geen kennelijk nadeel voor het individu oplevert. Ook het openbaar maken ervan heeft geen tastbaar nadeel veroorzaakt, maar het Hof behandelt de zaak toch vanwege de relevantie voor de grondrechtenbescherming. Het constateert dat de Bulgaarse dataretentiewetgeving onduidelijk en inconsistent is en daarmee niet voldoet aan het EVRM-vereiste van voorzienbaarheid. Art. 8 EVRM is dan ook geschonden.

Allouche t. Frankrijk, EHRM 11 april 2024, nr. 81249/17

Allouche is werkzaam bij een organisatie die zich inzet voor de nagedachtenis van de slachtoffers van de Holocaust. Nadat zij een dateverzoek van B. had afgewezen, bestookte deze haar met talrijke (doods)bedreigingen, die duidelijk van sterk antisemitische aard waren. Hoewel het antisemitische karakter aanvankelijk wel werd erkend, werd B. uiteindelijk alleen vervolgd en veroordeeld vanwege enkelvoudige doodsbedreigingen. Het EHRM oordeelt dat de rechters door het niet onderkennen van de overduidelijk antisemitische aard van de bedreigingen onvoldoende erkenning van en bescherming hebben gegeven tegen discriminatie, in strijd met art. 8 en 14 EVRM.

Kartal t. Turkije, EHRM 26 maart 2024, nr. 54699/14

Kartal was vicepresident van het Toezichthoudend Comité van de Turkse Hoge Raad voor Rechters en Aanklagers. Bij wet is in 2014 een grootschalige herstructurering doorgevoerd, waardoor zijn benoeming in deze functie werd beëindigd. De herstructureringswet is later onconstitutioneel verklaard, maar dit leidde niet tot terugplaatsing in de oude functie. Het EHRM beredeneert dat sprake is van een rechtspositioneel geschil waarop art. 6 lid 1 EVRM van toepassing is, al gaat het om een met de staat verbonden functie. Het ontbreken van een mogelijkheid tot rechterlijke toetsing van de beëindiging van de benoeming levert een schending van deze bepaling op.

Sherov e.a. t. Polen, EHRM 4 april 2024, nrs. 54029/17 en 3 andere

Enkele Tadzjiekse asielzoekers hebben verschillende pogingen gedaan om de grens tussen Oekraïne en Polen over te steken. De toegang werd hen echter steeds geweigerd. Het EHRM overweegt dat Oekraïne weliswaar een EVRM-staat is, maar dat ook dan Polen zou moeten onderzoeken of daar een adequate asielprocedure beschikbaar is die beschermt tegen refoulement naar Tadzjikistan. Nu dat niet is gebeurd, is art. 3 EVRM in procedureel opzicht geschonden. Daarnaast leveren de weigeringen een verboden collectieve uitzetting op, in strijd met art. 4 P4 EVRM, en is door het tekort aan rechtsbescherming ook art. 13 EVRM geschonden.

Tamazount e.a. t. Frankrijk, EHRM 4 april 2024, nrs. 17131/19 e.a.

Vijf kinderen van ‘Harki’s’ – Algerijnse soldaten die in de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog aan Franse zijde meevochten – klagen over het ondervonden leed tijdens de oorlog en daarna. Een staatsaansprakelijkheidszaak is gestrand op onbevoegdheid van de Franse rechter. Het leed dat ze in Frankrijk hebben ondervonden, waar ze in ‘Harkikampen’ moesten leven, is wel gecompenseerd. Het EHRM erkent dat de Franse onbevoegdheidsdoctrine voor buitenlands beleid een legitieme beperking van art. 6 lid 1 EVRM oplevert. Het waardeert de erkenning van het leed van de Harki’s, maar acht de geboden genoegdoening ontoereikend; daardoor is de strijd met art. 3 niet opgeheven.

V.I. t. Moldavië, EHRM 26 maart 2024, nr. 38963/18

Een weeskind met een intellectuele beperking heeft verplicht en zonder therapeutische reden vier maanden doorgebracht in een psychiatrische instelling. Daar moest hij onder meer kalmerende middelen gebruiken. Het Hof stelt vast dat in Moldavië mensen met een intellectuele beperking stelselmatig worden gestigmatiseerd en worden behandeld alsof zij een psychiatrische stoornis hebben. Dat levert een schending op van art. 3 jo. 14 EVRM. De langdurige, onnodige psychiatrische detentie en verplichte medicatie waren daarnaast strijdig met art. 3 EVRM en er is onvoldoende onderzoek gedaan. Het EHRM draagt Moldavië op snel maatregelen te nemen om het onderliggende systeemprobleem te bestrijden.

Verhoeven t. Frankrijk, EHRM 28 maart 2024, nr. 19664/20

Verhoeven was getrouwd met de Japanse K., met wie zij in 2015 kind L. kreeg. Het echtpaar verhuisde naar Japan, maar in 2017 kwam Verhoeven met L. terug naar Frankrijk. K. startte een procedure wegens kinderontvoering en werd door de Franse rechter in het gelijk gesteld: L. moest terugkeren naar Japan. De Franse rechters hebben volgens het EHRM de zaak zorgvuldig beoordeeld. Zij hebben daarbij voldoende overtuigend vastgesteld dat er geen al te groot risico was dat door Japanse regelgeving en gebruiken de banden tussen Verhoeven en L. volledig zouden worden doorgesneden. Art. 8 EVRM is dan ook niet geschonden.

Zöldi t. Hongarije, EHRM 4 april 2024, nr. 49049/18

De Hongaarse Nationale Bank heeft verschillende stichtingen opgericht om economisch onderzoek te financieren. Een onderzoeksjournalist doet een verzoek tot openbaarheid van bestuur en wil onder meer de identiteit weten van de ontvangers van onderzoeksbeurzen. Dit wordt geweigerd op gronden van persoonsgegevensbescherming. Het Hof oordeelt dat in dit geval art. 10 EVRM van toepassing is. De persoonsgegevensbescherming komt weinig waarde toe omdat het niet gaat om het privéleven van de ontvangers, maar om hun publieke identiteit. Gelet op het belang van transparantie en goede berichtgeving over besteding van publieke middelen is art. 10 EVRM geschonden door de niet-openbaarmaking van de informatie.